Vivian de Gier

Schrijver, literair journalist, redacteur, schrijfcoach, vaste recensent en interviewer voor de boekenredactie van Het Parool en Psychologie Magazine. Met de biografie ‘Geef me de ruimte’ brengt Vivian de Gier een ode aan Thea Beckman, door de markante, eigenzinnige schrijfster van haar favoriete jeugdboeken opnieuw tot leven te wekken in de context van haar tijd. Benieuwd? Wij mogen 3 exemplaren verloten.

Welke rol heeft Thea Beckman in jouw leven gespeeld?

“Thea Beckman was een van dé auteurs van mijn jeugd, en beslist een schrijver die mijn liefde voor verhalen en literatuur hebben aangewakkerd. Ze namen me mee naar een andere wereld, en dat vond en vind ik nog steeds heerlijk. Bovendien waren heer meisjesfiguren een beetje zoals ikzelf: ondernemende, onafhankelijke jonge vrouwen die graag de wijde wereld in wilden en avonturen wilden beleven.”

Heb je al haar boeken gelezen? Welke was favoriet? Heb je een leuke anekdote? Haalde je de boeken uit de bieb, of kocht/kreeg ze je ze?

‘Ik heb destijds volgens mij niet alles van haar gelezen, maar ik denk wat er in ons kleine dorpsbibliotheekje te krijgen was. Ik herinner me in elk geval nog de trilogie van de Honderdjarige Oorlog, Kruistocht in spijkerbroek en Kinderen van Moeder Aarde, boeken die diepe indruk op me maakten. Dat gold ook voor Hasse Simonsdochter, Thea’s favoriet en ook een van mijn lievelingstitels van Beckman. Het speelde zich deels af in de omgeving waar ik tot mijn achttiende woonde: in Achterveld, vlak bij Amersfoort en Barneveld – alle drie de plaatsen komen voor in het boek, omdat Hasse en Jan van Schaffelaar met hun ‘bende’ daar in een hoeve verblijven – ik fantaseerde dan op weg naar school welke boerderij dat zou zijn. Dat maakte het natuurlijk helemaal te gek!

Waarom moest de biografie van Thea Beckman er komen?

“Haar boeken hebben generaties lezers het plezier in lezen en interesse in de geschiedenis meegegeven, en zelfs een grote invloed gehad op hun wereldbeeld en levenskeuzes. Ik durf wel te zeggen dat ze een monument is in de naoorlogse jeugditeratuur. En ze wordt nog steeds veel gelezen!’

Je werd ervoor gevraagd? Waarom jij?

“Ik kwam een jaar of tien geleden op het idee toen ik me afvroeg over wie ik een biografie wilde schrijven en terugdacht aan de schrijvers bij wie mijn liefde voor boeken en schrijven is ontstaan. Tot mijn verrassing bleek er nog geen biografie van Thea Beckman te zijn, en zij leek me een mooie kandidaat. Men zegt weleens dat het onderwerp de schrijver kiest in plaats van andersom; dat er altijd een band is tussen de biograaf en de gebiografeerde. Dat klopt denk ik wel – ik ben ook onafhankelijk en eigenzinnig, en heb net als zij veel doorzettingsvermogen. Zij begon als schrijver in de journalistiek, ik ook. Zij brak door met Kruistocht op haar 50^ste, ik heb mijn eerste boek gepubliceerd op mijn 49^ste. We hebben allebei om tal van redenen een lange aanloop gehad om te komen waar we wilden zijn.”

Ik las dat het je van alle kanten werd afgeraden om deze biografie te schrijven. Vertel?

“Een eerdere poging om een biografie van Beckman te schrijven was stukgelopen. Het persoonlijke nagelaten materiaal was beperkt en het was ook niet gelukt om fondsen te vinden die het wilden ondersteunen. Dat maakt het uitermate moeilijk om zo’n tijdrovend en veelomvattend project tot stand te kunnen brengen. Bovendien was Thea een doodgewone vrouw: ze was getrouwd met haar eerste en enige liefde, timmerman Dick, en woonde van 1958 tot aan haar dood in 2004 in dezelfde doorzonwoning in Bunnik. Haar leven zou niet spannend genoeg zijn om een boek over te schrijven.”

Heb je getwijfeld?

“Geen seconde. Een vrouw afkomstig uit een lager geschoold milieu, die zonder noemenswaardige opleiding en in een tijd waarin moeders niet geacht werden te werken, als autodidact een grootste carrière opbouwde als schrijfster, die op reis ging voor haar boeken, feministisch was, als vijftiger ging studeren en op haar 58^ste en op haar vijftigste afstudeerde én als schrijfster de jeugdliteratuur vernieuwde met haar stoere meisjes en gevoelige jongensfiguren – die kón niet saai zijn. En dat klopte. Thea Beckman bleek een eigenzinnige, boeiende en karaktervolle persoon en auteur.”

Hoe lang ben je bezig geweest met het schrijven van deze biografie? Wat vond je het lastigst?

‘Ik ben er tien jaar geleden mee begonnen, maar ook mij lukte het aanvankelijk niet om fondsen te werven, waardoor ik er alleen te hooi en te gras aan kon werken, naast mijn werk in de literatuur en journalistiek. Ik las, voerde gesprekken met familie en collega’s van Beckman, maar het schoot niet echt op. Toen ik een nieuwe poging waagde om subsidie te krijgen, werd ik gevraagd of ik niet op de biografie wilde promoveren. Dat wilde ik wel! Maar uiteindelijk kon ik er pas ná corona, toen ik bovendien een wetenschappelijke beurs kreeg, echt voluit mee aan de slag. Een lange aanloop dus, maar ik heb het in anderhalf jaar tijd geschreven.’

Ben je door het schrijven van deze biografie anders naar Thea Beckman gaan kijken? Zo ja, in welk opzicht?

“Wat ik mooi vond om te ontdekken was dat ze een heel vooruitstrevende vrouw was, die qua ideeën en thema’s voorliep op haar tijd. Ze had ook een uitstekend gevoel voor wat er in de wereld gebeurde of te gebeuren stond. Om een voorbeeld te geven: vlak na verschijnen van Kinderen van Moeder Aarde bijvoorbeeld vond de kernramp in Tsjernobyl plaats. Ze bleek feministisch en zeer sociaal bewogen, en kon ook heel geestig schrijven, en dat deed ze onder meer in haar vele columns. En wat ik me ook nooit zo gerealiseerd, is dat haar personages eigenlijk tamelijk androgyn zijn, waarmee ze brak met stereotype meisjes- en jongensfiguren.”

Hoe zijn de reacties?

“Uitgeverij Lemniscaat, die betwijfelde of het mogelijk was om van Thea Beckman een boeiende biografie te schrijven, was positief. Ze zullen er ook vast blij mee zijn dat Beckmans boeken door het verschijnen van de biografie weer meer gelezen worden. Van Thea’s kleinkinderen, oud-collega’s en inmiddels ook van de nodige lezers heb ik veel enthousiaste reacties ontvangen, de ontvangst in de media was ook zeer positief én ik ben er ook nog recent op gepromoveerd.”

Waar ben je het meest trots op mbt tot deze biografie? 

“Dat het boek er toch is gekomen! Moed, toewijding en doorzettingsvermogen, dat zijn belangrijke waarden in de boeken van Thea Beckman: soms moet je gewoon iets durven en dan niet opgeven als het moeilijk word. Dat was een goede houvast in de tijd dat er nog zoveel tegenzat en ik me soms afvroeg hoe ik dat boek in hemelsnaam toch voor elkaar zou kunnen krijgen.”

Staat er alweer een nieuwe biografie in de planning?

“Ik heb meerdere ideeën voor nieuwe biografieën, die ik het liefst allemaal wil realiseren. Daarover ben ik in gesprek, dus ik hoop dat ik binnenkort weet met welke persoon ik de komende tijd ga doorbrengen. En ik heb al heel lang een idee voor een jeugdboek, dat ik dit jaar ook eindelijk wil schrijven. Ik voel me een beetje zoals Thea, die met Kruistocht eindelijk haar vleugels kon uitslaan en niet meer te stuiten was. Het is tijd.”

Over het boek

In ruim vier decennia bouwde Thea Beckman een rijk en veelzijdig oeuvre op met klassiekers als Kruistocht in spijkerbroek en Geef me de ruimte! Haar boeken hadden ook een grote vormende invloed op generaties lezers. Dat het oké is om jezelf te zijn, ook als je ‘anders’ bent, en je de vrijheid hebt om zelf te beslissen over je leven en lot – dat is wat zij haar lezers meegaf.

In deze biografie brengt literair journalist Vivian de Gier deze markante, eigenzinnige schrijfster en feministe opnieuw tot leven in de context van haar tijd. En toont ze Thea Beckman zoals ze was: een gedreven vrouw die, ongeacht wat anderen daarvan vonden, altijd haar eigen weg koos.

Vivian de Gier, ‘Geef me de ruimte’. Het eigenzinnige leven van Thea Beckman, Balans, € 29,99.

Over de schrijver

Vivian de Gier (1975) is schrijver, literair journalist, redacteur en schrijfcoach. Ze is vaste recensent en interviewer voor de boekenredactie van Het Parool en interviewer voor Psychologie Magazine. Met ‘Geef me de ruimte’ promoveert ze aan Maastricht University.

Zin in?

Wij mogen 3 boeken van Vivian de Gier verloten. Kans maken? Deel je gegevens in onderstaand winformulier en wie weet. Meedoen kan t/m 29 januari.