Zonder borsten

Meer vrouw dan ooit

Petra Schouten 5 december 2024

“Zo mooi, zo vrouwelijk. Zo kwetsbaar, zo trots. Na alles wat ik heb meegemaakt, dat daar zoiets moois van kan worden gemaakt. Ongelooflijk.” Zo reageerde Veronique Bex (1972) op het schilderij dat kunstenaar Maartje Elants van haar maakte. Een gesprek over ziek zijn en beter worden, over kracht door tegenslag en over kunst als uitroepteken.

Veronique: “Ik weet het nog goed, het was de ochtend van mijn 37ste verjaardag. ‘U heeft geluk gehad,’
zeiden de dokters in het ziekenhuis, ‘we zijn er vroeg bij. De borst waar de tumor zit, hoeft er waarschijnlijk niet af.’ Ik schrok natuurlijk, maar wilde dat ze geen enkel risico namen. In de familie van mijn moeder stierven ze als vliegen aan borstkanker. De dochter van mijn moeders broer had zich borstbesparend laten opereren, drie jaar later was ze dood, 44 jaar oud. De chirurg van het Universitair Ziekenhuis Gasthuisberg in Leuven heeft me nog proberen te overtuigen. ‘Je bent nog jong en hebt zulke mooie borsten.’ Hij heeft mij zelfs naar een psycholoog gestuurd. Maar na een paar goede gesprekken was het voor iedereen volstrekt helder wat ik wilde. Die tijdbom moest weg. Ik heb toen de chirurg gevraagd om ook de gezonde borst weg te nemen. Als daar geen aanleiding voor is, mag een chirurg niet zomaar lichaamsdelen weg beginnen te snijden. Maar gezien de erfelijkheid in onze
familie had ik een zwaarwegende reden.”

Blijf van mijn lijf
“Ik kreeg medicatie om mijn hypofyse – die regelt het hormoonsysteem – stil te leggen. Binnen een tijdsspanne van vijf jaar werden mijn borsten, baarmoeder en eierstokken verwijderd, zodat er geen hormoonproductie meer was. Eigenlijk ben ik op mijn 37ste in de chemische menopauze gezet. Ik had
altijd een gezond, jong, mooi, slank lichaam gehad; een jaar later was ik verrimpeld, grijs en dik. Ik herkende mezelf niet meer in de spiegel. Had ik eerst maatje 34, nu paste ik nog maar nét in maat 42. Ik woonde in het lichaam van een 80-jarige en vond mezelf afschuwelijk lelijk.

De dokters in Leuven wilden mij nieuwe borsten geven door delen van mijn billen te transplanteren. Dat zijn letterlijk twee hompen vlees die ze op je borstkas naaien. Als ze je billen gebruiken, kun je daarna nooit meer zitten. Ik ken twee vrouwen die dat hebben laten doen. Die moeten altijd een kussen bij
zich dragen, omdat al het vet van hun billen is. Nee, ik wilde geen operaties meer. Blijf van mijn lijf. Waarom moest ik trouwens nieuwe borsten hebben? Ik snap dat er vrouwen zijn die dat willen, maar ik heb toch evenveel recht om te bestaan zonder? Ben ik minder vrouw omdat ik geen borsten heb?”

Geen enkel bezwaar
“Na enkele jaren begonnen die littekens mij te storen; ik ging op internet op zoek naar een alternatief voor borstprotheses. Op Amerikaanse, Franse en Engelse websites zag ik vrouwen met een tattoo op het
litteken weefsel. Een mooi idee, dat ik serieus overwoog. In België was echter geen enkele tatoeëerder te vinden die het wilde doen. ‘Nee, mevrouw. Kanker en littekens, daar beginnen we niet aan. Dat is veel te risicovol.’ Toen ik weer eens voor controle in Leuven was, vroeg ik de dermatoloog of het daad-
werkelijk gevaarlijk was en die stelde me gerust. ‘Uw littekens zijn volledig uitgerijpt, ik zie geen enkel bezwaar.’

Een collega op het werk had toevallig een mooie tattoo laten zetten. ‘Gewoon hier vlakbij,’ zei ze. ‘In Gutschoven, bij Joël Reekmans.’ De eerste keer dat ik bij hem langsging, was ik wel benauwd. Joël was
echt zo’n tatoeëerder. Grote vent, ruige baard, lang haar in een staart. Ik liep zijn shop binnen en achter me draaide hij tot mijn grote schrik de voordeur op slot. ‘Op die manier kunnen we niet gestoord worden,’
stelde hij me gerust. ‘Maar ik laat de sleutel op de deur, dus je kunt te allen tijde naar buiten.’ We hebben anderhalf uur gepraat. Hij luisterde, stelde vragen en noteerde. Pas na die anderhalf uur wilde hij mijn borst zien. ‘Als je er klaar voor bent, doe dan je blouse uit en ga voor die spiegel staan.’ Hij kwam achter mij staan en wees in die grote spiegel de plekken op mijn lijf aan. Met geen vinger heeft hij me aangeraakt, dat gaf enorm veel vertrouwen.”

Een bikkel
“In de weken die volgden, hebben we samen het ontwerp voor de tattoo gemaakt. Twee vrouwelijke feniksen, een lint met tekst, bloemen en vlinders. Bij elkaar is dat het verhaal van mijn genezing, van mijn herrijzenis. In totaal heb ik ruim veertig uur op zijn tafel gelegen, in sessies van maximaal vier uur. Joël vond mij een enorme bikkel. ‘Hier liggen stoere motorduivels die me soms na een half uur al smeken of ik alsjeblieft wil stoppen.’ Een jaar lang ben ik om de twee weken bij hem geweest. Die periode is me ondanks de pijn heel dierbaar. Na elke sessie voelde ik me mooier worden, voelde ik me meer de
ware Veronique. Toen mijn tattoo klaar was, contacteerde Pink Ribbon mij met de vraag om daar een
reportage rond te maken. De dag nadat die reportage verscheen, werd ik gebeld door alle kranten van België. Dat heeft me heel veel goed gedaan. Ik wilde mijn verhaal ook graag vertellen, als steun voor mensen die ook zoiets moeten doorstaan.”

Liefde voor dieren
“Ik heb altijd in de bijzondere jeugdzorg gewerkt. Iedereen die daar werkt, heeft wel een of ander raar verleden, anders ga je die….