‘Je kwetsbaar opstellen. Ik kon dat niet’

Bijna veertig jaar jakkerde hij van toneelrol naar filmrol. Het leverde hem al jong een oeuvreprijs op maar kostte hem zijn relaties. Nu, als man van 62, heeft hij het roer omgegooid. “Het grote belonen is begonnen.” Nú in Zin: acteur Porgy Franssen (1957).

Hernia

“Ik heb de beste massagestoel ter wereld. Ik kocht hem voor de ‘lekkerte’. Ik heb een dubbele hernia gehad en ben geopereerd. Soms schiet er een kramp in mijn onderrug die dagen kan aanhouden. Er zit een programmaatje op de stoel waarbij dat meestal helemaal verdwijnt. Ik heb ook een massagebed dat aan alle kanten trilt. Soms ga ik er op liggen, en word middenin de nacht pas wakker. Twee jaar geleden, toen ik 60 werd, dacht ik: het grote belonen is begonnen. Ik heb genoeg geworsteld en geleden, nu ga ik minder televisie doen. Mijn hart ligt toch meer bij het theater. Toneel heeft een fijne spanningsboog, waarbij niemand je onderbreekt. Film en televisie is best vervelend werk. ’s Ochtends om zeven uur word je al gehaald, twaalf uur later kom je thuis. En dan zijn er met een beetje geluk vier of vijf minuten opgenomen.

Genoeg tijd

Ik moet ’s avonds spelen, verder dool ik maar wat rond overdag. Beetje opruimen, een slechte film kijken. En me laten verwennen door mijn apparaten. Ik jaag minder achter dingen aan. Vroeger had ik een motor, was ik de hele dag aan het hollen. Tegenwoordig, als mensen iets vragen, zeg ik ja hoor, ik heb toch niets te doen. Ariane Schluter gaat vanavond mee naar de voorstelling. Zij is zo lief om helemaal naar Oss te komen. Dan zeg ik: weet je wat, ik kom jou halen met de auto. Ik heb toch niets te doen. Vroeger nam ik die tijd niet, om iets aardigs te doen voor mensen. Nu heb ik er de rust voor.”

Liefde: man & vader

“Ik praat met mijn dochter Robin van 17 over mijn liefdesperikelen. Gisteren zei ik nog tegen haar: eigenlijk wel raar, dat ik tegen jou altijd maar alles vertel. Omgekeerd komt zij niet echt naar mij. Ze komt wel naar mij, maar alleen omdat ze zich elke dag wil laten kietelen. ’s Middags, of ’s nachts, komt ze naast me liggen en moet ik met mijn hand onder haar shirt, en haar armen kriebelen, en haar rug. Dan zit zij te leren of te lezen. Als ik wil stoppen na 20 minuten pakt ze mijn hand en hup, terug. Doorgaan jij! Nou ja goed. Ik vind het fijn dat ze dat wil, want dat is nog mijn affectieve moment met haar. Op een gegeven moment gaat een vriendje dat overnemen. Maar meestal willen vriendjes dat helemaal niet doen. En willen mannen dat bij vrouwen uiteindelijk ook niet meer doen. Want het is een hoop gedoe. Je moet je arm optillen, en je wordt er moe van, en je doet het voor een ander. Maar terug krijg je nooit iets. Echt niet dat ze mij gaat kietelen. Maar dat vind ik goed.”

Geen zorgende vader

Moos, mijn dochter van 31 woont in Rotterdam, en heeft zang gestudeerd. Het is een heel timide iemand, erg op zichzelf. Ze heeft een vriendje en een eigen leven. Ik zie haar wanneer ze een concert geeft. Dan is het altijd fijn. Woolf, mijn zoon van 34, woont in Amsterdam. Die zie ik best veel. Hij voelt een beetje als een vriend. Dat komt misschien omdat ik nooit echt een zorgende vader ben geweest. Ik ben altijd best een slechte vader geweest. Wel een liefhebbende vader, maar opvoeden kan ik niet, van mij mag altijd alles. Als je een kind hebt gaat alles vanzelf. Zodra een kind de 12 is gepasseerd, raakt het alleen maar steeds verder weg.

Verkeerd

Woolf is een kloon van mij. Die doet precies alles verkeerd wat ik in mijn leven ook verkeerd heb gedaan. Met name in relaties. Ik zeg altijd: jongen, luister nou even 20 minuten naar mij. Laat mij proberen iets aan jou uit te leggen. Want jij gaat de komende 25 jaar constant dezelfde fouten maken. En als je naar mij luistert, en je neemt me serieus, dan kun je dat overslaan. En win je zomaar 25 jaar. Dus ga de dingen echt áán. Ontloop ze niet. Houd jezelf niet voor de gek. Confronteer jezelf en je partner met waar je echt mee zit. En stel je kwetsbaar op. Zelf kon ik het niet. Dat je een vrouw bijvoorbeeld niet kon troosten, omdat je zelf kwaad was. Dat is heel naar. Dat je de onmacht voelt van daar zit iemand waar ik eigenlijk van hou, maar ik kan haar niet troosten. Dat is vragen om het eind van een relatie. Want dat moet je kunnen. Het zal wel te maken hebben met hoe ik ben opgevoed. Het jongetje dat ik was. Beetje bang om afgewezen te worden. Ons grote gezin was een eigen wereldje, maar het was ook onveilig, omdat het over overleven ging. Problemen aangaan, kan ik inmiddels heel goed. Renée (Fokker, actrice, red) lokte dat bij mij nogal zwaar uit. Van kom op, laat zien wie je bent. Wees eerlijk. Daar leer je van.”

Meer lezen? Lees het complete interview met Porgy Franssen in Zin 4. Nú in de winkel of bestel dit nummer online.

Tekst: Minou op den Velde. Beeld: Brenda van Leeuwen