‘Als je in een relatie zit haalt een verliefdheid alles onderuit’

Vroeger. Ja, vroeger wilde ze de wereld veroveren en werd ze verliefd op al haar tegenspelers. Nu vindt actrice Johanna ter Steege (1961) zin geven aan de dingen belangrijker dan de dingen zelf. Stapelverliefd? Jazeker. Toch wel weer. Nú in Zin.

“Ik ben met een groot project bezig, een muziektheatervoorstelling in het Twents,” legt Johanna ter Steege uit terwijl ze haar telefoon opbergt en overschakelt op ABN. “Ik wil al lang iets doen met mijn afkomst, en liefst grotendeels in het Twents. Ik merkte het ook toen ik onlangs in de film De beentjes van Sint Hildegard speelde – in het Twents: in die taal komt er iets in me vrij dat ik waarschijnlijk niet in het Nederlands kan voelen. Het is mijn eerste taal. Ik vind hem mooi, het is een taal die me verbindt met mijn jeugd en boerenafkomst.”

Twee stellen die elkaar bedriegen: dat kán niet goed gaan

Ter Steege combineert nog zoals altijd (internationale) filmrollen met spelen in het theater. Ze hoopt elk jaar een stuk te kunnen doen én in een film te kunnen spelen; meestal lukt minstens het dubbele. De films werden vorig jaar onder meer in Duitsland gemaakt maar dus ook weer eens in Nederland: De beentjes van Sint Hildegard is een door mede-Tukker Johan Nijenhuis geregisseerde tragikomedie waarin ze Herman Finkers als tegenspeler had.
In het theater is ze na het succesvolle De vader – met tegenspeler Hans Croiset – nu te zien in een ander stuk van de Franse succesauteur Florian Zeller: De waarheid. “Het gaat over twee stellen die elkaar bedriegen. Ik heb een relatie met de beste vriend van mijn man; mijn man heeft een relatie met de vrouw van zijn beste vriend. Haast alle betrokkenen weten ervan, op een na. Helemaal aan het einde van het stuk komt alles echter op losse schroeven te staan en is niets meer zeker. Het is één grote leugen.”

Biecht een verliefdheid niet aan je partner op!

Moet je elkaar in een relatie altijd alles vertellen? “Ik voel me zelf het beste bij alles vertellen. Ik kan niet goed met leugens leven; ik vind het moeilijk om dingen te verzwijgen. Ik ben nooit in een situatie geweest zoals de mensen in De waarheid maar ik ben tijdens mijn huwelijk weleens verliefd geworden op een andere man en dat vond ik al lastig. Moest ik het aan mijn partner vertellen? Of was het beter om te zwijgen?” En? “Ik heb het verteld. En daarmee onnodig veel schade aangericht. Het gaf ongelooflijk veel onrust en pijn, voor beide partijen. Dus daarom hoop ik altijd dat ik niet verliefd word. Het brengt alleen maar ellende met zich mee. Als je alleen bent, is het prima natuurlijk. Dan is er geen fijner gevoel! Maar als je in een relatie zit waarvan je weet dat je die niet wilt opgeven, is een verliefdheid alleen maar verwarrend. Omdat je het niet kunt ontkennen haalt het alles onderuit.”

Kunst verbindt, het brengt culturen bij elkaar

Nee, verliefd worden op je tegenspeler hoort er in haar vak echt niet per definitie bij. “Toen ik net begon met filmen was dat wel even zo. Alles kwam binnen; ik had nog geen filters ontwikkeld. Als je jong bent, wil je bovendien alles veroveren: je omgeving, je werk, de mensen om je heen. Het is waarschijnlijk een enorme behoefte om gezien te worden. Die heb ik nu niet meer. Ik ben ten eerste een stuk kritischer geworden en ten tweede hoef ik niet meer te denken dat ik er alleen toe doe als iedereen verliefd op me wordt.”

Ter Steege wil een groot publiek bereiken. “Waar de grote K misschien niet vanzelfsprekend altijd aanwezig is maar waar ik wél publiek kan bereiken – vaak zelfs een groot publiek. Dat is belangrijk, want kunst staat momenteel enorm onder druk. Terwijl we er juist nu zoveel aan kunnen hebben. Kunst zet aan tot denken, tot vragen stellen, tot bewust in het leven staan. Kunst is ook een pleidooi voor schoonheid. Bovendien verbindt het, maakt het dingen inzichtelijk en brengt het culturen bij elkaar, want in die samengebalde tijd en ruimte kunnen alle verschillen wegvallen. Om al die redenen moeten we voor kunst blijven vechten en zorgen dat het toegankelijk blijft.”

Zin geven aan de dingen

Vroeger hield ze zich niet bezig met dat soort overwegingen. “Wíj moesten het goed vinden wat we deden. Wat de rest van de wereld ervan vond deed er niet toe. Dat is ook logisch: als je jong bent, moet je het wiel nog uitvinden. Je bent gretig, wilt alles zien en meemaken – veroveren, waar ik het net over had. Maar als je het meeste al een keer hebt meegemaakt, sta je anders in het leven. Vroeger hadden dingen zin omdat je ze deed, nu is dat niet meer genoeg. Het zingeven aan de dingen is nu veel belangrijker dan de dingen zelf.”

Zin in meer?

Lees het hele interview met Johanna ter Steege Zin 3. Nú in de winkel! Gratis naar De waarheid? Klik hier en maak kans op vrijkaarten!

Johanna ter Steege (1961)

Ze is actrice en bekend van films als Spoorloos (Felix Award voor Beste Bijrol), Tot ziens (Bronzen Luipaard voor Beste Actrice) en Achtste groepers huilen niet, en van de tv-serie Brussel. Ze werkte met o.m. regisseur Robert Altman en acteurs Glenn Close, Frances McDormand en Gary Oldman. Op dit moment staat ze in het theater met de voorstelling De waarheid en is ze initiatiefnemer van muziektheatervoorstelling Hanna van Hendrik. Johanna heeft een relatie met theaterproducent Matthijs Bongertman.

Tekst: Liddie Austin. Beeld: Jacqueline de Haas. Haar & make-up: Minke Boeijen