Bestsellerauteur Nguyen Phan Que Mai:

Ze schrijft in twee talen. Een hele uitdaging weet voormalig vertaler Nguyen Phan Que Mai (1973). Maar daardoor ontwikkelt de Vietnamese zich juist als schrijver en uitdagingen gaat ze steevast aan. De bestsellerauteur, bekend van De bergen zingen (2020), komt nu met een tweede schitterende roman, De geheimen van de bodhiboom. En geeft daarmee Vietnam een plaats in de wereldliteratuur.

Je schreef in 2020 de bestseller De bergen zingen, een wereldwijd succes. Wat deed dat met je?

“Als eerste: dank voor dit interview, ik voel me bijzonder vereerd! Ik wil mijn Nederlandse lezers dolgraag bedanken, evenals mijn Nederlandse uitgever en vertaler Mary Bresser, die het ook dit keer weer geweldig heeft gedaan. Dan mijn antwoord op je vraag: ik had al acht titels in het Vietnamees op mijn naam staan – poëzie, korte verhalen en non-fictie – voor ik besloot mij te wagen aan De bergen zingen, mijn eerste roman. En dat ook nog in het Engels. De ontvangst van het boek wereldwijd was inderdaad onvoorstelbaar positief. Maar dat deed me meteen realiseren hoe groot mijn verantwoordelijkheid als schrijver toen was, namelijk dat een volgend boek opnieuw mijn allerbeste zou moeten zijn. Dus ik ben hard aan de slag gegaan, deed oneindig veel research en leerde elke dag. Met als resultaat mijn tweede roman: De geheimen van de bodhiboom. Ik hoop intens dat de Nederlandse lezers dit boek evenzeer in hun hart zullen sluiten als ze deden met mijn debuutroman.”

Zoals je al aangaf: je schrijft zowel boeken in het Vietnamees als in het Engels. Wat is het verschil voor jou? En waarin schrijf je het liefst?

“Schrijven in het Vietnamees, mijn moedertaal, is natuurlijk makkelijker voor mij; het gaat ook een stuk sneller. Ik kan mijn gedachten er beter en veel poëtischer in weergeven. In het Engels schrijven is dan ook een flinke uitdaging en kost meer tijd maar het gaat elke dag beter. Ik hou ook van het leerproces, om te proberen mijn Vietnamese verhaal en schrijfstijl zo goed mogelijk in de Engelse literatuur en manier van verhalen vertellen in te passen. Er is maar heel weinig Vietnamese literatuur vertaald die wereldwijd wordt gelezen. Daarom vind ik het extra bijzonder, zie ik het als mijn taak om verhalen uit Vietnam de wereld in te sturen.

Ik schrijf inmiddels in beide talen evenveel en vind dat heerlijk. Schrijven in het Vietnamees houdt mij thuis en dichtbij mijn roots, schrijven in het Engels zorgt er juist voor dat ik de wereld over ga. Je zou kunnen zeggen dat schrijven en lezen in twee talen mij in elk opzicht sterker maakt. Ik ontwikkel mij erdoor als schrijver.”

Wanneer wist je: ik ben een schrijver?

“Al toen ik heel jong was, was ik dol op boeken. Ik hield een dagboek bij en schreef daar vaak in. En ik hield van verhalen, luisterde daar graag naar. Mijn favoriete vak op school was steevast Literatuur. Op school werd ik geselcteerd om mee te doen aan landelijke schrijfwedstrijden. De prijzen die ik daarmee won gaven mij wel het gevoel dat ik het kon, schrijven. Maar mijn ouders wilden helemaal niet dat ik schrijver werd. Dus heb ik allerlei baantjes gehad om in mijn onderhoud te voorzien. Het duurde tot mijn 33ste voor ik uiteindelijk toch werk maakte van mijn schrijversdroom. Ik begon gedichten te schrijven in het Vietnamees, daarna korte verhalen en non-fictie. Ondertussen had ik nog altijd een fulltime baan dus ik kon alleen buiten kantoortijden en in de weekenden schrijven. Wel wist ik toen zeker dat schrijven was wat ik wilde. Het maakte me intens gelukkig. Voor mij is schrijven een primaire levensbehoefte: net zo belangrijk als eten en drinken. Schrijven is leven, het is ademhalen, het is je vrij voelen.”

Zojuist is je tweede roman bij ons verschenen: De geheimen van de Bodhiboom. Dat gaat over de vergeten kinderen van de Vietnamoorlog: kinderen van Amerikaanse soldaten en Vietnamese vrouwen. Hoe zij moeten zien te overleven in een wereld vol vooroordelen. Waarom wilde je juist hun verhaal vertellen? 

“In 2015 schreef ik als journalist over Amerikaanse veteranen die teruggingen naar Vietnam, op zoek naar de vrouwen en kinderen die ze destijds hadden achtergelaten. Een aantal van hen heb ik geholpen hun verloren familie terug te vinden. Na meer dan veertig jaar! Hun verhalen raakten me diep en waren de aanleiding tot het schrijven van deze roman. Verhalen over kinderen met een gemengde achtergrond – in dit geval ‘Amerasians’ – geboren en achtergelaten gedurende de Vietnamoorlog zijn compleet vergeten zo niet onbekend. Daarom wilde ik juist deze kinderen een gezicht en een stem geven, ze de aandacht geven die ze verdienen in een roep om begrip en medeleven. Ik hoop dat mensen als ze hierover lezen wat vredelievender en toleranter worden jegens elkaar.”

Deed je veel research voor het boek? Sprak je bijvoorbeeld met een aantal van deze kinderen?

“En of ik research heb gedaan: het duurde zeven jaar aan onderzoek en schrijven voor het boek een feit was. Ik interviewde ‘Amerasians’ en hun ouders, en kreeg hun toestemming om hun belevenissen en ervaringen te gebruiken voor mijn roman. Die onderzoeksfase was cruciaal, voor het boek maar ook voor de studie die ik deed. Het werd een onderdeel van mijn proefschrift. Naast alle interviews die ik deed, las ik ook veel romans en non-fictie over ‘Amerasians’ en hun ouders, en keek ik films en documentaires.”

Wat raakte je het meest in de verhalen die tot je kwamen?

“Dat tot en met de dag van vandaag, nog geen vijftig jaar na de Vietnamoorlog, tienduizenden ‘Amerasians’ nog altijd wanhopig op zoek zijn naar hun ouders. Terwijl ze inmiddels nog maar weinig hoop hebben ze ooit nog te vinden. In mijn boek lees je dat veel van deze ‘Amerasians’ al tijdens de oorlog door hun ouders zijn verlaten en sindsdien de ene na de andere uitdaging te verduren kregen die verhinderden dat ze hun ouders zouden vinden. Heel schrijnend.”

Wat hoop je de lezers mee te geven met je roman?

“Dat oorlogen verschrikkelijk zijn en er nooit, maar dan ook nooit een winnaar uit de bus komt. Echt niet.”

Je romans worden wereldwijd uitgegeven. Had je je dat ooit kunnen voorstellen?

“Ik heb jarenlang als literair vertaler gewerkt – ik heb tien boeken vanuit het Vietnamees in het Engels vertaald en vice versa. Dus ik weet hoe moeilijk het is een literair werk goed weer te geven in een andere taal. Het maakt me dan ook ik weet niet hoe gelukkig dat mijn romans en poëzie inmiddels in zoveel talen zijn verschenen. Ik ben echt zoveel dank verschuldigd aan mijn vertalers, correctoren en uitgevers. Maar ook aan al mijn lezers over de hele wereld, die hun hart openden voor mijn boeken. Geweldig!”

En nu, ben je erg druk met de publiciteit rond de verschijning van De geheimen van de bodhiboom, of ben je alweer bezig met een volgende roman?

“Het afgelopen jaar heb ik zes maanden lang onafgebroken gereisd. Ik had boektournees in Amerika, Canada, Engeland, Australië, Nieuw-Zeeland, Indonesië, Italië, Zweden, Noorwegen, Thailand… Ik heb op verschillende evenementen vele duizenden lezers ontmoet en wow, wat was dat geweldig en inspirerend! Maar buiten deze tournees om heb ik inderdaad alweer geschreven. Aan een volgend boek. Ook deze speelt zich af in Vietnam. Het is een liefdesverhaal, heerlijk om in te verdwijnen. Wat ik ook zo fijn vind, is dat ik zelf nog niet weet hoe het zal eindigen. Dat wordt ook voor mij een verrassing. Al schrijvend geheimen ontrafelen en op verrassingen stuiten, dat is het fijnste wat er is.”

Interview: Daniëlle Bronsgeest. Beeld: Vu Thi Van Anh

Over het boek

1969. Zussen Trang en Quỳnh verlaten hun arme geboortedorp om werk te zoeken in Sài Gòn. Ze komen terecht in een van de vele bars van de stad waar ze drinken, flirten en socializen met Amerikaanse soldaten. Trang wordt hartstochtelijk verliefd op een Amerikaanse helikopterpiloot, maar de oorlog komt steeds dichterbij.

2016. Phong, zoon van een zwarte Amerikaanse soldaat en een onbekende Vietnamese vrouw, besluit zijn ouders te zoeken. Hij hoopt zijn ellendige bestaan in Vietnam achter zich te laten en een nieuw leven in Amerika op te bouwen. De Amerikaanse Dan, een Vietnamveteraan die nog steeds lijdt onder de verschrikkingen van de oorlog, reist met zijn vrouw terug naar Sài Gòn om zijn verleden onder ogen te zien… Grootse roman over familiegeheimen, verborgen trauma’s en de allesoverheersende kracht van vergeving.

(De geheimen van de bodhiboom, Signatuur, € 26,99)

Over de schrijver

Nguyen Phan Que Mai (1973) is een meermalen bekroond Vietnamees schrijver. Ze heeft twaalf titels op haar naam staan (poëzie, fictie en non-fictie) die in meer dan twintig talen verschenen. Met name haar romans De bergen zingen (2020) en De geheimen van de bodhiboom zijn internationale bestsellers geworden en kregen verschillende internationale prijzen. Nguyen Phan Que Mai is door Forbes Vietnam uitgeroepen als een van de twintig meest inspirerende Vietnamese vrouwen van 2021. Nguyenphanquemai.com

Zin in? 

Wij mogen 5 exemplaren van De geheimen van de bodhiboom weggeven. Kans maken? Deel je gegevens in onderstaand winformulier en wie weet. Meedoen kan t/m 27 december 2023.