‘Bij Jane Austen speelt seks geen rol. Bij mij wel’

De Vlaamse Kristien Hemmerechts herschreef de klassieker die Jane Austen bijna tweehonderd jaar geleden schreef. Ze ontdekte dat de wereld onherkenbaar veranderd is, maar dat sommige dingen nooit veranderen. Een frisse, actuele roman die vastgeroeste denkbeelden op z’n kop zet.

Hoe kwam u op het idee deze klassieker te herschrijven?

“Veel projecten beginnen bij mij intuïtief, dat valt niet rationeel te verklaren. In 2017 heb ik een reeks radioreportages gemaakt over Jane Austen en heb daarvoor veel van haar werk opnieuw gelezen. Waarschijnlijk is toen het idee ontstaan. Ik begon met een burgerlijk, middenklasse echtpaar als nieuw Emma personage. Dat heb ik al snel laten vallen. Het was erg moeilijk om het verhaal naar vandaag te vertalen. Dikwijls wilde ik het opgeven maar het liet het me niet los.”

Is het imponerend om in Austens voetsporen te treden?

“Daar heb ik mij niet mee beziggehouden. Het zou me verlammen als ik me af zou vragen of mijn Emma even goed zou gaan zijn. Ergens vond ik het vreemd dat ik niet met Pride and Prejustice aan de slag ging, dat is haar meest populaire roman. Misschien daarom wel. Emma is iets minder bekend.”

Fotograaf: Diana Putters

Verraste het u dat het verhaal nog steeds zo actueel is?

“Toch wel. De drijfveren van mensen zijn in wezen onveranderd. Natuurlijk is ook veel anders. De wereld van Jane Austen was enorm klassenbewust. Men ging ervan uit dat mensen van een lagere klasse ook essentieel minderwaardig zijn. Dat kon ik niet behouden. Bij Jane Austen speelt seks geen rol, daar gaat het louter over wie met wie gaat trouwen. Of het tussen die mensen ook seksueel klikt, komt niet aan bod. Bij mij wel.”

Waarom heeft u het verhaal in Vlaanderen gesitueerd?

“Dat ken ik goed. Ik weet hoe mensen hier praten en denken, ik vang veel op en kan dat allemaal gebruiken. In mijn roman speelt racisme een rol. Mij gaat het niet om de extreme houdingen, ik wil graag de vele schakeringen daar tussen tonen. Niemand zal van zichzelf denken dat hij een racist is. We hebben allemaal een rooskleurig beeld van onszelf maar kunnen toch af en toe heftige dingen zeggen.”

Wat maakt u Vlaams?

“Het is de plek waar ik thuis ben en waar ik mensen met een half woord begrijp. Ik voel me pas echt Vlaams als ik in Nederland ben. Het is zo bevreemdend hoe anders die cultuur en gebruiken zijn, terwijl we toch een taal delen. Dat anders zijn zit in kleine dingetjes. Het begint al met begroetingen. In Nederland zegt men altijd als eerste ‘ik zal me even voorstellen’. Best een goed gebruik maar in Vlaanderen minder gebruikelijk. Nederlanders maken veel makkelijker een praatje. Ze liggen wat dat betreft dichterbij Amerikanen. Je kunt prettige, oppervlakkige sociale contacten aanknopen. Vlamingen zijn geslotener en botter. Een Vlaming moet je eerst leren kennen, dan pas zal hij zich openen. Ik vind – over het algemeen gesproken – Nederlanders sociaal en verbaal vaardiger dan Vlamingen. Nederlanders lijken me ook zelfbewuster en assertiever. Mijn Nederlandse redacteur had bijvoorbeeld veel moeite met de manier waarop een van mijn personages zich liet manipuleren door Emma. Hij wilde altijd dat zij dingen zou zeggen als ‘ik maak wel mijn eigen keuze’.  Dat is zo Nederlands, dat zegt een Vlaming niet.”

Win Ik ben Emma

Emma Houthuys heeft alles wat een jonge vrouw zich kan wensen: geld, een mooi huis, liefhebbende ouders, leuke stiefbroers, looks. Wanneer een lang vergeten stiefzusje weer komt opdagen, lijkt haar geluk compleet. En dan krijgt ze er nog een stiefbroer bij, zo eentje voor wie iedereen valt. Emma’s voornemen om altijd single te blijven wankelt. Welke keuzes moet ze maken? Ik ben Emma (De Geus, € 22,99) verschijnt 8 september.
Gratis boek? Hier maak je kans.

Interview: Margriet de Groot