Schrijver Matthias Rozemond:

Misschien hadden we dan vandaag de dag nog steeds Spaans gesproken. Als de Spaanse legerleider Valdéz Leiden exact 450 jaar geleden wél had weten in te nemen. Volgens schrijver Matthias Rozemond (1962) valt er 3 oktober a.s., tijdens Leidens Ontzet, dus zeker iets te vieren. Omdat Magdalena Moons het voorkwam. Hij vertelt het verhaal van deze bijzondere vrouw.

Jij schrijft bij voorkeur historische romans. Je nieuwste, Magdalena, is er ook een. Wat trekt jou zo aan in dit genre?

“De historische roman is ideaal om een kantelpunt in de geschiedenis bottom-up te vertellen. Dus: alsof je er zelf middenin staat. Hoe zag het eruit? Hoe rook het? Wie zei er wat? Dat is heel anders dan van bovenaf naar een rode draad zoeken, waarbij het om cijfertjes gaat en structuren maar waar geen ruimte is voor drama, voor keuzes, voor menselijke interactie. Dat is juist wat het spannend en levensecht maakt. Ook koningen en prinsessen waren maar gewone mensen met verlangens, met ieder hun onhebbelijke kant. Ik denk daarnaast dat het in 2024, waar er aan de problemen maar geen einde lijkt te komen, af en toe lekker is om even naar een andere tijd te mogen ‘vluchten’. Wel zo overzichtelijk.”

Een historische roman vraagt om (veel) research. Hoe pak jij dat aan?

“Je zorgt dat je een hele studeerkamer vol handboeken hebt, tot je echtgenote er wanhopig van wordt. Je moet weten welke huisraad de mensen toen hadden, wat de medische kennis was, de godsbeleving, de kleding, de keuken, het vervoer, de sociale structuren, alles. Daarnaast probeer ik me als het ware mediterend in die tijd in te leven. Dat wordt met elke volgende historische roman natuurlijk telkens een stukje makkelijker. Het was toen voor een deel allemaal compleet anders, maar voor een deel ook heel vertrouwd. Mensen waren net zo sterk of zwak als nu, ze maakten allemaal het beste van hun situatie, met list en met charme.”

Waar houden de feiten op en begint je vrijheid als schrijver in geval van een historische roman?

“De feiten staan vast, daar mag je niet aan rommelen. Maar daar tussendoor is altijd nog veel ruimte voor interpretatie, voor aankleding, voor interactie en dus drama. Ik heb een roman over Rembrandt geschreven, over wie heel veel bekend is. Dan moet je tussen de vele paaltjes door slalommen. Bij mijn roman over Jeroen Bosch had ik omgekeerd alle vrijheid. Over zijn hele leven is amper een half A4’tje gevuld. Het verschilt dus heel erg per boek. Bij Magdalena Moons roepen de weinige feiten zoveel vragen op, dat je wel een romanschrijver nodig hebt om het tot een samenhangend verhaal uit te werken. Anders blijft het maar een onwerkelijke en vreemde anekdote, bijna broodje aap.”

Leidens ontzet is dit jaar, op 3 oktober, precies 450 jaar geleden. Had je dit feit in gedachten toen je besloot deze roman te schrijven?

“Ja, dat jubileum had ik wel in mijn achterhoofd. Dit leek me dé gelegenheid om het verhaal van Magdalena Moons aan de wereld te presenteren. Iedereen in Leiden kent haar naam wel maar hoe het precies zat, is al die tijd vaag gebleven. Nu weet je hoe het echt gegaan zou kunnen zijn.”

Staat er nog iets te gebeuren rond dit feit in combinatie met jouw boek?

“Op dit moment heb ik een lezing staan eind september bij boekhandel De Kler in Leiden. Daar heb ik veel zin in. Met andere partijen ben ik nog in gesprek. Er valt 3 oktober zeker iets te vieren. Moet je je even voorstellen: als Valdéz Leiden had weten in te nemen, dan waren we hier waarschijnlijk net als België nog anderhalve eeuw Spaans gebleven. Misschien hadden we dan nog steeds wel Spaans gesproken.”

Magdalena gaat over Magdalena Moons, die destijds Leiden redde. Hoe zou je haar als persoon omschrijven?

“Magdalena is eigenlijk iemand die van het leven geniet en graag de bloemetjes buitenzet. Ze is goedgebekt, opgewekt en houdt van dansen, veel zin om te gaan trouwen heeft ze niet. Maar dan komt de charmante Valdéz, voor wie ze als een blok valt. Dit brengt haar in een loyaliteitsconflict. Zelf is zij katholiek, net als Valdéz, maar haar broers zijn protestants. Een van hen zit ook in het belegerde Leiden. Ze wil niet dat hen iets overkomt. Langzaam ziet ze in dat ze haar verantwoordelijkheid moet nemen, maar van harte gaat het niet. De omstandigheden maken haar tot een sterke vrouw, al kent ze de nodige kwetsbare momenten vol wanhoop.”

Stond Magdalena voor een onmogelijke keuze? Hoe ging ze met de situatie om?

“Absoluut, zo is het. Lange tijd hoopt ze dat het wel los zal lopen, maar uiteindelijk ziet ze in dat ze een kant moet kiezen. Juist als ze volledig klem komt te zitten, blijkt hoe slim en geraffineerd ze is. Ze weet beide partijen te bespelen.”

Op welke manier weet jij je te verplaatsen in een vrouw en dan ook nog een uit een hele andere tijd?

“Uiteindelijk moet de lezer dat natuurlijk uitmaken. Zelf zie ik dat niet zo zwart-wit. Ik denk dat elke menselijke ziel een mannelijke en een vrouwelijke kant heeft. Cru gezegd: je benadert een situatie met of zonder testosteron. Ik heb een paar jaar geleden ook twee romans over Amalia van Solms geschreven, ook bepaald geen doetje. Ik voelde me bijzonder op mijn gemak bij haar en ik denk stiekem zij bij mij ook. We hebben samen heel wat afgelachen.”

Wat hoop je de lezer mee te geven met Magdalena? En wat verwacht je van het boek?

“Ik hoop dat de lezer een aantal spannende uren met Magdalena meemaakt, met of zonder nagelbijten. Je móet wel met haar op reis want je weet als lezer precies even veel of even weinig als zij. De conclusies die zij trekt, kun jij ook trekken. Jij bepaalt of je het eens bent met haar keuzes.

Daarnaast vermoed ik dat je af en toe wel medelijden met haar zult hebben, want ze heeft het niet makkelijk. Het vuur wordt haar van alle kanten aan de schenen gelegd. Ze moet echt het uiterste uit zichzelf halen. Vaste verwachtingen heb ik nooit. Het laatste woord is aan de lezer, niet aan mij.”

Je begon ooit met poëzie, en schreef ook toneelstukken. Houd je je daar ook nog wel eens mee bezig?

“Eerlijk gezegd niet en dat is wel eens jammer. Maar nu ben ik alweer met de volgende historische roman bezig. Dan ga ik al gauw kopje onder. Dit is nu eenmaal het allerleukste en dat laat ik me niet zomaar afpakken. Ik beschouw het als mijn taak om de geschiedenis als een rijke, geurige maaltijd uit te serveren.”

Matthiasrozemond.nl

Over het boek

In oktober dit jaar is het 450 jaar Leidens Ontzet. De historische roman Magdalena gaat over de vrouw die Leiden destijds redde. Herfst 1574. Leiden is na het beleg door de Spaanse legers aan het eind van zijn Latijn. Mocht de stad zich overgeven, dan is het lot van de Prins bezegeld. Pest en honger teisteren de inwoners. De geuzenvloot, hun laatste redding, nadert maar langzaam… In deze uitzichtloze situatie staat een mysterieuze jonge vrouw op: Magdalena Moons. Zij wil niet langer verscheurd worden tussen liefde voor opperbevelhebber Valdéz en loyaliteit aan haar prinsgezinde broers in de stad. De klok tikt. Weet Magdalena het spel zo te spelen dat zij haar liefde redt maar ook de Republiek voor de ondergang wordt behoed? Rozemond weet in deze roman wederom op prachtige wijze een stukje Nederlandse geschiedenis tot leven te wekken.

(Magdalena, Luitingh-Sijthoff, € 23,99)

Over de schrijver

Matthias Rozemond (1962) begon op zijn 23ste met het schrijven van gedichten, een bundel (Schepijs op zomeravonden) verscheen in 2000. In 2007 verscheen de literaire thriller Apollovlinder, kort daarop Schimmenspel en in 2010 Enkele Reis Sicilië. In 2016 verscheen De duivelskunstenaar: zijn eerste historische roman over Jeroen Bosch, de belangrijkste middeleeuwse kunstenaar van Nederland. Eind 2018 verscheen Het spel van licht en donker, over de jonge Rembrandt. Amalia (2021) en Hoogheid (2022) schreef hij over de grondlegster van ons hedendaagse koningshuis. Vorig jaar verscheen Het melkmeisje, een historische roman waarin het wereldberoemde schilderij van Vermeer tot leven komt. Magdalena is zijn nieuwste roman.

Zin in? 

Wij geven 3 exemplaren van Magdalena weg. Kans maken? Deel je gegevens in onderstaand winformulier en wie weet. Meedoen kan t/m 2 oktober.