Op stap met een local in Noord Griekenland: Thessaloniki
Voor een deel tegen een berg aangebouwd en toch dicht bij de zee. U kunt er flaneren, smakelijk eten, ouzo drinken en zwemmen in een zee zo blauw als die van de Caraïben. Welkom in Thessaloniki. Dé onontdekte stad van Noord-Griekenland.
Carine Vloemans (1962) verhuisde op haar 27ste naar Griekenland. Ze vestigde zich op Kreta en begon een praktijk Fysiotherapie & Acupunctuur. Haar eerste Griekse liefde bracht haar naar Thessaloniki. Daar woont en werkt ze nog steeds.
Thessaloniki is een stad met ambitie. Niet alleen haar historie is rijk, ook de toekomst is veelbelovend. Ondanks de economisch zware tijden waarin de stad verkeert, is de sfeer er opgeruimd en optimistisch. ‘’We werken hard, maar je kunt hier ook genieten. Dat blijkt nog altijd de beste combinatie!’’ vindt Carine Vloemans, die hier al jaren woont. Het nog door de toeristen vrij onontdekte Thessaloniki kent een bruisend cultureel leven. Carine: ‘’In 1997 waren we de Culturele Hoofdstad van Europa en dit jaar zijn we uitgeroepen tot European Young Capital. Deze nominaties zorgen voor een extra boost positiviteit bij de bewoners.’’ Tel daarbij op dat Thessaloniki aan zee ligt – het klimaat is gematigd mediterraan, het eten vers en lekker – en veel aandacht voor zowel de oude als de moderne cultuur is et voilà: je hebt een heerlijke plek om te wonen. Of vakantie te vieren!
De Griekse oudheid in vol ornaat
De noordkant van Thessaloniki is gelegen tegen een berg met aangrenzend bos dat ervoor zorgt dat de luchtkwaliteit in de stad goed blijft. Halverwege de berg ligt de wijk Ano Polis. Gebouwd om de oude Byzantijnse muren uit de 12de en 14de eeuw, is dit het meest traditionele deel van de stad. En gelukkig niet verwoest tijdens de grote brand van 1917. De wijk ligt hoog en is bezaaid met barretjes en taverna’s. De locals komen hier graag omdat het daar boven vaak nét een paar graden koeler is. Het uitzicht over de baai is spectaculair. ‘’Ano Polis is heerlijk om doorheen te slenteren en wat te gaan eten.’’ Drie van Carines favoriete eetplekken zijn: Café Ouzerie, To Genti en Café Bazaar. ‘’Tavernes zijn volksrestaurantjes en doorgaans goedkoper voor een borrel dan een bar. Thessaloniërs spreken vaak af samen een ouzo of tsipouro (Griekse brandenwijn) te pakken maar nemer er dan ook allerlei mezedes (starters) bij en belanden uiteindelijk samen aan de eettafel.’’
De moeite waard vanuit Ano Polis is afzakken richting zee. Stop onderweg bij de monumenten uit de Byzantijnse, Romaanse en Ottomaanse perioden. Allemaal hebben ze hun sporen nagelaten in het interieur van Thessaloniki. De Grieks-orthodoxe kathedraal Agios Dimitrios, bijvoorbeeld, is gebouwd op de fundamenten van een Romeins badhuis. Loop onder de triomfboog van Galerius (een Romeinse keizer) door, pak een drankje in Café Bar Veranda en geniet van het uitzicht op het plein en de opgravingen van Navarini. Carine: ‘’Ook een bijzonder tentje is To Palio Hamam, dat tegen een Ottomaans badhuis is aangebouwd: je kijkt uit over het koepeldak van het hamam badcomplex uit 1440.’’ (Odos Egnatia, bij Odos Artistotelis) Voor een goed overzicht van de historie van Thessaloniki bezoekt u het archeologisch of Byzantijns museum. ‘’Een indrukwekkende, geordende wandeling door de geschiedenis.’’
Van alle markten thuis
Dol op winkelen? In Thessaloniki kunt u alle kanten op. Het is zeker de moeite waard de overdekte Modiano Markt te bezoeken (tussen odos Egnatia, Ermou en odos Vasileos Herakliou). Voor elke productgroep vindt u er een apart steegje, of het nu om vis, vlees, huisraad, groente of lappen stof gaat. Er is zelfs een parfumsteegje waar besnorde Grieken parfum uit grote flacons in kleine flesjes gieten. Modeliefhebbers kunnen zich uitleven op de Tsimiski en Mitropoleos, de duurste straat van de stad. Let wel op: Thessaloniki is een mediterrane stad, dus er wordt uitgebreid de tijd genomen voor siësta. Van 14.30 tot 17 uur zijn de winkels dicht, daarna kunt u verder winkelen tot 21 uur. Carines favoriete winkels vindt u rechts van de Aristotelisboulevard (Balanou en Kastritsiou). ‘’Hier haal ik biologische producten, zaden, gedroogd fruit en andere lekkernijen. Rustige barretjes en kleine werkplaatsen met traditioneel vlechtwerk liggen om de hoek.’’
De Griekse blues
Eigenlijk is de Griek een beetje eenkennig. Bijna 99% van het restaurantaanbod in Thessaloniki is Grieks. In tegenstelling tot veel andere landen wordt het eten hier niet op aparte borden uitgeserveerd, maar altijd met tafelgenoten gedeeld. Wel zo gezellig! Wat in elk geval ‘ter tafel komt’ is een salade – zo’n echte Griekse van tomaten, kaas en olijven – en bijgerechten als tzatziki, bonenpuree en gebakken kaas. Daarna volgt er vlees of vis en als laatste Griekse yoghurt met honing en noten, of een assortiment aan baklava. Mandola (Katouni 19, Ladadika) is een leuk adresje in het Ladadika-gebied, Ouzou Melathron (E. Venizelou 23), gelegen in een van de oudste in tact gebleven straatjes, serveert ook verrukkelijke traditionele gerechten. Misschien pinkt u er zelfs een traantje bij weg als de traditionele rebetika, de Griekse ‘blues’ wordt gespeeld.
Koffietijd!
Thessaloniërs zijn dol op koffie. Je kunt echt spreken van een koffiecultus. Zoals in de meeste mediterrane steden wordt de koffie niet thuis gezet – welnee! – maar buiten de deur gekocht. U kunt kiezen uit twee soorten. De eerste variant lijkt op Turkse koffie, en wordt met versgemalen koffie bereid. De koffie wordt niet door een filter gehaald maar meegekookt. Roeren in uw koffie hoeft dus nooit en de drap blijft keurig onder in uw kopje achter. De varianten zijn: sketo (zwart), metrio (normaal zoet), glyco (zoet) of vari glyco (mierzoet), en daarnaast met of zonder melk. Nieuwsgierig van aard? Laat uw toekomst voorspellen! In een aantal koffietentjes lezen ze graag uw koffiedrap.
De tweede soort koffie is de frappé. Een populaire koffievariant waarvoor iedereen steevast een beker met rietje bij zich heeft, de buschauffeur, de gids, de mensen op straat, echt iedereen. Een frappé is een gekoelde koffie op basis van Nescafé oploskoffie. Onderin gaan de korrels, daarbovenop water en indien gewenst melk en suiker. Vervolgens wordt de boel geklopt om een schuimlaag te creëren en dan gaan er ijsklonten bij. Heerlijk. Je doet best lang met dit drankje, volgens de Grieken is het de ultieme oppepper. Een frappé is overal te koop en altijd mee te nemen (wel even om vragen). Ook voor een frappé wordt u gevraagd of u ‘m sketo of glyco wilt. Carine: ‘’Mijn favoriet is een frappé met pagato (een bol roomijs). Echt moordend lekker!’’ Na acht uur ’s avonds is het over met koffiedrinken. Dan komen de flessen wijn op tafel.
Flaneren, fietsen en relaxen
Rond het vallen van de avond komt de mooie boulevard van Thessaloniki tot leven. Tijd voor de volta! Flaneren op z’n Grieks is de tijd nemen voor een lange wandeling langs zee, lekker te skaten, een fietstocht of rustig aan het water zitten voor een praatje met vrienden. Het gebied vanaf het Aristotelesplein, langs de Witte Toren richting de oostkant van de stad, leent zich hier uitermate goed voor. Het gebied is autovrij gemaakt en de boulevard is met Europese subsidiegelden prachtig opgeknapt. Tegenover de Witte Toren – een bekend punt in de stad – liggen drie ‘piratenboten’ afgemeerd, die twee keer per uur een rondje door de baai maken. Voor deze varende barretjes hoeft u geen entree te betalen en het prachtige zicht op de stad vanaf zee krijgt u bij uw drankje cadeau. Als de zon ondergaat, strijken militairen de Griekse vlaggen die bij de Witte Toren wapperen. De toren werd in de 15de eeuw door de Ottomanen als verdedigingswerk voor de haven gebouwd. Nu dient hij als museum en symbool van de stad.
Wandelen langs de boulevard
Op een niet al te hete dag is het heerlijk wandelen langs de boulevard. Begin op de pier ten westen van het Aristotelesplein. Slenter dan langs de industriële sporen van de oude haven zoals de oude treinrails, een havenkraan en omgebouwde pakhuizen. Op de achtergrond ziet u de kranen van de haven die nu in gebruik is. Twee van de oude pakhuizen fungeren tegenwoordig als fotografie- en filmmuseum, en aan de overkant is een pakhuis tot hippe bar omgetoverd: de Kitchen Bar. Puur genieten om even op het terras aan zee te zitten en uit te kijken over het centrum van de stad. Loop vervolgens vanaf de pier in oostelijke richting en passeer het Aristotelesplein, de Witte Toren, het standbeeld van Alexander de Grote, een aantal musea en het Trade Fair beursgebouw. Daarna loopt u langs het nieuwere deel van de stad. Thessaloniki heeft zich in oostelijke richting uitgebreid. Vroeger stonden hier klassieke villa’s aan het strand, bewoond door Joodse families die tot aan de Tweede Wereldoorlog een groot deel van de bevolking vormden. Uw wandeling eindigt bij het hypermoderne concertgebouw van Thessaloniki.
In en rond de stad
Bezoek ’s avonds eens een voorstelling in een van de twee openluchttheaters van de stad. Niet alleen ervaart u dan hoe het er in vroeger tijden in het theater aan toeging, ook het uitzicht over de stad is een belevenis. Zowel het Theatro Dassos (bostheater) als het Theatro Gis (aardetheater) is namelijk tegen de berg aan gebouwd. Carine: ‘’Kies voor een muzikale voorstelling om ontspannen te genieten en ellenlange monologen in het Grieks te voorkomen’’.
Heeft u meer tijd? Bezoek dan in Vergina, net buiten de stad, het graf van de vader van Alexander de Grote, Philippus II. Daal de donkere trappen af naar de graftombe en ervaar de ongelofelijk gedetailleerde gouden schatten die uit de oudheid bewaard zijn gebleven. Of pak de auto voor een trip naar een van de fraaie stranden van Chalkidiki. Welke u kiest, maakt niet zoveel uit. De zee is overal even helder en zo turquoise van kleur, dat u subiet ergens op de Caraïben waant.
Uit Zin 117, Tekst en beeld door Leonie Bakker.
