5 vragen aan Marieke de Vries

'Het was een heftig jaar aan alle kanten'

Zin redactie 30 januari 2025

China en Amerika waren jarenlang haar thuis. Maar na twaalfenhalf jaar correspondentschap voor de NOS is het genoeg geweest. Marieke de Vries (1972) keert terug op Nederlandse bodem; fijn om weer dichter bij haar familie te zijn. Maar: “Nederland is veranderd! Dat wordt eerst een tijdje inburgeren.”

Het liefst had Marieke haar huis in Washington DC ingeklapt en op de container richting Nederland gezet. “Naast mijn familie – mijn nicht Inez, haar man Robb en hun twee dochters in Fairmont, West Virginia – en mooie vriendschappen, ga ik mijn huis met tuintje én typisch Amerikaanse veranda het meest missen. Op vrije dagen zat ik daar vaak met een boek en een glas wijn.”

Het huis staat midden in de uitgaanswijk Adams Morgan, boven op een heuvel die uitkijkt op het Witte Huis. “Washington DC is een heerlijk groene stad, met een natuurpark dat er dwars doorheen loopt. Het is niet zo groot, dus veel is op loopafstand. Best uniek voor Amerikaanse begrippen. Zelf pakte ik trouwens vaak de fiets. Kan hier prima. Wat je zeker moet zien in DC? De Mall! Op deze groene strook midden in de stad staat het Washington Monument en je vindt er zowel het Lincoln Memorial, het Witte Huis als het Capitool.” Marieke is niet de enige die DC verlaat. Ze vertelt dat er sinds de verkiezingen in november steeds meer huizen in de stad te koop staan. “Veel mensen maken zich grote zorgen hun baan te verliezen. Nu de Republikeinen weer aan de macht komen, komt er een enorme invasie van Trump-gezindten in de stad. Dus gaan veel democraten verhuizen.”

Zelf moet Marieke in Nederland ook op huizenjacht. “Dat zal met de huidige huizencrisis niet meevallen. Maar genoeg familie en vrienden waar ik wel even kan couchsurfen. Fijn hoor, om weer dichter bij mijn moeder, broer en schoonzus te zijn. Dat mijn vader daar geen onderdeel meer van uitmaakt, ga ik enorm missen. Hij overleed helaas afgelopen augustus. En hij was altijd zo betrokken. Appte me na elke reportage of reis. Dat is de stilte die er nu is.”

1. Waar komt jouw nieuwsgierigheid naar de wereld vandaan?

“Die heb ik absoluut van mijn vader. Hij hield enorm van reizen en andere culturen. Hij stimuleerde mij ook altijd om nieuwsgierig te zijn en vragen te stellen. Vandaar ook mijn journalistieke interesse. Ik groeide op in Hoofddorp, samen met mijn broertje. Mijn jeugd was fijn en liefdevol. Mijn vader werkte in het speciaal onderwijs en mijn moeder in de gehandicaptenzorg. We gingen veel naar musea, boekwinkels en best vaak op vakantie om cultuur te snuiven. Voor ons geen strandvakanties. Toen we
wat ouder waren, kochten mijn ouders het Grote Museumboek. Eens per maand mochten we daar iets uitzoeken om te bezoeken. Zo konden we het natuurlijk nooit fout doen. Slim bedacht! Maar toen alle kastelen en openluchtmusea op waren, moesten we wel aan de schilderijen. Expressiedrang was er ook; ik scheef programmaboekjes voor ‘showtjes’ die ik met mijn broertje opvoerde of speelde radiootje op mijn cassetterecorder. De journalistiek was me dus op het lijf geschreven. Al wisten mijn ouders dat eerder dan ik.”

2. Je werd correspondent. Een lange weg?

“Ja, het duurde even voordat ik daar was. Maar dat toekomstbeeld had ik wel. Dat ik mijn grenzen wilde verleggen is vooral aangewakkerd door mega-ambitieuze en inspirerende studievrienden op de School voor Journalistiek in Zwolle. Uren gingen we met elkaar in debat en discussie. Heerlijk. Het leerde mij om standpunten vanuit allerlei perspectieven te bekijken. Mijn carrière begon uiteindelijk bij Stads TV Rotterdam, het huidige RTV Rijnmond. Maar het echte werk als verslaggever leerde ik bij Hart van Nederland van SBS. De zender was net opgericht en nog een beetje een rebellenclub. Tegen de NOS
en RTL in. We maakten Hart van Nederland voor alle lagen van de bevolking. In die tijd werd ook Leefbaar Nederland opgericht. Mensen wilden zich gehoord voelen. Het was het begin van de populistische politiek. Een soort van stille volksrevolutie. Waar we op dit moment staan in de Nederlandse
politiek, komt daaruit voort. Dat vind ik razend interessant! In 2004 was het tijd voor verandering en solliciteerde ik bij de NOS. Best spannend, want dat was toch een soort van ivoren toren. Maar ook daar
wilden ze naar reportages maken die dichter bij de mensen stonden en daar paste ik goed bij. In die tijd was er veel spanning in de samenleving. Pim Fortuyn was net vermoord, net als Theo van Gogh. Bij de NOS werd ik verslaggever Koninklijk Huis. Een combinatie van Nederlandse folklore en veel staatsbezoeken. Maar óók de aanslag in Apeldoorn, de Damschreeuwer en het ongeluk van prins Friso in 2012. In dat jaar kwam de vacature voor correspondent in China voorbij. Hoewel het raar voelde om op dat moment het Koningshuis los te laten, ben ik er toch vol voor gegaan.”

3. Hoe was jouw tijd in China?

“Toen ik de functie kreeg, ben ik meteen in Nederland al Mandarijn gaan leren. Moeilijk, maar superleuk! Ik had al eerder door China gereisd en vond het er geweldig. Nu ging ik er dus wonen, in een wolkenkrabber op de 33ste etage in de skyline van hoofdstad Beijing. In 2012 was het er nog een stuk
vrijer; ik kwam er een paar maanden voordat president Xi Jinping aan de macht zou komen. Er waren bloggers en vloggers en via Weibo – de Chinese variant van Twitter – hoorde je de mening van de Chinezen. Dat is daarna wel veranderd. Door de stad reisde ik vaak op de fiets. In twintig minuten was ik op het Plein van de Hemelse Vrede oftewel het Tiananmenplein. Hoewel ik in mijn eentje richting China vertrok, was ik nooit alleen of eenzaam. In het begin was het voornamelijk veel en hard werken om iets op te bouwen. Ik woonde vlak bij uitgaanswijk Sanlitun, met veel expats en rijkere Chinesen die Engels
spraken. Ik houd ervan om nieuwe mensen en nieuwe dingen te leren kennen. Dus in no time had ik een rijk sociaal leven opgebouwd en zong ik met Chinese vrienden liedjes in een Karaokebar.”