‘Voorspel begint minuut na orgasme’
Is het mogelijk: een passievolle aanbidder zijn voor degene naast wie je al duizenden ochtenden wakker wordt?
Lees hier het hele interview met Esther Perel
18 maanden. Zo lang duurt het intense gevoel van verliefdheid bij de meeste stellen. Maar we kennen allemaal wel zo’n stel dat na jaren samen graag en veel en op allerlei plekken aan elkaar blijft plukken. Nooit een kink in de kabel, twee mensen aan wie duidelijk te zien is dat zelfs na tien, vijftien, twintig of veertig jaar samen de vlam nog steeds in de pan slaat. Jaloersmakend. Een (schrale) troost: in de meeste gevallen en bij het grootste deel van de echtparen/stellen ziet het er na al die jaren heel anders uit. Want verlangen naar de persoon die je al ‘hebt’, is ingewikkeld. Iets begeren wat niet meer nieuw is ook.
Huwelijk mét seks is beter
“Dat is heel normaal,” zegt Esther Perel, sekstherapeute in New York, vanaf een hoog podium tegen een zaal vol 50’ers en 60’ers. Ze luisteren met grote ogen van verbazing naar de rake zinnen die minutenlang uit haar mond rollen. Perel is een Vlaamse psycholoog in New York, ze schreef een bestseller, Mating in captivity, over wat zij zelf noemt ‘de combinatie van hete seks en intimiteit tussen twee mensen’, ook als ze lang bij elkaar zijn. Perel raakte met haar boek een zenuw in de Verenigde Staten. Ze is niet per se tegen een seksloos huwelijk, schrijft ze. Maar relaties waarin nog wel de liefde wordt bedreven, lijken haar beter. Waarom dat zo ingewikkeld is, omschrijft ze in haar boek, dat inmiddels is vertaald in 26 talen. In het Nederlands heet het boek Erotische intelligentie. Over wat ze leerde na het schrijven van het boek, geeft Perel inmiddels lezingen.
“Het is lastig,” vertelt Perel in haar praktijk aan Fifth Avenue in New York, waar Zin met haar sprak. “Als twee mensen lang bij elkaar zijn, is er meestal sprake van gelijkheid en evenwicht in een relatie. Veel stellen die ik spreek denken dat samenzijn bovendien betekent dat je samensmelt met die andere persoon. Slechter voor je seksleven kan het bijna niet! Ik denk dat seks veel speelser, frivoler en spannender is als stellen hun democratische omgang met elkaar kunnen loslaten in de slaapkamer. Probeer maar eens te verlangen naar iets wat je elke dag naast je in bed hebt liggen. Hoe dat moet? Dat is de million dollar question” en “Een voorspel begint een minuut na het laatste orgasme.” Dankzij dit soort beweringen is Esther Perel zo populair in de Verenigde Staten.
Is het mogelijk: een passievolle aanbidder zijn voor degene naast wie je al duizenden ochtenden wakker wordt, met wie je tevens het huishouden runt?
“Het is niet onmogelijk. Het is wel moeilijk. Ik praat ook met stellen die geen seksuele problemen hebben, of geen stilstand kennen in bed. Omdat ik in de gaten wil houden hoe het ook kan. Bij die stellen zegt regelmatig een van de twee tegen de ander: kom hier, we roken een joint. Of: laat de afwas staan, ik schenk een glas wijn voor je in. We praten niet over de kinderen, werk, de kleinkinderen: hoe is het met jou? Of: ik laat het bad voor je vollopen. Ga een museum bezoeken, alleen, dan zorg ik dat hier alles goed blijft gaan.” Want het alleen zijn, tijd doorbrengen zonder partner, is een groot goed, schrijft Perel in haar boek. Ieder individu heeft tijd nodig om zichzelf te blijven ontwikkelen. Ook op erotisch vlak. “Ik bedoel geen seks. De persoon samen, doen allebei de partners nog dingen voor zichzelf, zonder de ander.”
Komt overspel vaak voor?
Ze zucht. Dan: “Heel, heel vaak. Maar we weten niet precies hoe vaak. Want op infideliteit rust een taboe. Mannen liegen erover. Ze zeggen dat ze het doen, maar ze doen het misschien helemaal niet. Vrouwen liegen andersom. Die zeggen: nee hoor, ik niet, terwijl ze er een vurig liefdesleven met een aanbidder op nahouden. Bovendien heeft ieder individu een eigen monogamieafspraak met zichzelf. Iedereen heeft een grens. Maar de grens varieert. Ik hoor allerlei definities in mijn praktijk: als ik porno kijk ben ik monogaam; een bezoek aan een stripclub is geen vreemdgaan; denken aan mijn ex-geliefde terwijl ik vrij mag wel of niet; als ik betaal voor seks is het geen overspel; als ik niet klaarkom mag het… Overspel is al zo oud als het huwelijk.”
Waarom gebeurt het nog? Is het te makkelijk te stellen dat we toch kunnen scheiden van een partner, als we liever met een ander vrijen?
“De partner is vaak te goed om te verlaten, maar niet goed genoeg om in te investeren. Een aanbidder erbij is een makkelijke oplossing. Mensen denken: ik doe er nog toe want ik doe het nog. Onze maatschappij denkt dat erotiek alleen om seks draait. Hoe vaak doe je het, wanneer en op welke manier. Dat je daaraan kunt afmeten of je het goed voor elkaar hebt. Zo is het niet. Ik wil dat veranderen. Ik wil dat seksualiteit een thema met respect wordt. Iets wat stellen bespreken om misverstanden uit de wereld te helpen.
Vanochtend zei iemand in mijn praktijk nog: ‘Mannen komen veel sneller klaar dan vrouwen’. Waar slaat dat op? Of: ‘Mannen kunnen met alles seks hebben, als er maar een gat in zit.’ Dat soort uitspraken verbazen mij. Ik zie het nog altijd als een missie om dit soort vooroordelen de wereld uit te helpen, door mensen te laten spreken over seks. Seks moet plezier zijn, geen onderwerp dat vooroordelen oproept of waar mensen niet over durven te praten. Want seksuele stiltes doen de mens geen goed.”
Esther Perels Tedtalk bekijken?
Tekst: Maartje van Hoek. Beeld: Richard Koek
