‘Maak jezelf leeg en concentreer je volledig op wat de ander zegt’

Mijn werkende leven heeft voor het grootste deel uit interviewen bestaan. Lange, korte, dikke, dunne, je kan het zo gek niet bedenken of ik heb het wel gedaan.

Het begon al in de schoolkrant, toen heb ik Annie Schmidt en Simon Carmiggelt al mogen interviewen. Nou ja, interviewen kon je het eigenlijk niet noemen. Verlegen gestuntel was het meer. Later werd ik leerling-journalist bij Het Parool waar ik het vak heb geleerd, nog later bij radio, televisie en in diverse bladen. Er was geen school voor de journalistiek toen ik begon, je leerde het vak door het te doen. Met vallen en opstaan jan en alleman doorzagen. En wat je leuk vond ging je meer doen, de rest liet je voor wat het was. Zo gaat dat met een praktijkopleiding. En zo ging ik de journalistiek in. Zwemmen zonder ooit op zwemles geweest te zijn, met een zelf bedachte slag, maar ik bleef drijven. Tot ik, toen ik meer televisiewerk ging doen, merkte dat ik te weinig greep had op wat ik deed.

Nu, in mijn professionele nadagen, schep ik er veel plezier in anderen de kneepjes van het interviewen bij te brengen

Hanneke Groenteman

Te vaak naar mijn zin liepen gesprekken vast en wist ik niet hoe het schip vlot te trekken. Toen ben ik voor het eerst een cursus interviewen gaan volgen, bij een fantastische leraar. En al heel gauw leerde ik de kneepjes en trucs en basiswetten van het interviewen. Niet dat het daarna altijd fantastisch ging, maar ik kreeg meer greep. Het was net als leren autorijden: als je niet weet hoe het gaspedaal en de rem werken kom je niet ver. Als je dat eenmaal door hebt moet je nog je eigen rijstijl ontwikkelen. Je kan een Max Verstappen worden of een voorzichtige bejaarde, maar je weet hoe het moet.

Interviewtechnieken

Nu, in mijn professionele nadagen, schep ik er veel plezier in anderen die kneepjes bij te brengen. Met een collega/vriendin coachen wij mensen die hun interviewtechniek willen verfijnen. Soms zijn zij al actief op radio en televisie, maar we trainen ook mensen uit de zorg, hulpverleners, dagvoorzitters, podcastmakers, juristen, psychologen, wie dan ook. En net als ik dat ooit heb ervaren is dit een aha-ervaring voor iedereen. Een geheim van de smid is namelijk: leer luisteren. Dat klinkt makkelijk, maar het is eigenlijk het aller moeilijkste wat er is. Luisteren zonder acht te slaan op de carrousel van eigen gedachten en associaties die voortdurend aan het werk is in je hoofd.

Maak jezelf leeg

Jezelf leeg maken en je volledig concentreren op wat de ander zegt. Probeer het maar eens. Eenvoudig voorbeeld. Vraag: Hoe was je vakantie in Frankrijk? Antwoord: Leuk. Op dat moment flitst door jouw hoofd een filmpje van je eigen leuke vakantie in Frankrijk. Je denkt aan die fantastische camping aan een riviertje, of dat heerlijke etentje in Parijs, of wat dan ook. En dan denk je dat je weet wat voor de ander ook een leuke vakantie is. Dit is één van de talloze tips die kunnen leiden tot betere, nieuwsgieriger, interessantere interviews dan we nu soms op radio en televisie horen.