‘Juist als je ouder wordt, moet je jezelf verandering gunnen’

Ze verloor haar moeder toen ze zelf nog niet zo lang moeder was. En schreef het boek dat ze toen graag had gelezen: Het einde voor beginners, over het belang van goede stervensbegeleiding. Presentator en schrijver Chazia Mourali (1963) is niet meer op tv maar drukker dan ooit. Met gewoon haar eigen gang gaan. En ze is nog maar net begonnen.

Het einde

Precies drie jaar nadat haar moeder stierf, staat Chazia Mourali (1963) te stralen in een zaaltje van het ministerie van Volksgezondheid in Den Haag. Familie, vrienden en geestverwanten zien hoe minister Hugo de Jonge haar het eerste exemplaar uitreikt van het boek waaraan ze ‘keihard’ heeft gewerkt: Het einde voor beginners. “Het is een verhaal dat veel te weinig wordt verteld,” zegt de minister. “De dood past niet in onze Instagramtijd.”

Maar de dood is een volwaardig deel van het leven, voegt hij eraan toe. “Palliatieve zorg moet beginnen op de dag dat je te horen krijgt dat er geen hoop meer is op genezing. Dat is een onderwerp waarmee ik actief aan de slag wil.” Mourali slaat veulenachtig enthousiast haar armen om hem heen. Daarna vertelt ze de zaal gepassioneerd over de levenslessen die ze trok uit de dood van haar moeder. Na zeventien jaar was haar borstkanker in uitgezaaide vorm teruggekomen en genezing niet meer mogelijk.

Verademing

Het sprak vanzelf dat Mourali haar moeder bijstond in haar laatste jaren maar het was een eenzaam avontuur, zowel voor moeder als voor dochter. De ‘existentiële pijn’ van de stervende die afscheid moet nemen van het leven werd niet geadresseerd; over de dood had niemand het – ja, haar ziekte was ongeneeslijk, “maar dat is mijn koortslip ook,” zegt Mourali snedig – en de mantelzorger werd aan haar lot overgelaten. Totdat ze op het allerlaatst in een hospice terechtkwamen. Daar werd voor het eerst het woord ‘dood’ hardop uitgesproken terwijl tegelijkertijd werd beloofd het leven zo aangenaam mogelijk te maken. Een verademing.

Een goede dood

En nu strijdt Chazia Mourali voor een waardige, menselijke dood. Artsen zouden niet alleen de ziekte moeten behandelen, zoals nu te vaak het geval is, maar ook oog moeten blijven houden voor de zieke – zelfs al wordt die niet meer beter. “Ziek zijn en sterven zullen altijd moeilijk zijn. Juist daarom is het zo belangrijk dat we er als samenleving niet van wegkijken maar ons best doen om goede zorg in de laatste fase voor iedereen beschikbaar te maken. Seneca zei het al: bij een goed leven hoort een goede dood.”

Wil je het volledige interview met Chazia Mourali lezen? Dat kan! Dit interview staat in ons nieuwe nummer en deze ligt nu in de winkels. Ook is deze te bestellen in onze eigen shop.

TEKST: LIDDIE AUSTIN | BEELD: JACQUELINE DE HAAS | VISAGIE: GEORGINA HOPPEN