Bitcoin? Nog even niet

Wat moeten we aan met bitcoin? De vraag naar de digitale munt groeide vorig jaar hard. Maar als betaalmiddel wordt bitcoin er niet aantrekkelijker op.

Vorig jaar, aan het begin van de zomer, kocht ik een handjevol bitcoins. Niet echt uit bevlogenheid over de goudgerande toekomst van deze digitale valuta, maar om een beetje te begrijpen waar al het gedoe nu eigenlijk over ging. De beleggingssite waar ik voor werk ging meer aandacht besteden aan cryptovaluta’s – de verzamelnaam voor munten zoals bitcoin – en dan kan het geen kwaad om de grillen van zo’n markt ook een beetje aan den lijve te ondervinden. Ik deed het heel voorzichtig – met weinig geld – in het besef dat het ook binnen een paar maanden volledig verdampt kon zijn. Aan het eind van het jaar was mijn bescheiden inlegje meer dan vervijfvoudigd.

Onaantrekkelijk betaalmiddel

Meer geluk dan wijsheid maar leuk is het wel, natuurlijk. En zo waren er meer mensen die, net als ik, stomverbaasd toekeken hoe hun bitcoins oneindig – zo leek het even – bleven doorstijgen. Een beleggingshype uit het boekje. In december kon je geen verjaardag, kerstdiner of sportkantine meer bezoeken of de sterke bitcoinverhalen vlogen je om de oren. Als iedereen – tot en met de spreekwoordelijke taxichauffeur – het erover heeft, is de hype op zijn hoogtepunt en moet je als belegger gaan oppassen. Begin januari stapte ik uit bitcoin en verzilverde mijn winst. De timing was lekker – bitcoin is daarna niet meer op dat niveau teruggekeerd – maar ik zou liegen als ik zou zeggen dat ik dat toen wist. Mijn reden om te verkopen was een andere.

Het lastige van bitcoin is dat er geen onderliggende ‘waarde’ van de munt is te berekenen. De prijs wordt volledig bepaald door vraag en aanbod. Doordat bitcoin schaars is – er kunnen er maximaal 21 miljoen in omloop komen – stijgt de prijs zolang de vraag toeneemt. Die vraag groeide vorig jaar hard, maar dat kwam vooral door de wereldwijde golf van speculatief geld. Niet omdat bitcoin ineens massaal als betaalmiddel wordt geaccepteerd. Sterker, door alle prijsschommelingen wordt bitcoin er als betaalmiddel niet aantrekkelijker op. Als je geld volgende week zomaar 50 procent meer waard kan zijn, geef je het vandaag liever niet uit. Ook technisch loopt bitcoin tegen grenzen aan. Door de opzet van het systeem kunnen er maximaal zeven bitcointransacties per seconde worden verwerkt. Ter vergelijking: creditcardbedrijf Visa doet routineus 1700 transacties per seconde. Als bitcoin morgen massaal wordt geadopteerd als gangbare valuta zullen de wachttijden voor het afwikkelen van transacties immens zijn.

2000 cryptomunten

Als bitcoin al een intrinsieke waarde heeft, dan zal die op de een of andere manier moeten samenhangen met de mate van acceptatie. En daar schort het nog behoorlijk aan. Daar komt bij dat bitcoin misschien wel de eerste maar zeker niet de enige cryptomunt is. Andere cryptovaluta’s, met spannende namen als ether, ripple en iota, en met allemaal verschillende technische eigenschappen, doen ook hun best om geaccepteerd te worden.

Waarom ook niet? Iedereen kan een blockchain – de onderliggende technologie van die munten – beginnen en zijn eigen cryptovaluta op de markt brengen. Er zijn er inmiddels al meer dan 2000. De technologie is here to stay, daar zijn vriend en vijand het wel over eens. Maar geldt dat ook voor al die 2000 munten? Waarschijnlijk niet. Bitcoin is het vlaggenschip van de financiële crypto-revolutie maar daarmee nog niet de winnaar. Cryptogeld gaat zeker deel uitmaken van ons leven in de toekomst, maar hoe precies? Wie het weet mag het zeggen. Dus bedankt bitcoin, voor de leuke, spectaculaire rit. Maar tot die toekomst wat helderder wordt, blijf ik het nog éven van de zijlijn bekijken.

Door: Pieter Kort (1965), hoofdredacteur van platform IEX.nl

Meer geldnieuws lezen? Dat kan in Zin 5 en deze is onder andere hier te koop.