‘Ik wil niet genieten, ik wil alleen nog nágenieten’

Hij zou op zijn 69ste een tevreden man kunnen zijn. Hij woont heerlijk bij strand en bos, is al een halve eeuw gelukkig met zijn vrouw Margje en zijn kast puilt uit met prijzen voor zijn kinder- en jeugdboeken. Toch knaagde er iets. Nú in Zin: schrijver Sjoerd Kuyper (1952).

Kettingroker

“Ik ben een kettingroker. Ik ben een keer gestopt, dat was echt verschrikkelijk. Ik was nors en vervelend als ik mijn zin niet kreeg. Na negen maanden was ik nog gek. Het brengt onvreugde als je het niet doet. Dat is het vervelende: je hebt er niets aan maar als je het niet doet ben je de lul. Je kunt niets meer. Ik ben ook net gestopt met drinken. Het doodt elke creativiteit als je niet drinkt. ’s Avonds pakte ik altijd een flesje wijn en zat hier heerlijk te creëren. Op een gegeven moment dacht ik: ik moet er eens mee ophouden want het wordt een gewoonte in plaats van genot. Sindsdien is het schrijven echt moeilijk. Zonder roken was het echt helemaal niet te doen. In die negen maanden heb ik maar één kwatrijntje geschreven. Dat ging zo: ’Negen maanden niet gerookt, / negen maanden niets geschreven. / Gek, dat je om niet dood te gaan / je leven op moet geven.’

Een vrolijke dronk

Op een gegeven moment krimpt de tijd voor je. Je denkt: kom op, laat ik dat zo gezellig en gezond mogelijk doorbrengen. Je wilt ook laten zien dat je nog iets kunt. Dat je nog enige geestkracht hebt om te ontsnappen uit je stramien. Want als je bijna 70 bent, ligt het voor de hand om door te sukkelen op het pad dat je hebt ingeslagen.
Ik dacht: gaat hij weer, de sukkel, met zijn flesje wijn onder zijn arm naar zijn werkplek. Omdat hij het anders niet kan. Ik kreeg sterk het gevoel dat mijn schrijverschap afhankelijk was van de drank. Je komt veel losser. Met een vrolijke dronk ben je een leukere schrijver. Je kunt je makkelijker inleven in de hoofdpersoon en de emoties vloeien makkelijker uit je pen. Ook droeve emoties kun je met een brede grijns opschrijven. Dat je denkt: jezus, dat werkt lekker. Af en toe neem ik nog een lekker glas wijn maar geen hele fles meer. Sommige mensen willen op hun latere leeftijd nog genieten van hun leven. Ik wil nog nagenieten van mijn leven. Haha. Genieten, daar moet je nog voor skiën en paardrijden enzo. Ik wil alleen nog een paar jaar in alle kalmte met iedereen die mij lief is om mij heen in een stoel zitten nagenieten.”

Troost in de somberheid

“Het Paddenpad is het mooiste stukje van Bergen. Wollige weilanden met plukjes hei, kronkelende slootjes en in de verte de duinenrand. Als ik mooie dingen zie bedenk ik vaak dat het eindig is. De naderende dood maakt me woedend. Ik ben nog lang niet uitgekeken. Ik heb een zeker talent voor hypochondrie, voor somberheid. Waar de meeste mensen van opkijken, zelfs al kennen ze mij al langer. Omdat ik dat niet zo uit en daar met humor goed overheen kan walsen. Ik vind het een beetje mijn taak in de wereld om juist mooie dingen te maken en enige troost te bieden in de somberheid. Het is een teringzooi op de wereld. Hoe mensen met elkaar omgaan, hoe weinig oog er is voor mensen die iets verderop wonen en het een stuk beroerder hebben. Zoals de oude Grieken zeiden: depressie is wat een normaal iemand krijgt die om zich heen kijkt. Ik zie die duisternis wel maar ik beschrijf hem niet.

Zin in meer?

“Ik heb het nog wel een beetje hoor. Altijd de beste willen zijn.” Lees het hele interview met Sjoerd Kuyper in Zin 7. Nú in de winkel. Of bestel ‘em hier.

Tekst: Minou op den Velde. Beeld: Brenda van Leeuwen