‘Die paar minuten waren genoeg om mijn fantasie aan het werk te zetten’

Vonne van der Meer (1952) speelt in haar nieuwe roman met de spannende gedachte: wat zou je doen als een moeder op een kinderspeelplaats je vraagt even op haar kleuter te passen en vervolgens niet meer komt opdagen? De kinderloze Cécile neemt de zorg voor het kind op zich, maar krijgt al gauw de moeder erbij: de Nigeriaanse Gladys.

Fotograaf: Annaleen Louwes

Wat inspireerde je tot het schrijven van dit boek?

“Ik was met mijn kleindochter op een kinderspeelplaats en zag daar hoe een moeder die haar schommelende dochter duwde ineens een andere vrouw wenkte en haar vroeg haar plaats achter de schommel in te nemen. Op zo’n manier dat het kind niets merkte. De moeder maakte zich uit de voeten, en na een paar minuten was ze weer terug. Die paar minuten waren genoeg om mijn fantasie aan het werk te zetten. Stel dat het kind op de schommel zich omdraait en die wildvreemde vrouw ziet? Stel dat de moeder niet meer komt opdagen? Wat doet de plaatsvervanger dan? Sterke uitgangspunten voor een verhaal, dat wist ik meteen. In het begin had ik nog geen idee vanuit welk perspectief ik het verhaal zou vertellen. Kind, moeder of plaatsvervanger? Het werd het laatste. De nieuwe ‘moeder’ ontdekt door het spelen met het kind onvermoede kanten van zichzelf. Zij wordt moeder in dit boek, en als een echte ouder moet ze het kind op zeker moment loslaten. Dat waar een echte ouder twintig jaar over doet beleeft zij binnen een maand.”

Had je je al eerder verdiept in zaken als vrouwenhandel?

“Een vrouw die haar kind bij een wildvreemde achterlaat moet daar een heel goede reden voor hebben, anders is ze gewoon een slechte moeder. Ik zat al gauw op het spoor van een dreiging die haar boven het hoofd hing maar wist nog niet welke. De eerste weken na het ontkiemen van zo’n beginbeeld zijn cruciaal, ik wil me dan niet te snel vastklinken aan een verhaallijn. Maar op zeker moment werd het me duidelijk dat de dreiging van haar pooier moest komen. En dan is de vraag: waarom komt een vrouw niet van zo’n man los, ook niet als ze daarbij geholpen kan worden. Toeval speelt altijd een rol bij het schrijven. En het toeval wilde dat ik iemand tegenkwam die al jaren met vrouwen werkt die geen aangifte durven te doen tegen de mannen die hen uitbuiten. Omdat ze in hun vaderland een eed afgelegd hebben en als de dood zijn voor de gevolgen van het breken van die belofte.”

Hoe spannend is het om je eigen woonomgeving in een roman vorm te geven?

“De buurt waarin het verhaal zich afspeelt is inderdaad de mijne. Het is altijd goed om een roman zich te laten afspelen op een plek, in een arena, die je kent. En Amsterdam Nieuw-West is een heel interessant stadsdeel met zóveel verschillende nationaliteiten. En economische verschillen. Een ontmoeting als die tussen Gladys en Cécile had hier zo kunnen plaatsvinden. Maar het belangrijkste is de inleving in twee vrouwen met totaal verschillende levens en achtergronden. Hoe kijken ze naar elkaar, wat willen ze van elkaar? Het onbegrip. Dat hele krachtenveld, waarin ook jaloezie een rol speelt.”

Hoe heb jij de Coronatijd ervaren?

“Ik miste dezelfde dingen als iedereen maar als schrijver heb ik me misschien nog wel beter kunnen concentreren. Het leven van een schrijver bestaat nu eenmaal uit veel alleen zijn en veel lezen. Als je zit te lezen en in een boek verdwijnt, is die wereld onmiddellijk al minder klein.”
Naar Lillehammer (Atlas Contact, € 21,99) Lezen? Hier verloten we 5 exemplaren!

Interview: Margriet de Groot