Alles over Het rijk
Opfriscursus ‘De rijksoverheid’
Hoe zit het eigenlijk met ons rijk? Hoe komt een wet tot stand en welke rol spelen de Kamerleden daarbij? Altijd handig: een opfriscursus over Kamers, moties & ministers.
Het Nederlandse rijk
Nederland is een koningschap dat berust op een grondwet. De macht van de koning is daardoor beperkt. Dit wordt een constitutionele monarchie genoemd. Daarnaast is Nederland ook een parlementaire democratie. In het parlement zitten volksvertegenwoordigers die rechtstreeks door het volk gekozen zijn.
Hoe komt een wet tot stand?
Wanneer een minister een nieuwe wet tot stand wil brengen, wordt op het desbetreffende ministerie een wetsvoorstel geschreven. Als die door de minister is goedgekeurd, gaat deze naar de ministerraad. Als alle ministers het wetsontwerp steunen, gaat het voorstel naar de Raad van State. De Raad van State gaat na of deze niet tegen de Grondwet ingaat en of de wet uitvoerbaar is. Wanneer de Raad van State het voorstel goedkeurt, gaat het naar de Tweede Kamer.
De Tweede Kamer
De Tweede Kamer controleert de regering door het verwerpen of goedkeuren van wetsvoorstellen. Kamerleden hebben ook het recht om zelf wetsvoorstellen in te dienen of te wijzigen. De 150 leden van de Tweede Kamer worden tijdens verkiezingen rechtstreeks gekozen door de Nederlandse bevolking.
De Eerste Kamer
De taak van de Eerste Kamer is het beoordelen van wetsvoorstellen die door de Tweede Kamer zijn goedgekeurd. Samen vormen de beide Kamers het parlement. De Eerste Kamerleden worden gekozen door middel van ‘getrapte verkiezingen’: burgers kiezen leden voor de Provinciale Staten en zij kiezen vervolgens de 75 leden voor de Eerste Kamer.
Motie indienen
Zowel de Eerste als de Tweede Kamer kunnen moties indienen. Een motie is een middel om een discussie in een vergadering te starten, een voorbeeld is een motie van wantrouwen tegen een bestuurslid. De motie wordt pas behandeld wanneer vier of meer andere Kamerleden de motie ondersteunen. De motie wordt wel of niet aangenomen na stemming in de Kamer.
En de koning dan?
Samen met de ministers vormt de koning de regering. Hij overlegt wekelijks met de minister-president maar politiek verantwoordelijk is hij niet – dat zijn uiteindelijk de ministers. De koning kan niet worden gedwongen af te treden, een minister wél. Een taak van de koning is onder meer het tekenen van wetten en koninklijke besluiten. Daarnaast heeft hij natuurlijk een aanmoedigende rol; hij gaat regelmatig op werk- en staatsbezoek.
De ministers
Elke minister leidt een ministerie. Een minister is iemand die deel uitmaakt van de regering. Er zijn verschillende ministers, bijvoorbeeld van Binnen- en Buitenlandse Zaken, Economische Zaken en Financiën. De ministers zorgen ervoor dat het met hun beleidsterrein beter gaat. Tijdens de ministerraad vergaderen alle ministers. Hier worden alle ideeën en beslissingen van de verschillende ministeries aan elkaar uitgelegd en verdedigd.
Minister-president
De voornaamste taken van onze minister-president zijn het leiden van de vergaderingen van de ministerraad en het beleid coördineren van alle afzonderlijke ministers. Het ministerie van Algemene Zaken is het ministerie van de minister-president. De minister-president probeert van de verschillende departementen een geheel te maken.
Welke invloed heb ik?
Je kunt je mening geven door te stemmen. Heb je kritiek op het beleid dat wordt uitgevoerd, dan kun je een petitie starten. Een petitie is een politiek verzoekschrift waarin de ondertekenaars vragen aan de overheid actie te ondernemen. Een petitie heeft geen minimum aantal handtekeningen nodig. Wanneer de petitie bij de overheid is ingediend, heb je recht op antwoord.
Foto Tweede Kamer: Husky via Wikipedia
