Schrijver Marlies Allewijn

Ineens hoorde ze zichzelf zeggen: ‘Over tien jaar wil ik een roman hebben geschreven.’ Marlies Allewijn (1977) had het nooit gedacht maar ze werd schrijver van veelgelezen historische fictie. Haar nieuwste roman speelt zich af rond het ontstaan van de Tweede Wereldoorlog: Vind me aan de andere kant.

Hoe en wanneer ontdekte je de schrijver in je?
“Ik werkte voor een kindertelevisieprogramma: Gemma Glitter Gezondheids Gala. Daarin zaten sketches. Op een gegeven moment mocht ik af en toe zo’n sketch schrijven. Dat vond ik wel leuk. Daarop ben ik een cursus korte verhalen schrijven gaan volgen. Waar ik ontdekte dat ik schrijven écht leuk vond. Aan een roman schrijven dacht ik alleen helemaal niet – totdat ik op een feestje was. Iemand zei: ‘Over tien jaar wil ik dit en dit hebben bereikt.’ Hij vroeg aan mij: ‘En jij?’ Tot mijn eigen verbazing antwoordde ik: ‘Dan wil ik een roman hebben geschreven.’ Het is gelukt!”

Je schrijft historische romans. Wat trekt jou zo aan in dat genre?
“Ik vind geschiedenis erg interessant. Vooral omdat dingen zich maar blijven herhalen en we er maar niks van lijken te leren. In De meid, een eerdere roman, gaat het over grensoverschrijdend gedrag in de 19de eeuw. Terwijl ik aan het schrijven was, kwam de #metoo-beweging op. Honderd jaar later dealen we nog steeds met dezelfde problemen. Maar ik hou er ook van om onderzoek te doen. Ik hou ervan om een bepaalde periode helemaal uit te pluizen. En dan niet op grote lijnen, maar juist op details. Ik vind het fascinerend om na te denken over hoe gewone mensen honderd jaar, vijfhonderd jaar of bijvoorbeeld vijftig jaar geleden leefden. En dat gaat zover, dat ik advertenties uit kranten uit een bepaalde tijd opzoek om te kijken welke producten ze aten en hoe duur die waren. (lacht)

Ik vind het leuk om na te denken over hoe mensen reisden, waar ze heen gingen ter ontspanning, welke boeken populair waren, hoe ze spraken, wat de moraal was. En hoe de rechten van vrouwen op dat moment waren. Nooit optimaal, kan ik je zeggen.”

Kun je je voorstellen dat je dit genre ooit loslaat?
“Die fascinatie voor ‘vroeger’ zal altijd blijven, denk ik. En ik hoop nog meer historische romans te schrijven. Dat betekent niet dat ik nooit over iets anders schrijven wil of zal. Er zijn nog meer onderwerpen die me interesseren, zoals mentale en fysieke gezondheid, waar twee van mijn Young Adult romans over gaan.”

In jouw verhalen geef je een stem aan mensen die vaak een ‘bijrol spelen’. Waarom?
“Omdat de hoofdrollen veel te vaak voor dezelfde soort mensen zijn: mannen. (lacht) Een tijdje geleden moest mijn kind een werkstuk maken over een historische kunstenaar of wetenschapper. De docent had een lijstje met voorbeelden gegeven. Het waren alleen maar mannen, terwijl er zeker ook interessante historische vrouwelijke kunstenaars en wetenschappers zijn geweest. Daarover wil ik dan schrijven. Trouwens, boeken, films en series over mensen met een beperking of ziekte zijn er ook niet overvloed terwijl, die, of wij – ik heb zelf reuma – ook gewoon deel uitmaken van de maatschappij. Ook over die mensen zijn mooie verhalen te schrijven.”

Je nieuwste historische roman Vind me aan de andere kant gaat over de Joodse Eva en Itzhak. Hoe of waar vond je de inspiratie voor dit verhaal? En heb je veel research gedaan?
“Er zijn terecht al veel boeken over de Tweede Wereldoorlog geschreven. Dat verhaal moet levend worden gehouden. Maar hoe ontstaat oorlog, vroeg ik me af. Ik wilde weten hoe de periode vóór de Tweede Wereldoorlog eruitzag. Het boek begint ook eigenlijk al in 1915. Hoe meer research ik deed, hoe duidelijker het me werd hoe sluimerend het gaat. Hoe langzaam maar zeker rechten worden ingeperkt. Hoe steeds meer mensen gevaar lopen, hoe je machteloos toekijkt. En dan ‘ineens’ is het te laat. Ik heb veel onderzoek gedaan. Ik had het geluk dat ik een aantal experts heb ontmoet die me over verschillende periodes vertelden.

Eva en Itzhak komen op een gegeven moment in een vluchtelingenkamp in het Zeeuwse Sluis terecht. Geert Stroo, een mede-Zeeuw en een tijdlang archivaris voor de gemeente Sluis, heeft onderzoek gedaan naar de mensen die daar verbleven. Ik mocht gebruik maken van zijn bevindingen en we hebben er een aantal keer uitgebreid over gepraat. Dat was erg inspirerend. Dan ben ik ook nog opgegroeid in Zeeland, dus vind ik het altijd interessant om over Zeeland te schrijven.”

Eva wordt door haar moeder naar Berlijn gestuurd om daar als verpleegkundige te gaan werken. De stad bruist, Eva voelt zich eenzaam. Hoe komt dat? Waarom weet ze daar in eerste instantie niet te aarden?
“Ik denk dat ze zich in de steek gelaten voelt. Het was niet haar eigen keus om naar Berlijn te gaan. En is het ook niet logisch dat je je een beetje ontheemd voelt als je helemaal alleen vanuit een klein dorp in een grote stad terechtkomt? Daarbij komt dat Eva, voordat ze naar Berlijn vertrekt, een aantal akelige dingen heeft meegemaakt. Het gaat dus al niet zo goed met haar voordat ze thuis vertrekt.”

Alles verandert als de flamboyante Itzhak in haar leven komt. Wat betekent hij voor haar?
“Alles, denk ik. Ze zijn elkaars rots in de branding als het leven gevaarlijk wordt. Itzhak lijkt onverschrokken. Dat spreekt Eva aan. Door hem leert ze minder voorzichtig te zijn, ruimte in te nemen en van zichzelf te houden.”

Ze durft bij Itzhak te zijn wie ze werkelijk is. Wie is ze werkelijk?
“Tja, als je dat wilt weten, moet je het boek lezen. (lacht) Ik zou teveel weggeven als ik het hier vertelde. Maar laat ik dit zeggen: we leren Eva kennen als ze begin twintig is. Op die leeftijd ben je denk ik sowieso op zoek naar wie je bent. Het is een onderdeel van het volwassen worden.

Eva en Itzhak vluchten naar Zeeland als Hitler aan de macht komt. Opnieuw komt Eva voor de keuze te staan: liefde of veiligheid? Waarom gaan die twee niet samen?

“Opnieuw – daarvoor moet je het boek lezen. Maar misschien is het wel geen vrijwillige keuze. Voor beiden niet.”

Zou je de roman typeren als een liefdesroman?
“Ik zou het geen liefdesroman noemen. Het gaat denk ik vooral om de vraag: Hoeveel kun je van jezelf opgeven voordat je jezelf verliest? En het gaat over vriendschap. Maar toch ook over liefde. Daar draait het leven uiteindelijk om, toch? Allerlei soorten liefdes. Allemaal belangrijk.”

Toevallig alweer een volgend schrijfproject op stapel?
“Ik heb een aantal ideeën en die ga ik zeker uitwerken. Maar voor nu ga ik even genieten van het feit dat Vind me aan de andere kant in de winkel ligt.”

Over het boek

De Joodse Eva wordt na een ingrijpende gebeurtenis door haar moeder naar Berlij n gestuurd om daar als verpleegkundige te gaan werken. Hoewel de stad bruist, voelt ze zich eenzaam. Totdat ze de
flamboyante Itzhak ontmoet. Hij laat haar niet all een een andere kant van de stad zien, maar ook van de wereld en van het leven. Eindelijk durft ze te zij n wie ze werkelij k is. Als Hitler aan de macht komt, verandert Berlijn echterin een levensgevaarlijke plek voor mensen zoals Eva en Itzhak. Samen vluchten ze naar Nederland, naar het conservatieve Zeeland. Maar het gevaar haalt hen in. Eva staat voor een onmogelijke keuze

(Vind me aan de andere kant, HarperCollins, € 22,99)

Over de schrijver

Marlies Allewijn (1977) brak door met haar historische romans Ze was 16 en De meid. Haar verhalen geven een stem aan mensen die vaak een bijrol spelen: de dienstmeid, de dochter, de verbanneling. De provincie Zeeland en steden zoals Amsterdam en Berlijn vormen vaak het middelpunt van haar boeken.

Zin in?

Wij geven 3 exemplaren van Vind me aan de andere kant weg. Kans maken? Deel je gegevens in onderstaand winformulier en wie weet. Meedoen kan t/m 26 maart.