Jij zegt het: haar allerbeste

Deze maand tipt onze boekenredacteur Daniëlle van der Wekken de roman Jij zegt het. ”De schitterende nieuwe Connie Palmen omsluit je volledig.”

De oorspronkelijkheid van een schrijver herken je aan de moed waarmee hij in de afgrond springt. Hij durft zijn houvast los te laten om bij zijn ‘echte zelf’ te komen. Ted Hughes (1930-1998) en Sylvia Plath (1932-1963), het beroemdste liefdespaar uit de moderne westerse literatuur, willen allebei niets liever. Zij vindt haar ware zelf in de gedichten die ze schrijft vóór ze zichzelf in 1963 van het leven berooft (later verschenen als The Colossus). Hij vindt zijn echte ik pas vlak voor zijn dood, als hij zijn waarheid, de bundel Birthday Letters (1998) publiceert.

De nieuwe, schitterende roman Jij zegt het van Connie Palmen leest als Teds autobiografie waarin hij terugkijkt op het leven na de dood van zijn bruid, toen zij de status van martelares kreeg en hij die van verrader en moordenaar. Ook vertelt hij over hun liefde. Die begint macaber: Sylvia maakt Ted de hare door hem in zijn wang te bijten. Hard. Dat ontroert én verontrust Ted. Sylvia is ‘waanzinnig’, en doodongelukkig omdat de zelfmoordpoging die ze op haar 20ste ondernam mislukte – voor haar de ultieme ‘eigenliefdesdaad’. Nu levert Ted een continue strijd met de dood om haar ziel.

Eigenlijk zijn de geliefden elkaars tegenhanger, verlangend naar versmelting. Wil ‘de ware Sylvia’ naar haar overleden vader, Ted wil juist terug naar wie híj is: iemand die met beide benen stevig in de klei staat. En uiteindelijk een affaire begint om zich aan de destructieve Sylvia te kunnen ontworstelen. (Die hem later duur komt te staan/publiekelijk verweten zal worden.)

De nieuwe Palmen is heftig, maar een ervaring die je niet licht vergeet. De roman, geschreven met onvoorstelbaar krachtig inlevingsvermogen, is niet vrijblijvend. Sterker: hij omsluit je volledig. Je wordt Ted in hoofd, hart en ziel. Alsof ze de hoofdpersonen, hun poëzie en hun oorspronkelijkheid recht wil doen, kiest de auteur haar woorden zorgvuldig: dit verhaal moet in hen waardige taal worden verteld. Palmen, ze is beter dan ooit. Misschien omdat het dit keer geen autobiografische maar oorspronkelijke materie betreft. Of juist omdat de thematiek die zij als geen ander beheerst, dezelfde is gebleven: het verliezen van de geliefde aan de dood. Een feit is het: met Jij zegt het schreef Palmen haar allerbeste tot nu toe.
Uitgeverij Prometheus, € 19,95