‘We hebben veel lol maar de ondertoon is serieus’

Hoe hecht kunnen vriendschappen in klein of groter clubverband zijn? Wat doet het met je om samen iets te creëren, een fysieke uitdaging aan te gaan of wekelijks samen te tafelen? Vier vriendenclubs vertellen deze maand in Zin wat hen samenbrengt en hoeveel plezier ze daaraan beleven. Zoals de cabaretvrouwen.

De Nachtegalen

Een vriendinnenclub in Gendt put thema’s uit het lief-en-leed van hun eigen leven voor een jaarlijkse cabaretvoorstelling tijdens de Pronkzitting met carnaval. Ze noemen zich De Nachtegalen vanwege het nachtbraken tijdens de voorbereidingen en vanwege het vaste onderdeel ‘zang’ in hun voorstellingen. Late uren en alcohol helpen hen op weg bij de eerste brainstormsessie die meestal in november plaatsvindt. De kermis is dan voorbij en het volgende dorpsfeest – carnaval – ligt in het verschiet. Net daarvóór vindt de Pronkzitting in de theaterzaal van het dorp plaats.

Herkenbaar

Eerst worden de grote lijnen uitgezet. De vijf vrouwen kiezen onderwerpen uit hun eigen levens: hun huwelijken, de mannen, plakpiemels en urinoirs, onzekerheden over hun uiterlijk, balans in lijf en leven, de kinderen… Alles herkenbaar voor het Gendtse publiek. Dit jaar leidde de echtscheiding van Ans tot een thema op het toneel. Vrouwen in werkkleding klussen in Ans’ nieuwe huis en bespreken in zwaar dialect de keuzestress op alle fronten. “Je zou soms het liefst weer bij je moeder op schoot kruipen en haar de keuzes laten maken.”

Bespreken, bezingen & uitvergroten

Achttien jaar geleden verzamelde Mireille een cabaretgroepje om zich heen. Het wisselde verschillende keren van samenstelling en naam. Maar binnen het huidige vijftal is de energie helemaal goed. Cabaret had wat Mireille betreft best haar vak mogen worden maar ze werd begrafenisondernemer, acht jaar geleden. “Zo heel verschillend zijn die werelden niet,” zegt ze. “In beide gevallen gaat het om emoties. Bij een uitvaart is ook altijd wat te lachen, bij cabaret vloeit geregeld een traan.” Antoinette heeft wel eens ervaren dat die twee zo dicht tegen elkaar aan kunnen zitten, dat ze in elkaar overliepen.

V.l.n.r.: Marion (1963), Rita (1965), Antoinette (1968), Mireille (1967), Ans (1968)

Vrij voelen

Ans: “De oefentijd is heel belangrijk, dan delen we veel met elkaar. We hebben veel lol maar de ondertoon is serieus. We stoppen altijd een boodschap in onze voorstellingen.” Antoinette: “Die eerste stap om dingen uit je privéleven te delen kan al heel moeilijk zijn: je moet terug in een emotie die je liever ontvlucht.” Mireille vult aan: “Als je een onderwerp met elkaar hebt besproken en bezongen, je hebt gehuild en gelachen én je hebt het ook nog eens uitvergroot op het toneel, doet dat veel!” Ieder heeft zijn eigen rol en ervaringen tijdens het optreden. Marion, die in het gewone leven als de meest preutse wordt gezien, zegt: “Op het toneel flap ik er alles uit wat los- en vastzit.” Rita heeft eraan moeten wennen dat er soms gelachen wordt, juist als er iets misgaat. “Maar het is wel goed voor je ontwikkeling; je gaat je steeds vrijer voelen. En van de feedback die we elkaar geven, leer je ontzettend veel.”

Kwetsbaar

De reactie van de zaal is spannend, voor Mireille soms zelfs té spannend. Zij kan ervan wakker liggen. “Ik wil altijd heel graag dat alles lukt en dat we de zaal meekrijgen. Eén keer ging het niet helemaal lekker en zat er net één persoon met een grote mond in het publiek. Dat trok ik me nog aan ook.” Antoinette: “Je maakt je enorm kwetsbaar. Gelukkig wordt dat meestal erg gewaardeerd, zowel met gelach als ontroering.”

Trots & gene

Marion vertelt dat de mannen thuis het prima vinden dat De Nachtegalen optreden, al houden ze minder van die repetities tot vroeg in de ochtend. Sommige mannen, kinderen en ouders van de vrouwen zijn uitgesproken trots, anderen kunnen een lichte gene voelen. Maar allemaal komen ze kijken en soms krijgen ze zelf een rol als aapje, muzikant, rapper of cowboy. “Een aantal jaar geleden speelden we een scene in een bejaardentehuis,” vertelt Mireille. “Wij verdwenen van het podium en toen kwamen onze moeders – van wie een al in de negentig is – tevoorschijn om een dansje te doen. Dat was enorm ontroerend.”

Meer lezen?

In Zin 3 staan meer bijzondere vriendenclubjes zoals de eetclub, de bergklimclub en de cabaretvrouwen. Dit nummer ligt nu in de winkel of bestel je online.

Productie, tekst en beeld: Lieske Meima