‘Hij heeft nog één keer alle krankzinnigheden opgeschreven’

Een nieuwe column van Diederik van Vleuten.

Journalistiek

De breekbare eerste dagen van mei. Mijn buurman aan de overkant van de dijk vlagt altijd. Weer of geen weer, jaar in jaar uit. Op de 4de mei halfstok en op de 5de onze driekleur fier in de top. Gedenken en vieren. Aan Peter zal het niet liggen. Hij was 6 toen de oorlog voorbij was. Tijd voor andere dingen. School, studeren. De journalistiek zou zijn roeping zijn. Kilometers maken op de redacties. Schrijven. Interviewen. Deadlines. Leveren. Over duizend-en-een onderwerpen. Gedegen en vakkundig. En krankzinnig. Hoe hij ooit de Oegandese dictator Idi Amin ondervroeg. Hij was gewaarschuwd. Als bij Amin de aderen rond zijn slapen opzwellen, heb je iets verkeerds gevraagd. En nog twee uur de tijd om het land te verlaten. Zo geschiedde.

Herinneringen

Peter is een vat vol verhalen en anekdotes. Ook over de oorlog van zijn kindertijd. Juist over de oorlog. Hoe langer deze achter hem lag, hoe gedetailleerder en vastomlijnder zijn herinneringen eraan werden. Hij kon de geluiden, stemmen en vage beelden van zijn vroege jeugd steeds beter plaatsen en in perspectief zien. Die vliegtuigen die zo laag over Amstelveen vlogen – tussen eng en spannend was het toen – waren bommenwerpers op weg naar Schiphol. Er kwam een besluit. Hij moest wat hij zag en meemaakte als kind tot op de bodem uitzoeken. En er over gaan schrijven. Als verhalend journalist. Een boek werd nog een boek, en nog een boek. Allemaal over die verdomde oorlog. Hoe zijn familie erdoor getroffen werd. Confronterende verhalen, onvoorstelbaar en afschuwelijk maar even vaak bizar en lachwekkend. Zoals dat gaat: soms kun je er maar beter om lachen en hard ook.

Moderne tijd

Journalist in ruste. Zo noemt Peter zichzelf. Hij kan nog maar moeilijk aanklampen bij deze moderne tijd van mobieltjes, Instagram en hijgerige twitterberichten. Mensen kunnen niet meer schrijven! Van taalbeheersing heeft niemand meer gehoord! Bovendien: wie gaat er nog naar de kerk? Wie kent de psalmen en gezangen nog waarmee hij opgroeide? Kijk om je heen, over dit polderlandschap van Leeghwater, van straffe noordooster en krijsende reigers in de nacht. In welke windrichting je ook kijkt, overal zie je wel een kerk! Maar de deuren zijn dicht. Geen tijd voor contemplatie. God is ver weg en dat kan niet goed zijn! Daar ben je het toch mee eens, Diederik? Absoluut vriend, absoluut. En ik meen het nog ook. Het afgelopen jaar heeft hij nog één keer zijn krachten aangesproken en alle krankzinnigheden uit zijn leven opgeschreven. Voor zijn kleinkinderen. Opa Oorlog heet zijn boek. Hij heeft het nog meegemaakt en wil ervan getuigen. Opdat de generaties na hem beseffen dat het ook anders kan. Aan Peter zal het niet liggen.

Diederik van Vleuten (1961) is tekstschrijver, musicus en vooral theatermaker – met een talent voor historische vertellingen.

Nooit meer een column van Diederik missen? Met deze aanbieding lees je Zin wel heel voordelig.