De uitdaging van zijn leven

Journalist Dominique Prins (1969) heeft een man, twee zoons, twee katten en een moeder. Do’s vader Gé (1939) heeft haar nu het hardst nodig – al geeft hij dat niet graag toe. De vorige keer: Tijdens een operatie van maar liefst vier uur is een kwart lever bij Gé weg gehaald. De operatie is geslaagd en Gé mag op dag 5 al naar huis. Dan volgt de uitslag: kwaad aardige leverkanker.

Loslaten

Ik oefen het elke dag, met wisselend succes. Het liefst houd ik mijn vader nauwlettend in de gaten om te controleren of hij wel de benodigde voedingsstoffen binnenkrijgt. Of hij regelmatig naar buiten gaat, voldoende beweegt en genoeg slaap krijgt. Maar ik probeer me te beheersen. Als mijn vader ergens niet van houdt, is het betutteld worden. Ik heb die controledwang niet van een vreemde. Waar ik in elk geval pógingen doe tot loslaten, heeft mijn vader er een regelrechte hekel aan. Loslaten? Vasthouden zul je bedoelen! Plannen, controleren, dubbelchecken.

De moeite waard

Dagenlang kan hij tobben over iets dat zó kan worden opgelost of dat überhaupt de moeite van het tobben niet waard is. Het helpt hierbij niet dat hij al jaren alleen woont. In zijn hoedanigheid als architect of juryvoorzitter bij vierspanwedstrijden: mijn vader was op alles voorbereid. Ook in praktische zin is zijn weerstand jegens loslaten zichtbaar: dingen opruimen en weggooien lukt mondjesmaat. Voor hij het weet, heeft hij een nieuwe verzameling aangelegd. Paardenpostzegels, paardenkunstkaarten, whisky-etiketten met paarden erop, boeken over paarden in de cavalerie. Soms wordt hij er zelf moedeloos van: “Wat moet ik met al die verzamelingen?”

Cliché

Hoe groter het cliché, hoe meer wáár deze vaak blijkt te zijn. Dus dwingt het leven mijn vader nu te leren loslaten. Ik zie hem ermee worstelen en wil hem graag helpen zich zonder duidelijk plan of enig zicht op het vervolg van de weg door het leven te bewegen. Ik wil hem helpen erop te vertrouwen dat datzelfde leven het goed met hem voor heeft. Oók als de dingen anders lopen dan hij had bedacht. Maar mijn voorzetten raken meestal geen doel.

Afdwingen

Wanneer ik bijvoorbeeld opper om de zakjes ontlastingbevorderend poeder gewoon eens weg te laten en te zien wat er gebeurt, kijkt hij me ongelovig aan. Niets doen? Loslaten? Dat staat haaks op zijn aanpak: afdwingen. Als dat niet helpt: harder proberen. Helpt één zakje niet voldoende? Dan twee zakjes. Dat het op gang komen van zijn spijsverteringskanaal alles te maken heeft met loslaten – in dit geval zelfs letterlijk, daar wil hij niet aan.

Continu bewust

Op macroniveau wordt hij nog meer uitgedaagd. Want hoe maakt hij de diagnose ‘kwaadaardige leverkanker’ voor zichzelf hanteerbaar? Volgens de artsen is er geen directe dreiging, ze hebben het over ‘jaren’. Maar hoe brengt mijn vader die door? Is hij zich continu bewust van de donkere wolk die ergens boven zijn hoofd hangt? Of lukt het hem zijn grootste angsten te bedwingen? Op zijn 77ste ziet mijn vader zich gesteld voor de uitdaging van zijn leven. De uitdaging die hij zijn hele leven lang al onder controle probeerde te houden. Ik wil niet in dezelfde valkuil stappen. Dus zit ik er niet bovenop maar geef ik hem juist ruimte. Dat dat het beste werkt, leerde ik al tijdens zwangerschapsyoga. Maar moeilijk is het wel.