Angelique en haar partner zijn geen praters. Kan deze relatie slagen? Zin’s columnist hoogleraar klinische psychologie Willem van der Does (1960) beantwoordt de vraag van Angelique.
Een oesterpaar
Na een echtscheiding tien jaar geleden heb ik sinds een jaartje een nieuwe partner – nou ja, een kandidaat. Hij is charmant, ik kan het goed met hem vinden en we vinden het leuk samen naar film of theater te gaan, wat we steeds vaker doen. Ik merk dat onze relatie aan de oppervlakte blijft steken, we zijn allebei nogal introvert. Mijn ex-man niet, die doorbrak dat gewoon. Maar met deze man spreek ik nooit over gevoelens. Laatst was me zelfs ontgaan dat hij een probleem had met een van zijn kinderen, ik kwam er per toeval achter. Ik denk dat er iets moet gebeuren om de relatie op langere termijn een kans te geven, maar om nu al in relatietherapie te gaan is ook zoiets. Zijn er tips en trucs of passen twee introverten sowieso niet bij elkaar?
Angelique (1969)
Beste Angelique,
Twee introverten hoeft helemaal geen probleem te zijn, maar je moet inderdaad oppassen voor overdrijving. Je hebt in elk geval een gevoel dat je bespreekbaar kan maken, namelijk het gevoel dat jij kreeg (en vast nog hebt) toen je erachter kwam dat hij het probleem met zijn kind verzweeg. Introduceer dat als onderwerp van conversatie. Dus niet het incident, maar jouw gevoel daarover. Welk gevoel was dat? Niet zeggen ‘buitengesloten’, want dat is geen gevoel maar een gedachte – die leidt tot een gevoel. Beperk jezelf eerst tot de basisemoties – de vier b’s: bang, bedroefd, boos, blij).
Angst of verdriet
Bij deze situatie passende gevoelens zouden kunnen zijn: ‘angst’ (bijvoorbeeld omdat je denkt dat hij misschien nog meer verzwijgt of omdat dit iets zegt over de kwaliteit van jullie relatie) of ‘verdriet’ (over dat je hem zal verlaten als dit zo doorgaat, of omdat je denkt dat hij jou kennelijk niet de moeite waard vindt) of ‘boosheid’ (over dat je niet tot hem doordringt, of dat hij zo onnadenkend is) of ‘opgeluchtheid’ (over dat je een reden hebt om bij hem weg te gaan) – of een combinatie van deze vier. Dat kun je dus met hem bespreken door de emotie als het gespreksonderwerp te benoemen: “Weet je nog dat ik er laatst achter kwam dat je een probleem had met je zoon? Ik was er eerst boos over, maar nu ben ik er eigenlijk meer bang door”. Zo’n opening zou een ander soort gesprek moeten opleveren dan “Waarom verzweeg je dat probleem?” Je mag verwachten dat hij nieuwsgierig genoeg is om te vragen waar dat gevoel vandaan kwam. Zo niet, dan weet je ook beter waar je aan toe bent.
Proust
Verder vind je op internet allerhande tips voor ‘diepe conversatie’. Stel voor om zoiets samen door te nemen, omdat je vindt dat jullie elkaar tekortdoen. Een bekend voorbeeld is een vragenlijst die bekend staat onder de naam van Marcel Proust. Proust heeft deze vragen niet bedacht, maar zijn antwoorden zijn bewaard gebleven. Het zijn enkele tientallen vragen, over al je voor- en afkeuren, dingen waardoor je geïnspireerd raakt, je talenten, gemiste kansen, prestaties en levensmotto. Als je dat beiden invult ben je gegarandeerd avonden zoet met het samen bespreken van elkaars antwoorden.
Wat vind jij?
Bevond jij je weleens in een vergelijkbare situatie als Angelique? Wat deed je toen? Of hoe zou jij deze situatie aanpakken? Wij horen het graag.
Prangende vraag? Mail hem naar redactie@zin.nl o.v.v. ‘Dr. Does’. Meer vragen lees je in de nieuwe Zin. Nu in de winkel of hier te bestellen.
Alles weten over Madeira? Kijk op 
