‘Daar zag ik wat hartstocht was: liefde en lust ineen’

Stef Bos is singer-songwriter en woordkunstenaar. In Zin schrijft hij over zijn leven als muzikant en als echtgenoot en vader.

Hartstocht

Hartstocht. Wat een mooi woord is dat. Een synoniem voor ‘passie’ maar het komt dichter bij de kern van waar het over gaat. Een hart op de tocht: alsof de deur openstaat en de wind er in en uit kan waaien. Een hart moet kunnen luchten. Ademhalen. Uitzicht naar buiten, geen gesloten gordijnen… en niet bang zijn voor een snotneus.
Hartstocht is in Nederland altijd een wat vreemde eend in de bijt geweest na de reformatie. De grilligheid van lust moest worden beteugeld. Het protestantisme heeft ons godsdienstvrijheid gegeven maar werd ook een beetje het deksel op de pot van passie en hartstocht. Het zijn de ongeleide projectielen waar heersers niet mee uit de voeten kunnen. Want er kunnen opstanden en revoluties uit voortkomen die overigens vaak even schrikbarend eindigen als het systeem waartegen ze zich wilden verzetten. Het is voelbaar op de schilderijen van Jeroen Bosch, het hele spectrum van hemel en hel, gruwel en schoonheid. Hartstocht is de tol die draait tussen al die krachten.
We kennen het allemaal meer of minder als het onderbuikgevoel dat ons een kant uit kan sturen waar ons hoofd niet heen wil. Want ons hoofd heeft een plan en een bedding in gedachten, maar hartstocht is de rivier die uiteindelijk zijn eigen weg gaat.

Durven vallen

Ik ben een echte kaaskop. Heb er een ongemakkelijke verhouding mee. Hou van enige controle. Maar de mensen die mij in mijn leven de weg hebben gewezen, stroomden van hartstocht over. Mijn literatuurleraar op de toneelschool, Michel Oukhow, sloeg stoelen kapot terwijl hij vertelde over De Idioot van Dostojevski. Brouwde zijn eigen wodka in zijn appartement in Antwerpen dat vol stond met boeken. Bij nacht en ontij vertelde hij over de schrijvers die je bijna zag loskomen uit hun verhalen uit de boekenkast om naast ons te komen zitten en het brouwsel van Michel tot zich te nemen. Daar zag ik wat hartstocht was. Liefde en lust ineen. Dansend op een koord. Misschien heb je daar Slavisch of Russisch bloed voor nodig. Ramses Shaffy was ook opgebouwd uit hartstochtelijk genetisch materiaal. Frans, Russisch en Egyptisch: een cocktail voor veel passie. Toen ik half jaren 90 met hem werkte zocht ik bewust die leerschool. Want ik wist dat ik voldoende controle had maar nog moest leren los te laten. Durven vallen.

Evenwicht

Na anderhalf jaar Corona en weinig spelen kroop ik terug op het podium en het leek alsof het deksel van de pot vloog. Het publiek dat binnenkwam stond op scherp en ik was klaar om te springen… op mijn 60ste.
Het is nooit te laat. En het is relatief veilig op een podium. De illusie van theater is een vangnet waar de hartstocht als een wervelwind tekeer kan gaan. Zo zit ik dan alleen achter de piano met een rode draad in mijn kop en met meer vrijheid dan ooit om te zingen en te vertellen wat de harttocht mij influistert. Een goede tegenhanger in een tijd waarin we worstelen met een virus dat onze maakbare samenleving in een lachspiegel laat kijken. Alleen de harsttocht kan ons redden, denk ik elke avond. En vervolgens keer ik terug in mijn hoofd – want ik moet ook nog naar huis rijden. De schoonheid van het leven zit in het zoeken naar een evenwicht.

Stef Bos (1961) is singer-songwriter en woordkunstenaar. In Zin schrijft hij over zijn leven als muzikant en als echtgenoot en vader. Stef is getrouwd met de Zuid-Afrikaanse kunstenares Varenka Paschke. Samen hebben ze drie kinderen: zoon Kolya (11) en dochters Lorelei (9) en Vonkie (4). Ze wonen afwisselend in Zuid-Afrika en in Vlaanderen. Stef staat op het moment weer in de Nederlandse en Vlaamse theaters en maakte samen met kunstenaar Peter Verstraten het boek Achtbaan.
Nooit meer een column van Stef missen? Met deze aanbieding lees je Zin wel erg voordelig.