‘Inmiddels vind ik het raar om over Raven met ‘zij’ of ‘hij’ te praten
Een nieuwe column van Hanneke Groenteman
Kent u het tv-programma Boerderij van Dorst? Een van mijn lievelingsprogramma’s. Raven van Dorst ontvangt twee BN’ers die moeten klussen en praten en eten en slapen op diens boerderij. Ik mocht te gast zijn in de laatste aflevering van dit seizoen. En het was geweldig. Maar daar wil Hanneke het niet over hebben.
Gastmens
In het begin van dit stukje zit het probleem verstopt waar ik mee zit. DIENS boerderij. Raven is een voortreffelijk gastmens. Geen gastheer, geen gastvrouw, maar een gastmens. Een paar jaar geleden is Rianne van Dorst namelijk Raven van Dorst geworden. Heeft gevolg gegeven aan de tweeslachtigheid (interseksualiteit), die al vanaf diens geboorte speelde. Intersekse of non-binair betekent dat je zowel mannelijke als vrouwelijke geslachtskenmerken hebt. Kort na de geboorte wordt door de dokter en de ouders bepaald hoe het kind verder zou gaan in het leven. Raven werd meisje, de (uiterlijke) mannelijke geslachtskenmerken werden verwijderd, ze noemden haar Rianne. En Rianne werd muzikante. Met een band. Meerdere bands. De meidenband Bad Candy, de pop-punkband The Riplets, in 2005 was er de eerste soloplaat onder de naam Elle Bandita. Dit is in vogelvlucht de muzikale carrière van Rianne van Dorst. Er is nog altijd de rockband Dool. Rianne/Raven ging het seksuele ongemak serieus nemen. Wat was die nou. Lesbisch, hetero, multiseksueel, non-binair? Je moet in een geslachtelijk hokje passen en dat is soms een hele puzzel. Voor heel veel mensen trouwens, maar die kunnen zich zonder pijn in een categorie voegen en leven lang en gelukkig (of minder gelukkig) door. Maar Rianne, die door diens hartveroverende optredens een succesvolle BN’er was geworden, ging zichzelf openlijk als non-binair afficheren.
I love Raven
Geen meisje geen jongen, geen vrouw geen man. Maar Raven. En er kwam een glanzende carrière als tv-persoonlijkheid, naast de echte passie: de muziek. Expeditie Robinson, Ranking the stars, DWDD, De slimste mens, Wie van de drie, Nachtdieren. Boerderij van Dorst. En met die grotere bekendheid kwam ook in grotere kring het ongemak: hoe spreken wij hen aan. Doordat ik optrad in het boerderijprogramma kwam Raven natuurlijk vaak ter sprake in mijn omgeving. “Hoe was ze? Is ze net zo leuk als op de televisie?” was een veel gehoorde vraag. Ik hoorde mezelf dan steeds corrigerend “hen” of “die” zeggen. “Is die net zo leuk als op de televisie?” en “Hoe was die?” Daarmee werd ik me meer dan ooit bewust van het taalkundige ongemak. Want hoe makkelijk rollen zij en hij niet uit je mond, en hoe hard moeten je hersens kraken om de door jou bewonderde non-binaire persoon te respecteren. Die en hen zitten in een ander taalvakje als het om persoonlijke voornaamwoorden gaat. “Hen en ik gaan boodschappen doen,” kost meer moeite. Maar is de moeite wel waard. Want inmiddels vind ik het raar om over Raven met zij of hij te praten. En ik merk dat in mijn naaste omgeving mensen ook even nadenken als het over hen gaat. Raven zelf was er, toen we het erover hadden op de boerderij, heel vrolijk over. “Ik vind het al oké als mensen erover nadenken,” zei ze, neeee, die. “Dan komt het vanzelf goed.” I love Raven.
Nooit meer Hanneke missen?
Hanneke Groenteman (1939) is programmamaker, journalist en schrijver. In Zin schrijft ze over waar een vrouw in deze levensfase tegenaan loopt. En wat ze daarvan vindt.
Nooit meer een column van Hanneke missen? Met deze aanbieding lees je Zin wel heel voordelig!