Mindfulness mislukt steeds

Roos is te onrustig voor mindfulness-meditatie. Ze vraagt hoogleraar klinische psychologie Willem van der Does (1960) om advies.

Onrust

Is mindfulness-meditatie het proberen waard? Ik heb het al een keer geprobeerd moet ik toegeven, voor depressieve klachten. Ik kon een cd lenen van een vriendin, maar het ging niet goed. Zelfs de kortste oefening – tien minuten – mislukte. Concentreren op mijn ademhaling gaat misschien twaalf seconden, mijn gedachten dwalen voortdurend af. Nu wordt het me opnieuw aanbevolen. Zijn er makkelijkere methodes van meditatie?
Roos

Beste Roos,

Ik ben geen meditatie-expert maar met mindfulness heb ik wel enige ervaring omdat het inderdaad gepropageerd wordt als aanvullende therapie bij pijn, angst en depressie. Het kan verlichting geven, hoewel het niet voor iedereen werkt. Uit je eerste ervaringen maak ik op dat je nog niet helemaal snapt waar het om draait. Want dan zou je niet zeggen: ‘het is mislukt’. Je had kennelijk een bepaald doel voor ogen dat je niet hebt gehaald. Misschien verwachtte je ontspannen of helder van geest te worden. Dat is meer een doel op lange termijn. Het doel van elke individuele mindfulness-oefening is echter niet anders dan dit: het doen van die oefening.

Je neemt tien minuten de tijd (of vijf, of vijftig) en observeert wat er gebeurt zonder jezelf te veroordelen. Als je je op je ademhaling concentreert, kan ik je verzekeren dat bij vrijwel iedereen binnen die twaalf seconden de gedachten al zijn afgedwaald. De truc is om dan niet boos te worden op jezelf (‘ik kan dit niet’) maar te constateren dat je gedachten elders zijn aangeland, daar even bij stil te staan en je gedachten dan weer terug te brengen naar je ademhaling. Waarna deze cyclus zich mogelijk binnen tien seconden herhaalt – maar dat is prima.

Niet veroordelen

Als je dit vaker doet, word je wellicht beter in het focussen op je ademhaling. Maar dat is niet het doel van die ene oefening. De ene dag ben je sneller afgeleid dan de andere – dat kun je dan gewoon constateren. Het is dus eigenlijk een oefening in jezelf niet veroordelen. Ik hoop dat deze uitleg in elk geval voorkomt dat je na een of twee keer proberen het bijltje erbij neergooit. Mocht je het willen gebruiken bij depressie, dan adviseer ik om dit onder professionele begeleiding te doen. De gemiddelde effecten zijn niet spectaculair maar het kan helpen en er is al zo’n twintig jaar ervaring mee.

Wat vind jij?

Heb jij dezelfde ervaring als Roos? Heb jij een oplossing? Wij horen het graag.

Prangende vraag? Mail hem naar redactie@zin.nl o.v.v. ‘Dr. Does’. Meer vragen staan in Zin 8. Nu in de winkel of bestel dit nummer online.