‘Nina hebben we bewust genderneutraal opgevoed’

Acteur Jaap Spijkers (1958) benadert alles wat hij doet grondig, of het nu gaat om zijn toneelspel, zijn hobby’s of zijn huwelijk. Vaste patronen probeert hij te mijden. Lees het interview nú in Zin.

Samen

“Myranda is slim, geestig, gewoon een lekkere vrouw. We zijn nu 38 jaar samen. We ontmoetten elkaar toen ik voor de eerste keer auditie deed op de Toneelschool Arnhem. We verloren elkaar uit het oog, want ik werd afgewezen. Ik had geen idee van spelen, ik deed maar wat. Ik dacht dat acteren vermakelijk moest zijn. Acrobatisch dingen uitbeelden. Een jaar later werd ik opnieuw afgewezen. Toen heeft zij met een collega een klasje opgericht voor mensen die te goed waren voor het amateurcircuit maar nog niet goed genoeg om op school te komen. Na drie weken cursus eindigden we samen op een matras. We waren 24. Ik voelde een enorme zielsverwantschap met Myranda.”

Op de rails

“Toen ik begin veertig was ben ik drie maanden gaan fietsen in Azië. Ik was net weg bij De Trust. Dat was niet helemaal gegaan zoals ik me dat had voorgesteld. Myranda en ik waren 17 jaar samen en het ging met ons wat minder goed. Ik dacht: waarom heb ik die relatie eigenlijk? We hebben kinderen, maar wat hebben we elkaar nog te vertellen? Ik wil wel verder, maar hoe dan? Op 31 december 2000 vloog ik naar Chang Mai. Van Thailand reed ik door Laos en Cambodja en via Maleisië naar Singapore. 6000 km. In Thailand zijn de wegen aangelegd op olifantenpaden. Dat begon met 16%, 18%. Dan duwde ik mijn fiets met bagage vloekend de berg op. Soms kwam er een vrachtwagen voorbij die met zijn zware last kreunend de berg opklom. Daar ging ik dan aan hangen en liet mezelf naar boven slepen. Het was een eenzame tocht, want niemand sprak Engels. Het was heerlijk om thuis te komen en weer bij Myranda te zijn. Tijdens die reis besefte ik hoe vreselijk belangrijk zij voor mij is. Onmisbaar. Zij daagt me uit, houdt me scherp, stelt vragen en houdt me op de rails. Dat rechte spoor, daar liep ik toen vrij makkelijk vanaf met allerlei middelen. Eens in de zoveel tijd ging ik met alcohol tot het gaatje, om na twee dagen bezopen terug te keren. Als ik nu een hele fles wodka op een avond zou drinken zou ik doodgaan.

Vastbijten en loslaten

“Ons huis hebben we samen ontworpen. We woonden in Amsterdam en werden getriggerd door het idee dat je in Almere een ecologisch huis kon bouwen. De wanden zijn van stro met een laag leemstuc. We hebben een warmtepomp en op het dak willen we zonnepanelen. De tuin is 1800 m². Na ons pensioen gaan we lekker met onze handen in de grond zitten. Myranda klust niet, maar zegt wat ik moet klussen. Het bouwen van dit huis heeft ons weer ontzettend bij elkaar gebracht. Ik heb veel beter leren luisteren. We zijn alle twee stronteigenwijs, ik nog erger dan Myranda. Maar vaak heeft zij gelijk dus ik leer veel. Om dingen los te laten bijvoorbeeld. Als ik me in iets vastbijt moet het ook gebeuren. Ik ben geneigd om zelf een rioleringsbuis te maken terwijl je die gewoon kunt kopen. Dan zegt zij: ‘Waarom zouden we dat in hemelsnaam doen?’”

Tweeslachtig

“We kregen Nina toen ik 30 was, maar ik had best op mijn 20ste al kinderen willen hebben. Heerlijk! We noemden haar Nina Victor, want wij dachten dat we een genderneutraal tijdperk ingingen. Het was de tijd van Prince. Wij dachten: het verschil tussen man en vrouw gaat steeds meer vervagen en dat moet ook. De feminiene kant werd te weinig benut. In de macht deden geen vrouwen mee, en je had weinig vrouwelijke kunstenaars die hoog gewaardeerd werden. Ik dacht: laten we maar eens luisteren naar wat er van die andere kant komt. We lieten Nina niet heel bewust met autootjes spelen maar we hebben haar wel zo tweeslachtig mogelijk opgevoed.

Jaap Spijkers

In 1998 studeerde hij af aan de Toneelschool Arnhem waar hij ook zijn vrouw ontmoette, actrice en scenarist Myranda Jongeling. Ze gingen samen spelen bij het Amsterdamse gezelschap De Trust. Spijkers won in 1994 een Gouden Kalf voor zijn rol in de film Duizend rozen en oogstte ook lof voor zijn hoofdrollen in de films De Poolse Bruid (1998), Cloaca (2003) en Taartman (2009). Sinds 2009 is hij vast verbonden aan het Nationale Theater, waarmee hij in 2022 is te zien in de voorstelling Leedvermaak. Dit najaar speelt Spijkers in De Zaak Shell en in The Nether, onder regie van zijn dochter Nina Spijkers. Ook is hij te zien in de BNN/VARA-serie Oogappels. In 2022 krijgt deze succesvolle serie een vierde seizoen.

Zin in meer? Lees het hele interview in Zin 9. Nú in de winkel. Of bestel ‘em hier.

Zin in Oogappels? Klik hier voor het interview dat wij met Jaaps Oogappels-collega Malou Gorter hadden in Zin.

Tekst: Minou op den Velde. Beeld: Brenda van Leeuwen