Als een tornado door Tournai

Tournai (Doornik in het Nederlands) is de oudste stad van Wallonië en heeft een verrassende geschiedenis. Journalist Nathalie van Koot (1970) ontdekt een eeuwenoude kathedraal, het oudste belfort van België, een belangrijke connectie met het Franse koningshuis én dat de stad op de weg naar Santiago de Compostela ligt. En gezellige eettentjes zijn er ook genoeg.

Welkom in Picardisch Wallonië,” zegt mijn gids Rudy. “Dit is een bijzonder stukje België want historisch gezien maken we deel uit van Frankrijk. Zo was Tournai rond het jaar 400 de hoofdstad van het Frankische Rijk. Daarom is het voor veel Belgen een blinde vlek en ontbreken we bijvoorbeeld ook vaak op de weerkaart op de Belgische tv,” grapt hij.

Strijdlustige vrouw

Ik laat me vandaag door Rudy onderdompelen in de fascinerende geschiedenis van deze stad. Onze eerste halte is de Onze-Lieve-Vrouwe- kathedraal. Deze grande dame aan de Schelde heeft maar liefst vijf torens (en is langer, breder en hoger dan die in Parijs!), en is werelderfgoed. Voordat we naar binnen gaan, staan we kort stil bij een standbeeld op de Grand-Place, het centrale plein van Tournai met gezellige terrassen.

Het plein wordt gedomineerd door een groot beeld van een strijdlustige vrouw in een harnas. In haar ene hand heeft ze een bijl en haar andere hand gebaart in de richting van de kathedraal. Dit is Christine van Lalaing. Deze vrouw heeft het in de 16de eeuw durven opnemen tegen de Spaanse (katholieke) troepen. Je kunt dus zeggen dat het een strijd van protestanten tegen katholieken was. Hoe dan ook, de bisschop was niet blij dat een vrouw zo brutaal naar de kathedraal wijst. Het ging zelfs zover, dat hij eiste dat het standbeeld werd omgedraaid. Dat zou weinig zin hebben gehad, want Tournai heeft maar liefst twaalf kerken. Het beeld zou altijd ‘verwijtend’ in de richting van een kerk wijzen. Dus bleef het staan en moest de bisschop de strijdbijl begraven.

Tornado

Het gotische deel van de kerk wordt aan de binnenkant gestut door steigers. Dit heeft niks met een verbouwing te maken, maar heeft een veel verrassender reden: een tornado die in 1999 over de stad raasde. Door het natuur- geweld is het gebouw instabiel geworden. Als ik naar boven kijk, lijkt dit deel van de kerk wel op de Toren van Pisa. Rudy wijst op een aantal zuilen en plafonds in de kapelletjes, waar je nog de oorspronkelijke kleuren van de kerk ziet. In vroeger tijden bleef geen stuk van de kerk onbeschilderd. Wat moet het toen kleurrijk en oogverblindend zijn geweest!

Na het bezoek aan de imposante kathedraal steken we de Schelde over.
In een onopvallend straatje doen we opnieuw een verrassende ontdekking. Hier is in de 17de eeuw het graf van de Frankische koning Childerik gevonden. Een kleine gedenkplaat op een huis herinnert er nog aan. Zijn zoon Clovis werd later gedoopt als de eerste christelijke koning van de Franken, dus hij was niet zo maar iemand. Rudy wijst me vervolgens op twee opmerkelijke huizen met puntgevels aan de overkant van de straat. Deze woningen uit de 12de eeuw behoren tot de eerste van dit type huizen in West-Europa. Het duizelt me bijna, zó veel bijzonderheden in een kleine stad.

Musea in overvloed

Waar deze kleine stad ook groot in is, is het aantal musea. In het stadscentrum kun je kiezen uit maar liefst zeven musea. Van een museum met een folkloristische insteek tot een tapijten- en militair museum. Als eerste gaan we bij het Museum voor Schone Kunsten naar binnen. Het indrukwekkende gebouw is ontworpen door de bekende Belgische art- nouveau-architect Victor Horta. Je kent hem misschien ook van het centraal station in Brussel of het Paleis voor Schone Kunsten in de Belgische hoofdstad.

Het is er helemaal niet druk, dus ik geniet in alle rust van prachtige werken zoals het beroemde impressionistische schilderij van Manet, van een kanovaarder en een jonge vrouw aan de Seine. Ook hangt er, een beetje verscholen, een stemmige pentekening van olijfbomen in Montmajour van Van Gogh. Schuin tegenover het Museum voor Schone Kunsten stap je de dierenwereld binnen in het Natuurhistorisch Museum, het oudste museum van België. 
TEKST: NATHALIE VAN KOOT | BEELD: JURJEN DRENTH

Met korting naar de Belgische Ardennen?

Profiteer met de VISITWallonia voordeelpas
De gratis VISTWallonia pass geeft je voordeel op overnachtingen en het bezoek aan attracties en musea in Wallonië. Bezoek een kerstmarkt in december of plan een weekendje weg in 2024 en profiteer van aantrekkelijke kortingen. Ontdek het gemak en voordeel van de visitwallonia.be/nl/pass

Verder lezen?

Lees het vervolg van het reisverhaal over Tournai in Zin 1, onze Wallonie special. Nu in de winkel, of bestel ‘em hier online.

De beste artikelen in je mailbox? Meld je aan voor de nieuwsbrief