Hartveroverend Hamburg

Een georganiseerde busreis naar Hamburg met als thema architectuur. Hamburg is een ja en architectuur ook. Maar aan die georganiseerde busreis twijfelde Zin’s Nathalie (1970). Vooroordelen gingen overboord en ze viel als een blok voor die prachtige stad. En ja, ze genoot ook van alle voordelen van dat georganiseerde busreisje.

Met de bus naar Hamburg. Even roept elk onderdeeltje in mijn lijf en brein: nee! Want: busreizen zijn voor ouderen. En dan een groeps­ reis, ik moet er niet aan den­ ken! Altijd wel iemand die zoveel ergernis met zich meebrengt dat de rest daar last van heeft. Maar aangezien ik met m’n 53 ook een dagje ouder (verstandi­ ger?) word, besluit ik er een nachtje over te slapen. Het thema architectuur spreekt me aan. En Hamburg staat op mijn lijstje, maar om een andere reden. Misschien kan ik wel even kijken wat er nog herinnert aan de Hamburgse tijd van The Beatles. Nog voor­ dat mijn zelf opgelegde verplichte nachtje erover slapen om is, gooi ik mijn vooroor­ delen overboord en besluit: waarom niet?

Wie hoort bij wie?

En zo loop ik op een donderdagmorgen vroeg naar het station van Zwolle. Er komt een vrouw met rolkoffertje op me af. Ze vraagt: “Ben jij hier ook voor SRC Reizen?” Ja! Ze heet Anneke en reist ook alleen. Samen zoeken we het vertrekpunt van de bus; het is duidelijk waar we moeten zijn als we een clubje – toch overwegend grijze – mensen bij elkaar zien. “Goedemorgen!” klinkt er keer op keer als er een nieuw iemand aankomt. Ik kan het niet laten en begin met invullen: die hoort bij die, die is alleen, dat is een stel. Veel meer vrouwen dan mannen, die zijn op een hand te tellen.

De bus is wat vertraagd door file, maar als de club is ingeladen vertrekken we naar Groningen voor nog een paar reizigers en dan naar Hamburg. Onderweg vertelt reis­ leider Jaap wat de plannen zijn. We stoppen over de grens voor koffie, daarna nog eens voor lunch en dan rijden we door. Bij de eerste Raststätte treuzel ik bewust omdat ik benieuwd ben hoe dit gaat. Iedereen koopt z’n eigen koffie, neemt plaats en schuift bij elkaar aan. “Mag ik hier zitten?” hoor ik hier en daar en ik zie dat de mensen aardig en geïnteresseerd op elkaar reageren. Leuk!

Het grootste deel van de club reist alleen. We hebben een paar stellen, die zitten natuurlijk naast elkaar. Verder is het me nog niet duidelijk wie er nog meer samen reist, want hoewel er plek genoeg is, zijn er veel stoeltjes naast elkaar bezet. Sommigen zitten zo te praten dat ik denk: beste vrien­ dinnen, maar daar zit ik naast. Bijzonder hoe dit gaat, ik ben duidelijk een onervaren deelnemer en schat het slecht in. Bijna nie­ mand kent elkaar, maar dat ontdek ik later pas. Onderweg vertelt Jaap (1960) – onze attente en oplettende reisleider die zijn oude werk weer oppakte als pre pensioen – al veel over de stad.

Architectonische hoogstandjes

Bij aankomst maken we meteen een toertje door HafenCity. We stappen even uit bij het Unilever-Haus en de Marco Polo Tower ernaast. Architectonische hoogstandjes waar Jaap over vertelt. Ook zien we die prestigieuze concertzaal Elbphilharmonie voor het eerst. Dan de bus in en door Speicherstadt – Unesco Werelderfgoed, bekend om z’n pakhuizen in rood baksteen – over de Reeperbahn richting Barmbek, waar ons hotel is. Onderweg veel regen. Bij het hotel hoeven we zelf niks te doen, Jaap overhandigt de kamersleutels en verzoekt ons om half acht beneden te zijn; de eerste avond eten we gezamenlijk. Ik loop twee minuten voor tijd die kant op, zie in de hotelgang medereiziger Truus aankomen en wacht op haar. Klokslag half acht stappen we het restaurant binnen, waar precies nog twee lege stoeltjes te vinden zijn aan de lange tafels. Oeps. Oké, les 1: half acht is vanaf nu zeker tien minuten eerder. We krijgen te horen dat we de volgende ochtend om kwart voor negen vertrekken. Iedereen staat om half negen op de stoep, regenjas- sen en wandelschoenen aan. Daar ga ik op mijn leren gympen. Het is koud en nat.

Met zenders de metro in

Jaap deelt apparaatjes uit: een oordopje met snoer dat aan een ontvanger vastzit. Hij praat door een microfoontje en wij, de 26 reizigers, horen hem in ons oor. Ik vind het een topuitvinding, maar merk dat het op de anderen minder indruk maakt. Veel mensen zijn het al gewend, ze kennen dit van een vorige reis. We stappen in de U-Bahn en mijn fantasie slaat op hol. Ik houd me in, dus geen hand op mijn oor en: ‘Hallo, hier Geheim Agent X’. Jaap meldt in ons oor waar we uitstappen.

We beginnen met een boottocht met Hamburgse gids Piet, van Nederlandse komaf. Hij start op verzoek in het Engels, gaat soms even over op Duits en eindigt flink babbelend in het Nederlands. Hij is trots op zijn stad en vertelt boeiend over de historie, de haven, de architectuur van vroeger en nu en de toekomstplannen voor HafenCity, waar volop gebouwd wordt. Af en toe een vilein uithaaltje naar München. Wat een leuke man, een bevlogen type vol humor. Zo jammer dat het blijft regenen en we door de ramen vol druppels al het moois aanschouwen. Na de boottocht neemt Jaap de hele club weer op sleeptouw. Hoe vaak hij deze dagen niet tot 26 heeft moeten tellen! We lopen naar het volgende punt waar gids Piet zich later weer bij ons voegt voor een stadswandeling. Daarvoor hebben we ‘vrij’ om te lunchen. Velen kiezen voor hetzelfde tentje dichtbij en dat heeft wel wat. Bekende gezichten overal. Ik zie dat zich een paar subgroepjes vormen en lunch samen met drie gezellige dames.

Respectvol en hartelijk

Ik ben sowieso onder de indruk van mijn medereizigers, wat een fijne mensen allemaal! De 74-jarige Amsterdamse Mieke die, als ik even met haar sta te praten, de rits van mijn regenjas hoger dichttrekt omdat ze ziet dat ik nat word. Lief, het raakt me. Later vertelt ze me dat ze pijn heeft in haar knie, vooral met trappenlopen. Ze gooit er een extra pijnstiller in, zegt ze als ik daar- naar vraag, want we leggen flinke afstanden af. Als we een lange trap doen, vraag ik: gaat ie? Ze knikt van ja, terwijl haar gezicht nee verraadt. Bikkel. En het mooie: ik zie haar genieten! Of de alleenreizende 92-jarige dame uit Laren. Ze doet aan alles mee alsof het niks is: “Ik vind het niet zo bijzonder hoor.” Ze heeft ervaring met dit soort reizen en hoopt ze nog even te blijven doen. De club, van 58 tot 93 jaar met het merendeel kwieke zestigers en zeventigers, gaat respectvol en hartelijk met elkaar om. Bij het ontbijt wordt er makkelijk bij elkaar aangeschoven en velen eten ook elke avond in het hotel.

Onze wandeltocht met Piet door Altstadt, Kontorhausviertel en Speicherstadt valt wat in het water. Met bakken komt het uit de lucht. Piet loodst ons in kerken en statige gebouwen, waar hij in de hal schetst hoe het er vroeger aan toe ging. Het is jammer dat we niet buiten al die prachtgebouwen kunnen bewonderen, het plenst. We doen de tocht – door het weer – wat snel. Jammer, ik kreeg niet genoeg van Piets vertellingen. Degenen die willen, gaan na afloop mee met reisleider Jaap naar het hotel en ik kies daarvoor. Ik verlang ernaar die natte broek uit te trekken en een warme douche te pakken.

Door de Alter Elbtunnel

De volgende dag wandelt Jaap ons door de groene wijk Altona, ooit gesticht als vissersdorp. Het is minder koud, wel weer flink regen. Jaap spreekt tot ons via de zendertjes, dat werkt goed. Hij vertelt over de geschiedenis van – het vroeger Deense – Altona, wijst ons op herinneringen uit die tijd en verhaalt over gebouwen en monu­ menten. We lopen door St. Pauli, langs de Fischmarkt en eindigen bij de Alter Elb­ tunnel. Een 426 meter lange tunnel uit 1911 onder rivier de Elbe.

Met een grote lift (vroeger ging er zelfs een paard en wagen in) of trappen kun je naar beneden, waar een indrukwekkende tunnel met mooi tegelwerk volgt. Aangezien deze middag vrij is gepland, neem ik afscheid van mijn clubje en loop de tunnel door. Zij gaan terug en kiezen voor een tentoonstelling. Dat begrijp ik, lekker droog. Maar ik vind de stad zo mooi dat ik me niet wil laten hinderen door de regen. Ik wil voor mezelf alles eruit halen. Aan de overkant geniet ik van het uitzicht op de stad en op die imposante Elbphilharmonie. Mijn foto’s ogen grijs en grauw, mijn humeur zonnig.

Neuriën in het Duits

Dit is mijn moment. Op naar de Reeperbahn, een slecht stukje stad. Denk: seksclubs, zwervers, bedelaars. Jaap weet van een vorige keer dat reizigers het niet fijn vonden om er alleen heen te gaan en heeft ze bege­ leid. Attent. Maar hé, ik woon in Amsterdam en ben wel wat gewend. Er lopen bijna geen mensen, het regent keihard. Inderdaad wel ongure types, hangend in portieken van de nog gesloten clubs en zwervers op matrassen met flessen drank. Ik trek mijn capuchon nog verder dicht en loop iedereen straal voorbij recht op mijn doel af: een zwart rond pleintje dat een lp voorstelt met daarop de silhouetten van de – toen nog – vijf Beatles.

Ik vind ook een club waar ze speelden met voor de deur een deels ver­ brand contract als blikvanger. Top om hier te zijn! Als ik terugloop, merk ik ineens dat ik loop te neuriën, wat ik zelden doe. Nog in het Duits ook: “Komm, gib mir deine Hand…” Een vreselijke vertaling van een Beatles-nummer, die ik eerder op het plein las. Ik moet hardop lachen om mezelf. Als ik een tentje vind om wat op te drogen en te eten, breekt even de zon door en vang ik precies een straal. Geluksmoment!

Gemeenschappelijke interesse

Gedurende de reis hebben vijf mensen me aangesproken dat ik eigenlijk te jong ben voor deze reis. Ik zou inderdaad niet aan een bus denken, maar de auto pakken. Maar het biedt wél perspectief, want het is superrelaxed, ik ben op mijn gemak en heb het flink naar m’n zin. Ik heb het erover met een mannelijke reiziger en hij verwoordt het goed: “Het is zeker geen bejaardenreis. Je bent met gelijkgestemden, want je boekt op architectuur, dus er is die gemeenschappelijke interesse. Het heeft een bepaald niveau, dat is prettig. Alles is geregeld, maar je hoeft niks.” Van meerdere kanten hoor ik dat de organisatie waar we mee reizen een heel goede club is, wat voor velen de reden is om ervoor te blijven kiezen.

Op stap met Truus

Zondag gaan we terug. We vertrekken met de bus via het museumkwartier. Wie wil, kan er hier uit en nog wat cultuur meepik- ken. Ik ga mee naar de Landungsbrücken, waar we begin van de middag verzamelen om huiswaarts te gaan. Het is voor het eerst droog, ik wil zoveel mogelijk rondlopen: terug naar de Elbphilharmonie en Speicher- stadt. De stad geeft me vleugels; ik ben opgewekt en wil zoveel mogelijk energie

HafenCity

opslurpen voor thuis. Truus, voor het eerst alleen op reis, vraagt of ze met me mee mag. Ze zegt tegen twee anderen dat ze afhaakt voor het museum: “Zo, dat is eruit. Ik weet nu dat ik voor mezelf moet kiezen, ik vind dat ik het goed doe als alleenreiziger!” Wat een heerlijk mens. Sinds onze ‘laat bij het diner-ervaring’ maken we grapjes over de tijd en wijzen we op ons horloge. We zetten de pas erin, praten over van alles en kijken goed rond. Nog veel mooier nu het droog is! Dan op naar huis. Iedereen keurig op tijd die bus in. Na een klein uurtje zie ik veel slapende koppies om me heen. Ik bekijk ze anders dan op de heenweg. Wat een mooie club mensen, ieder met een eigen reden om voor deze reis te kiezen. Ik begrijp ze: wat een geweldige indrukken deden we dit weekend op. Volgende keer hoef ik er geen nachtje over te slapen. ■

TEKST: NATHALIE VAN DER VEER | BEELD: SRC REIZEN, GETTY IMAGES

4-daagse kunstreis Hamburg
inclusief busreis, hotel, excursies & reisleider

Wil jij Hamburg boordevol kunst en architectuur ook eens bezoeken? Dan heeft SRC Reizen een prachtige lezersaanbieding voor je. Klik hier voor meer info en boeken

Meer reisverhalen?

Je leest ze in Zin 2. Nu in de winkel. Of bestel ‘em hier online.

De beste artikelen in je mailbox? Meld je aan voor de nieuwsbrief