Skip links

De tijd van je leven

header-right

Zin magazine editie 8/9 – 2024
Zin magazine editie 7 – 2024
Zin magazine editie 6 – 2024
Zin magazine editie 4/5 – 2024
Zin magazine editie 3 – 2024

Main navigation

Charlotte Rampling – een icoon

Charlotte Rampling – een icoon

door Reageer

Charlotte Rampling is het icoon in Zin 3 en wij geven kaarten weg voor haar nieuwe film Hannah.

Acteur Dirk Bogarde doopte haar The look. Als in: de blik. Intens, verleidelijk, gereserveerd, mysterieus én heerszuchtig. Beschaafd verlekkeren we ons al vijftig jaar aan de keuze in filmrollen van Tessa Charlotte Rampling (Sturmer, Essex, 1946).

Ondoorgrondelijk

Een kampslachtoffer dat ná de oorlog een SM-relatie met haar bewaker aangaat (The night porter), een hitsige professor op mannenjacht in Haïti (Heading south), een psychotische anorexiapatiënte (Stardust memories) en zo nog een stuk of dertig. Met haar ondoorgrondelijkheid – ‘to rample’ (betoveren met raadselachtige blik) werd zelfs een werkwoord – en eigenzinnigheid werd ze de muze van de extravagante jaren 70.

Winnen!

We geven kaartjes weg voor Ramplings nieuwste film Hannah, vanaf 22 februari in de bios. Wil je kans maken? Vul dan snel hier het winformulier in! Bekijk hieronder alvast de trailer van haar nieuwe film:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

‘Ik had de wereld wel iets eerder willen ontdekken’

door Reageer

Eric Corton muzikant en presentator (1969) groeide op in een wit, dorps milieu. Nu doet hij niets liever dan de wereld over reizen en zich laven aan andere culturen.

Duizendpoot

“Als ik de verhalen mag geloven ben ik altijd een duizendpoot geweest. Ik was een druk en optimistisch kind dat het lastig vond om één ding tegelijk te doen. Dat vind ik nog steeds. Ook de muziek was al vroeg in mijn leven. Wederom volgens de overlevering: als 3-jarige had ik een grote plastic tractor die ik op zijn kant kieperde om aan de wielen te draaien en iets te zingen dat leek op Non, non rien n’a changé, de hit van Les Poppys.

Eric CortonToppop

En wat ik me vooral herinner van de tijd waarin ik met hersenvliesontsteking in het ziekenhuis lag, op mijn 7de, is dat ik daar Toppop mocht kijken. De ruggenmergpuncties die ik toen moest ondergaan herinner ik me trouwens ook: niet de pijn, wel de angst ervoor. Ze konden maar niet ontdekken of ik meningitis of encefalitis had, dus er moest vaker geprikt worden. Als er iemand kwam binnenlopen met een doosje Lego wist ik dat het die dag niet leuk ging worden. Maar daar stond dus tegenover dat ik in de centrale hal van het ziekenhuis met andere kinderen Toppop mocht kijken. Het was de tijd van Tiger feet van Mud én Dansez mainentant van Dave. Het heeft een onuitwisbare indruk op me gemaakt.”

Eenzaam

“Met de Blue Band nog achter de oren kwam ik aan in Maastricht. Daar heb ik me erg eenzaam gevoeld. Ik woonde in een junkenpand en op school was het interessant maar sociaal ook lastig: we zaten met z’n zestigen in het eerste jaar, en er konden er maar twaalf door naar het tweede. De concurrentie was dus moordend. Als je een opdracht deed die niet helemaal uit de verf kwam en je eigenlijk door je klasgenoten ondersteund zou moeten worden, voelde je in plaats daarvan hun opluchting. Dat was onveilig voor zo’n beschermd opgevoed jongetje als ik. Maar ik ging wél door naar het tweede jaar. Omdat ik dacht dat ik daarvan gelukkiger zou worden, stapte ik over naar de docentenopleiding. Na een paar maanden kwam ik erachter dat dit geen goede beslissing was geweest en deed een poging om terug te gaan naar de acteursopleiding. Maar dat was zoveel gedoe dat ik na mijn tweede jaar van school ben gegaan.

Ik werd ingelijfd bij een jeugdtheatergezelschap, het MUZtheater, dat maatschappelijk betrokken voorstellingen maakte voor middelbare scholieren – dus voor mensen die net drie jaar jonger waren dan ik. Omdat ik in Amsterdam, waar ik werkte, geen woonruimte kon vinden, ging ik terug naar Arnhem. Daar ging ik om extra geld te verdienen ook in een kroeg werken. In die tijd ontdekte ik mijn voorliefde voor drugs en drank. Ik moest weg uit Arnhem, die omgeving was niet goed voor mij. Toen ik eenmaal in Amsterdam woonde, luwde dat drank- en drugsding om bij tijd en wijle enorm op te vlammen. Het is lang een rode draad geweest in mijn leven. Niet omdat ik ongelukkig was, maar omdat het mijn ‘spanningzoekerij’ bevredigde. Nu ben ik er wel serieus klaar mee.”

Open vizier

“Eigenlijk is er niks op mijn jeugd aan te merken, of het moet juist dát zijn: het was allemaal wel erg keurig. Al hadden mijn ouders hun vizier behoorlijk openstaan, ze zaten natuurlijk toch in dat witte, dorpse milieu. Dat is niemand kwalijk te nemen maar het duurde daardoor best lang voordat ik werd geconfronteerd met mensen met een andere culturele achtergrond. Ik heb het als ongelooflijk louterend en verrijkend ervaren om rond te kijken in de wereld. Ik reis graag, als ambassadeur van het Rode Kruis maar ook privé. En ik leer ook van mensen in ons land die van elders komen en hun leven met een totaal andere inslag leiden dan ik het mijne. Dat had ik wel ietsje eerder hebben willen ontdekken. Misschien houd ik me nu wel zo intensief met diversiteitskwesties bezig omdat ze in tegenstelling tot bijvoorbeeld mijn kinderen nog betrekkelijk nieuw zijn voor mij. Ik heb wat in te halen.”

Lees het hele interview in Zin 3. Bestellen kan hier.

TEKST: LIDDIE AUSTIN | BEELD: MARCEL BAKKER

De opluchting is zo groot, dat ik hem als verwarring ervaar

door Reageer

Journalist Dominique Prins (1969) heeft een man, twee zoons, twee katten en een moeder. Do’s vader Gé (1939) heeft haar nu het hardst nodig – al geeft hij dat niet graag toe. In Zin schrijft ze over zijn ziekte. De vorige keer: Do’s bezoekje met man en zoons aan haar vader verloopt ondanks alle medische verwikkelingen hartverwarmend vertrouwd. Nou ja, bíjna. De keurige lamswollen trui die Gés buik ooit omspande, slobbert tegenwoordig doelloos om zijn magere lijf.

E-consult

U kunt ook kiezen voor een elektronisch consult,” had de chirurg gezegd bij het maken van een nieuwe afspraak. Even was ik hoopvol opgeveerd – dat zou heel wat reistijd schelen. Maar ik wist ook meteen hoe mijn vader zou reageren op dit bijna oneerbare voorstel. En inderdaad, als door een wesp gestoken schoot hij overeind: “Geen sprake van.” Zo zou het ziekenhuis zich er wel heel gemakkelijk van afmaken, is zijn stellige overtuiging. Terwijl het
e-consult natuurlijk vooral handig is voor de patiënt die daardoor de deur niet uit hoeft om zijn arts te spreken.

Rondjes rijden

Geen e-consult dus maar gewoon een ouderwetse afspraak. En daarom zit ik nu wat voor me uit te mijmeren terwijl weilanden met koeien, afgewisseld door woonwijken en industrieterreinen, in hoog tempo voorblij flitsen. Trein en bus vormen samen de enige serieuze optie om bij het ziekenhuis te komen, tenzij de afspraak om drie uur ’s nachts plaatsvindt óf je graag urenlang rondjes rijdt rond het ziekenhuisterrein in de hoop dat er op magische wijze een parkeerplaats vrijkomt. Geheel ten overvloede hangt bij de ingang van de parkeergarage het bordje ‘vol’. Ik vind het niet zo erg. Er zit werk in mijn tas, maar dat zit daar prima. Mijn vader tref ik in de centrale hal van het ziekenhuis.

Standaard slecht nieuws

De spanning is voelbaar; wat zou de nieuwste scan laten zien? De afgelopen jaren leverden dit soort uitslagen eigenlijk standaard slecht nieuws op. Elke keer dat ik naar Wenen reisde om mijn broertje te vergezellen naar een doktersgesprek, wachtte een nieuwe mokerslag. Mee viel het nooit. In de medische molen van mijn vader leek dit patroon zich te herhalen. ‘Geen reden tot ongerustheid’ werd al snel ‘We hebben helaas slecht nieuws’. Rationeel probeer ik de kansen in te schatten.

Niets verdachts

Wanneer de chirurg ons voor het gesprek komt halen, scan ik diens gezicht razendsnel op signalen. Een nieuwe gewoonte en een zoveelste poging om het leven onder controle te houden. Maar gezichten van chirurgen laten zich lastig lezen, daar worden ze op getraind, denk ik. Gelukkig valt deze meteen met de deur in huis: “De scan is helemaal goed, mijnheer König!” Er is op dit moment niets verdachts te zien, mijn vader hoeft pas over een halfjaar terug te komen. Het is een kort gesprek.

De opluchting is zo groot, dat ik hem in eerste instantie als verwarring ervaar. Ook mijn vader lijkt het niet meteen te bevatten. Het voelt een beetje alsof je al je spieren aanspant om een zware koffer op te tillen waar niets in blijkt te zitten zodat je bijna achterover tuimelt. Pas als we door de lange gangen naar de uitgang lopen, merk ik hoeveel lichter ik ineens ben. Ik voel me zoals de ballonnen in het winkeltje naast de schuifdeuren. Gevuld met helium zweef ik naar buiten.

Koffie, koffie en nog eens koffie!

door Reageer

Wat lees ik liever: een roman of een fijn informatief boek? Hm. Alleen onder grote dwang, als ik dan echt móet kiezen, schreeuw ik: EEN ROMAN!

Het boek voor dit weekend is geen roman. Maar wél een goed verhaal. Een waan-zin-nig verhaal. De monnik van Mokka is een wervelende reportage over de wereld van de koffie van toen en nu. De rijke historie, de keiharde realiteit. En het is het waarachtige levensverhaal van Mokhtar Alkhanshali, een jongen uit Jemen in Amerika, met een droom.

Koffiebonen kauwen

Koffie, wie kent, pardon drinkt het niet? Mokhtar. Die dronk het nooit. Door puur toeval raakt hij bevlogen van het zwarte goud. Hij ontdekt dat zijn moederland Jemen nota bene het eerste echte koffieland ter wereld was. Kauwden ze in Ethiopië al eeuwenlang koffiebonen en maakten ze er een soort slappe thee van, de koffie zoals wij die kennen is in Jemen uitgevonden. Monnik Ali Ibn Omar al-Shadili, een Sufi-geestelijke uit Mokka (een havenstad in Jemen), brouwde ergens in de 13de eeuw voor het eerst een koffieachtig goedje dat hij qahwa noemde. Wist Mokhtar niet. Heel koffieminnend Amerika ook niet. Zelfs serieuze koffiekenners van over de hele wereld wisten het niet.

Dave EggersNiet te drinken

Mokhtar ontdekt al snel dat dit niet in de laatste plaats komt doordat Jemenitische koffie niet te drinken is. Alle bonen, rijp of niet, worden argeloos op een grote bulk gegooid en voor bijna niks aan tussenhandelaren verkocht. De boeren zijn niet gemotiveerd laat staan dat ze liefde voor het ambacht hebben. En ambacht, dát vraagt koffie. Het is uiterst bewerkelijk. Een beetje kwaliteit vraagt om vakmanschap. Wist jij dat er aan jouw kopje koffie misschien wel twintig paar mensenhanden te pas zijn gekomen?

Man met een missie

Mokhtar, de hoofdpersoon in De monnik van Mokka is een dromer. Een naïeveling die – steeds opnieuw weer wakker geschud door de rauwe realiteit – zich langzaam ontpopt tot een doorzetter, een man met een missie. Maar hoe vastberaden hij uiteindelijk ook is om van zijn koffiedroom werkelijkheid te maken, zijn verhaal hangt van toevalligheden aan elkaar. Hij ontmoet precies de juiste personen op de juiste plekken op precies de juiste momenten. Voor zijn stappen in de wereld van de koffie althans. Want ondertussen woedt er een burgeroorlog in Jemen en is hij zijn leven niet zeker. Bijzonder hoe Mokhtar tegelijkertijd standvastig – zijn koffer met kostbare bonen! – en ‘gelaten’ kan zijn: rondrijden tussen de rondvliegende kogels en neerploffende bommen.

Danielle

Daniëlle Bronsgeest (1973) is senior eindredacteur bij Zin en Zin.nl. En dol op boeken. Ze gaat steevast lezend het weekend in en helpt je gretig hetzelfde te doen.

Alleen maar feiten

De monnik van Mokka is een fascinerende reuzereportage met handenvol verhalen in het verhaal. Veel figuren verschijnen ten tonele maar zo goed als geen van hen komt echt tot leven. Dat hoeft ook niet; dit is een verhaal van feiten. En in een boek van maar liefst 327 pagina’s liegen die er niet om. Feiten over de wonderlijke geschiedenis van koffie. Over de teelt, het branden en de handel in koffie. Over Mokhtars reis. Hoe het hem lukt lokale boeren voor zich te winnen en de beste koffiesoorten te verzamelen. Over hoe hij een land in oorlog moet ontvluchten met zijn laatste hoop.

Deze American dream eindigt zoals een American dream moet eindigen: groots. Als de schrijver en zijn hoofdpersoon samen getuige zijn van het moment waarop alles samenkomt. Eggers schrijft lekker toegankelijk. Laat hem je meevoeren door onherbergzaam Jemenitisch gebied, bloedstollende oorlogssituaties en een stralende kustlijn. Naar stille bejaarde koffieboeren tot aan de triomf van een rollercoaster die over de finish rijdt. Ik pak nog een dubbele espresso en denk aan de ongelooflijke weg die dit goddelijke goedje heeft afgelegd voor ik er – nu! – een slok van neem. Mmm.

Dave Eggers: De monnik van Mokka (Lebowski, € 22,50)

Dompel je dit weekend onder in de wereld van de koffie en zet er een straffe bak bij. Tot volgende week!

Daniëlle

Morgen al lezen?

Bestel het boek hier!

Dave Eggers’ TED Talk

Dave Eggers (1970) ken je ongetwijfeld van De Cirkel (2013) en Wat is de Wat (2007). Zijn boeken werden genomineerd voor prestigieuze prijzen en twee van zijn boeken zijn verfilmd. Eggers was in 2008 een van de winnaars van de TED Prijs. Met betoverend enthousiasme sprak hij over hoe zijn bijles-centrum op 826 Valencia (San Francisco) anderen over de hele wereld inspireert ook – op vrijwillige basis – creatieve schrijflaboratoria te openen. Klik hier voor zijn bevlogen verhaal!

Op de divan – Aflevering 5

door Reageer

Bijna iedereen krijgt ooit te maken met een traumatische gebeurtenis. Meestal verwerken we die zelf. Soms gaat dat niet en dan kan therapie helpen. Vanaf deze week op Zin.nl: 5x therapie (in 5 dagen).

Aflevering 5: Experimentele therapie

Voor de groep die geen baat heeft bij reguliere behandelingen proberen wetenschappers en onderzoekers nieuwe methoden te ontwikkelen. Zo zijn ze bij stichting Centrum ‘45 – een in trauma gespecialiseerde behandelkliniek – bezig met 3MDR-therapie.

Op de loopband

3MDR-therapie staat voor Multi-modular Motion-assisted Memory Desensitization and Reconsolidation. Een hele mond vol maar de woorden motion-assisted verraden waarom het gaat. Bij deze behandeling word je als chronisch traumapatiënt, bijvoorbeeld oorlogsveteraan, op een loopband gezet met grote schermen aan weerszijden. Daarop worden zelfgekozen afbeeldingen geprojecteerd die je met je trauma associëren. Dat kan een oorlogssituatie of een landschap zijn.

Kijken, horen, ruiken

Het imaginaire beeld van de traumatische gebeurtenis dat met EMDR wordt opgeroepen wordt vervangen door een visueel beeld en er worden geluiden en geuren nagebootst van de schokkende ervaring. Als patiënt loop je als het ware in je herinnering rond en je moet, net als bij EMDR, afleidende taken uitvoeren (in plaats van, zoals bij EMDR, de vinger van de psycholoog volgen).

MDMA-therapie

Waar Ruud Jongedijk, psychiater en directeur van stichting Centrum ’45, ook aan denkt als het gaat om patiënten die niet op reguliere behandelingen reageren, is MDMA-therapie. In de Verenigde Staten zijn ze al wat verder met psychotherapieën waarin gebruik wordt gemaakt van een microdosering methyleendioxymethamfetamine (MDMA): een populaire drugssoort onder festival- en uitgaanspubliek.

Blokkades opheffen

Wat kan een middel op de lijst van verboden middelen toevoegen aan traumabehandeling? Jongedijk: “MDMA heeft een ontspannende en geestverruimende werking. Hierdoor kunnen gevoelens van angst en schaamte wegvallen waardoor de blokkering naar pijnlijke gedachten en gevoelens wordt opgeheven. Dat moet wel onder gecontroleerde omstandigheden plaatsvinden en door ervaren psychiaters. Het is nog geen gangbare therapie, we gaan dit verder onderzoeken”.

Andere therapie?

Aflevering 1: Watchful waiting
Aflevering 2: EMDR
Aflevering 3: Cognitieve gedragstherapie
Aflevering 4: Narratieve Exposure Therapie (NET)

Verder lezen?

• Centrum45.nl Site van een kennisinstituut en specialistisch behandelcentrum voor complexere gevallen. Hier vindt u veel informatie over mogelijke behandelmethoden van het psychotrauma.
• Psytec.nl Site van een specialistisch behandelcentrum voor intensieve PTSS-behandeling gericht op mensen met complexe klachten en meervoudige trauma’s. Met een zelftest kun je ontdekken of je mogelijk PTSS heeft.
• Ptss-challenge.nl Elke dag plegen er 22 Amerikaanse militairen zelfmoord door PTSS. Om hier aandacht voor te vragen is de PTSS challenge bedacht: 22 dagen lang 22 keer opdrukken. Ook Jacco Scheer, vrijwilliger bij het Rode Kruis en de Brandweer, is genomineerd. Hij maakte 22 korte afleveringen over PTSS waarin PTSS op een toegankelijke manier wordt uitgelegd.

Tekst: Victor de Kok. Bewerking: Daniëlle Bronsgeest

Wie wast dit spaarvarkentje?

door Reageer

Met meer dan 1,2 biljoen euro in de pensioenpot hebben we onze schaapjes keurig op het droge. Toch maakt veertig procent van ons zich zorgen over het pensioen. Terecht?

Spaarzaam

Wat zijn we toch een verstandig en spaarzaam volkje. Nergens in de wereld wordt, relatief gezien, zo veel gespaard voor later als in Nederland. In onze pensioenpotten zit meer dan 1,2 biljoen euro; dat is zo’n 170% van het Bruto Nationale Product. Dat doet niemand in de wereld ons na. Als één volk zijn schaapjes op het droge heeft, dan zijn wij het wel.

Gek genoeg zijn we daar zelf nog helemaal niet van overtuigd. Veertig procent van de Nederlanders maakt zich zorgen over de hoogte van hun pensioen en vraagt zich af of ze hun huidige levensstijl op latere leeftijd kunnen handhaven. Dat is nogal wat voor een land dat in alle pensioenstelsel-hitparades consequent in de top 3 staat.

Moeilijk te voorspellen

Waarom maken we ons toch zulke zorgen? En zijn die zorgen terecht? Om heel eerlijk te zijn: dat weten we niet precies. Pensioen lijkt iets voor brave rekenmeesters: je hebt nu zoveel geld, later is er zoveel nodig. Hoe moeilijk is het om dat een beetje op elkaar af te stemmen?

Nou, best moeilijk, als het erop aankomt. Pensioensparen is een duursport: tussen het moment waarop je je eerste premie betaalt en het moment van pensionering zit vaak meer dan dertig jaar. In die tijd kan veel gebeuren. Een paar dingen kunnen we redelijk goed voorspellen, bijvoorbeeld de bevolkingssamenstelling.

Zo weten we nu al dat er in 2040 tegenover iedere gepensioneerde twee werkenden staan. Nu zijn dat er nog vier. Dat er straks meer moet worden opgehoest door minder mensen zal niemand een verrassing kunnen noemen. Andere dingen kunnen we veel minder goed voorspellen. Hoe duur is het leven over dertig jaar? Dat hangt van zoveel externe factoren af dat er nu niets zinnigs over valt te zeggen.

Hoe houdbaar is het

Hetzelfde geldt voor beleggingsrendement. Een belangrijk deel van de toekomstige pensioenpot wordt bepaald door wat er met beleggingen wordt verdiend. Historisch gezien groeien de beleggingen van pensioenfondsen met zo’n 7% per jaar. Dat is prima, maar: hoe houdbaar is dat? Pensioenfondsen beleggen veel in obligaties.

Omdat de rente zo’n dertig jaar aan één stuk is gedaald, hebben obligaties veel winst opgeleverd (obligaties stijgen in koers als de rente daalt en vice versa). Maar als de rente nu eens lange tijd gaat stijgen, zoals sommige analisten verwachten, wat gebeurt er dan? In elk geval is die 7% geen zekerheidje voor de lange termijn.

Hollandse spaarzin

De financiële crisis, het verhogen van de pensioenleeftijd en het gedoe met te lage dekkingsgraden hebben ook niet meegeholpen om het vertrouwen in het pensioenstelsel hoog te houden. Nog erger: de solidariteit tussen groepen, die altijd de basis voor het Nederlandse stelsel was, brokkelt af. Jongeren voelen zich de dupe van ouderen die de pensioenpot leegslurpen voor zij aan de beurt zijn, terwijl de ouderen het pensioen waar ze hun leven hard voor gewerkt hebben stukje bij beetje zien afkalven.

Minder hoog opgeleiden in zware beroepen voelen zich tekort gedaan ten opzichte van hoogopgeleiden: ze beginnen vaak eerder met premie betalen maar moeten ook nog eens langer doorwerken. En zo komen er langzaam scheurtjes in dat indrukwekkende Nederlandse pensioenbouwwerk.

Niets wat niet te fiksen is trouwens; er wordt al gestudeerd op plannen om over te gaan naar individuele pensioenpotjes die de opgelegde solidariteit tussen de verschillende groepen overbodig maken. Het is aan onze Hollandse spaarzin te danken dat we daar gelukkig even de tijd voor kunnen nemen.

Door Pieter Kort (1965), hoofdredacteur van platform IEX.nl

Het oude tasje

door Reageer

Renate Dorrestein (1954) schrijft in iedere Zin waar een vrouw zoal tegenaan loopt – tegenwoordig vooral zichzelf.

Super zacht leer

Wat een fijn tasje heeft de man van mijn dromen toch altijd bij zich. Het is van super zacht leer, zijn hele leven past erin, en wat het belangrijkste is: hij heeft het al ruim twintig jaar. Tasje en hij hebben samen een hoop avonturen beleefd. Oei oei. Zoals die keer dat hij het vergat op een terras in Pisa. Of die keer dat hij het in Amerika in het vliegtuig liet liggen. Dat alles heeft de band alleen maar verstevigd. De band wel, maar het stiksel niet. De voering evenmin.

Een nieuwe

Getsie, tasje wordt wel erg vodderig opeens. “We gaan een nieuwe kopen,” zegt mijn man vastberaden. Oké. Wij naar het meest nabijgelegen lederparadijs. Ze hebben er alles. Je kunt het zo gek niet verzinnen of het is er te koop. Alleen een tasje zoals mijn man wil hebben, dat is nou nét het enige dat ontbreekt. Dit gaat een project worden, dat voel ik aan mijn water. En inderdaad sjouwen wij vervolgens elke vrije tel langs berg en dal op zoek naar een nieuwe lieveling. Het luistert nauw.

De vakjes

Het zit ’m in de hoeveelheid vakjes, in de afwerking van de naden, in de souplesse waarmee je je hand onder de flap kunt laten glijden, in de geur. “Weet je,” zeg ik tegen mijn man, “aan een nieuwe tas moet je gewoon even wennen.” Luister naar me, schat, als vrouw ben ik een ervaringsdeskundige. Ik koop bij wijze van spreken bij elk nieuw paar schoenen een passende tas! Ik kijk naar mijn fronsende man tussen al die honderden tassen en ik zie dat iets verschrikkelijks hem begint te dagen. Ach en wee.

Het oude tasje

Zijn tasje moet worden vervangen, oké dan, daaraan valt niet te ontkomen. Maar blijkbaar is er op de hele wereld maar één zo’n tasje, het is dus onvervangbaar! Hoe moet dit nou? Deze dan maar? Ho, nee, te vierkant. Die dan? Nee, te diep. Of deze! Opeens verrukt houdt hij me zijn vondst voor. “Te klein,” oordeel ik. Hij wimpelt me weg: het leer is zo zacht, de flap valt zo soepel. Op naar de kassa dus. Thuis haalt mijn man zijn spullen uit zijn oude tasje. Het zijn er veel te veel voor in het nieuwe, dat ziet ook hij in één oogopslag nu hij tegenover die hele berg aan tafel zit. Maar dat ligt niet aan het nieuwe tasje; het nieuwe tasje is bij voorbaat alles vergeven. Het ligt aan hemzélf, zegt hij zwijmelend van verliefdheid. Hij moet gewoon minder spullen met zich mee willen torsen. Ja hoor, een nieuwe band is geschapen.

Op de divan – Aflevering 4

door Reageer

Bijna iedereen krijgt ooit te maken met een traumatische gebeurtenis. Meestal verwerken we die zelf. Soms gaat dat niet en dan kan therapie helpen. Deze week op Zin.nl: 5x therapie (in 5 dagen).

Aflevering 4: Narratieve Exposure Therapie (NET)

Soms is er sprake van complexere trauma’s, bijvoorbeeld als je meerdere ernstige gebeurtenissen hebt meegemaakt. Of omdat een trauma je leven is gaan overschaduwen.

Brede aanpak

Vaak kiest psychiater Ruud Jongedijk dan voor Narratieve Exposure Therapie (NET). “Deze therapie is breder dan alleen een focus op het trauma,” zegt hij. “We kijken hoe het trauma zich verhoudt tot andere levensgebeurtenissen.” Net als in cognitieve gedragstherapie wordt ook in deze therapie de gebeurtenis zelf weer omhooggehaald, maar dan expliciet in het perspectief van je hele leven geplaatst.

De context van je hele leven

De schokkende gebeurtenissen worden kort chronologisch besproken maar óók alle mooie dingen uit je leven. Vervolgens worden alles in een levenslijn gezet: een stuk touw of lint waarvan het ene uiteinde staat voor je geboorte en het andere, dat zich nog in een knoop bevindt, voor de onbekende toekomst. Alle mooie momenten krijgen een bloem als symbool en de schokkende een steen. Terwijl je stenen en bloemen legt, bespreken jij en de therapeut de bewuste gebeurtenissen uitvoerig. In de context van de omstandigheden waarin ze plaatsvonden, verliezen traumatische herinneringen aan kracht.

Andere therapie?

Aflevering 5: Experimentele therapie (vanaf vrijdag 16 februari)
Aflevering 1: Watchful waiting
Aflevering 2: EMDR
Aflevering 3: Cognitieve gedragstherapie

 

Twaalf jaar een raam

door Reageer

24 jaar lang woont fotograaf Alper Yesiltas al in Istanbul. Elke dag zag hij daar één bepaald raam. Het was niet per sé een bijzonder raam, maar hij zag het gewoon elke dag.

Roemraam

Na het een aantal keer gezien te hebben, besloot de fotograaf het op de foto te zetten. En nog een keer, en nog een keer. Hierna kregen mensen het door en werd ‘zijn’ raam steeds populairder. Het heeft zelfs al meerdere malen op de omslag van een boek gestaan en ook in een expositie heeft het gehangen.

Afbraak

Maar helaas komt aan al het moois een einde, het gebouw waarin het kijkgat zat werd gesloopt om plaats te maken voor een nieuwe. Maar niet voordat Alper nog een laatste foto kon schieten.

Op zijn Instagram zie je naast zijn bekendste werk ook nog veel andere mooie foto’s. Wil je nog meer andere ramen zien? Kijk dan naar De mooiste ramen van Portugal.

raam raam raam raam raam raam

Duurzaam eten voor je huisdier

door Reageer

Wij zijn al langer met duurzaam en gezond eten bezig. Maar van de 1,5 miljoen honden en 2,8 miljoen katten die in ons land wonen zullen nog weinig duurzaam eten. Hier wil het Britse Lily’s Kitchen verandering in brengen. Ze maakt gezonde en pure diervoeding bereid met vers vlees, groente en kruiden en vrij van chemische toevoegingen.

Keukentafel

Lily’s Kitchen is in 2008 letterlijk aan de keukentafel van Henrietta Morrison ontstaan. Haar borderterriër Lily had last van een chronisch jeukende huid. Toen ze Lily zelfgemaakt eten gaf in overleg met haar broer die dierenarts is, knapte haar hond op. In tien jaar is Lily’s Kitchen gegroeid van Henrietta die in haar keuken recepten voor hondenvoer maakt naar een team van 70 mensen.

Lily’s Kitchen Win!

Nieuwsgierig geworden? Zin mag 2×2 pakketten weggeven met daarin voor de kat: Hunter’s Hotpot, Poultry Pie, Catch of the Day en Fabulous Fish. Het voedselpakket voor de hond bevat: Organic lamb supper Organic beef supper Training treats with cheese & apple, Bedtime biscuits with honey, yoghurt and chamomile en adult lamb.

Ga op donderdag 15 februari naar de Zin Facebookpagina om kans te maken.
Hier kan je meer informatie vinden over de producten van Lily’s Kitchen.

‘Het onvoorstelbare gebeurde: ik werd weer verliefd!’

door 1 Reactie

In haar nieuwe roman verwerkt Isabel Allende (1942) haar scheiding en biedt ze troost met een hoopgevend verhaal: drie gekwetste mensen ontmoeten elkaar en worden uiteindelijk stapelverliefd.

Geloof je in liefde op hogere leeftijd?

“Ja! De personages in mijn roman zijn in de 60; dat noem ik niet oud. Ik ben nu 75 en heb een moeilijke tijd achter de rug. Mijn huwelijk faalde, mijn manager en een paar goede vrienden gingen dood en uiteindelijk stierf ook mijn hond. Na mijn scheiding dacht ik dat er geen liefde meer op mijn pad zou komen. Maar het onvoorstelbare gebeurde: ik ben weer verliefd en voel me geliefd.”

Hoe heb je je nieuwe liefde leren kennen?

“Roger hoorde mij in een interview op de radio. Mijn woorden raakten hem zo dat hij besloot mij een mailtje te sturen. Dat bleef hij elke ochtend doen. Na vijf maanden stelde ik voor elkaar te ontmoeten. Ik vroeg hem naar zijn intenties. Niet zo romantisch maar ik wil geen tijd meer verspillen. Roger lijkt veel op Richard uit mijn boek. Ook hij zat vast in een leven vol vaste gewoontes. Na de dood van zijn vrouw bleef hij verstrikt in zijn vertrouwde routine – tot ik op zijn pad kwam.”

Is verliefdheid anders op oudere leeftijd?

“De vlinders zijn hetzelfde, alsof je 17 bent. Je hebt alleen geen tijd meer. Roger en ik zijn vooral bezig met waar een relatie in essentie over gaat: samen zijn en zoveel mogelijk van en met elkaar genieten.”

Is er voor iedereen hoop?

“Ja. Ik heb vele lange, en harde winters meegemaakt. Een ongelukkige jeugd, de coupe in Chili, verbanning uit mijn land, twee scheidingen en het allerergste: de dood van mijn dochter. Maar: er komt altijd weer een zomer. Geef het leven een kans! Verlies is onvermijdelijk op mijn leeftijd, dat moet ik accepteren en loslaten.”

De winter voorbij (Wereldbibliotheek, € 19,99) weg. Klik hier om kans te maken.

Interview: Margriet de Groot

Op de divan – Aflevering 3

door Reageer

Bijna iedereen krijgt ooit te maken met een traumatische gebeurtenis. Meestal verwerken we die zelf. Soms gaat dat niet en dan kan therapie helpen. Deze week op Zin.nl: 5x therapie (in 5 dagen).

Aflevering 3: Cognitieve gedragstherapie

Een klassieke en veel bewezen methode, ook in de behandelingen van andere angststoornissen, is de cognitieve gedragstherapie. Het basisbegrip is blootstelling, of in jargon: exposure.

Andere gedachten

“Je leert als patiënt andere gedachten tegenover de gedachten die angst oproepen te zetten,” zegt hoogleraar en klinisch psycholoog Agnes van Minnen. “Juist door je de gebeurtenis zo levendig mogelijk voor te stellen, verwerk je een herinnering beter.” Zo gemakkelijk is dat niet, want iemand met een trauma wil die opkomende gedachten vermijden: zo snel mogelijk weg van dat wat bang maakt.

Geen controleverlies

Toch gaat een cognitieve gedragstherapeut helemaal terug naar de schok. Alles wat je tóen zag, hoorde, voelde en proefde moet opnieuw worden toegelaten. Je leert dat niet gebeurt waarvoor je zo bang bent: de controle over jezelf verliezen. Het idee is dat je nieuwe gedachten over de gebeurtenis leert formuleren. Daarom nemen behandelaren de gesprekken soms op, zodat je ze later nog eens terug kunt luisteren. Negatieve interpretaties van gebeurtenissen kun je vervangen door meer ‘helpende gedachten’.

Andere therapie?

Aflevering 4: Narratieve Exposure Therapie (NET) (vanaf donderdag 15 februari)
Aflevering 1: Watchful waiting
Aflevering 2: EMDR

Tekst: Victor de Kok. Bewerking: Daniëlle Bronsgeest

Waar kom jij vandaan?

door Reageer

Waar ik vandaan kom is al jarenlang een geliefde rubriek in Zin. In dit boek zijn de beste afleveringen uit deze serie gebundeld door schrijfster Liddie Austin.

Jeugdherinneringen

Negenentwintig Nederlanders en één Vlaming delen herinneringen aan hun jeugd waarin de oorlog nog volop resoneerde. Aan buiten spelen zonder dat er op je werd gelet, aan lieve of minder lieve ouders en aan vriendjes en vriendinnen.

Verhalen over rebelleren of juist heel braaf zijn – over jezelf worden, kortom.

Bestel het boek hier!

Drie nieuwe kijktips

door Reageer

We hebben weer wat afgespeurd en speciaal voor jou drie nieuwe kijktips op een rijtje gezet. Twee voor in de bios en eentje lekker vanaf de bank!

Bloedbroeders

In een door oorlog geteisterd gebied zoeken twee mannen hun jongste broer, een vermeende Syrië-ganger. Ze raken zelf betrokken bij de strijd. Broeders is een film over idealen, keuzes en de onbedoelde gevolgen hiervan. Leidt de zoektocht tot onherstelbare wonden of komen de broers dichter bij elkaar? Vanaf morgen in de bios.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Hoge Oranjekoorts

Het is wat zuur nu Nederland dit jaar buiten het WK valt, maar de film Gek van Oranje trekt zich hier niets van aan. Deze komedie gaat over de gedaantewisseling van Nederland in 2010 tijdens het WK in Zuid-Afrika. De personages vertonen alle symptomen van hoge Oranjekoorts. Met o.a. Susan Visser, Nasrdin Dchar en Martijn Fischer, Vanaf morgen in de bios.

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Bij de marine

Vandaag vormt de start van de uitzending van zes romantische komedies die samen de nieuwe lichting Telefilms vormen. De eerste is Het hart van Hadiah Tromp. Teleurgesteld in de liefde besluit de hoofdrolspeelster op stage te gaan bij de marine. In deze romantische komedie, vol ska-muziek, raakt ze aan boord in conflict met de sergeant-majoor. Vanavond om 20.25 uur op NPO 3.

Seks moet je dóen

door Reageer

Seks maakt gelukkig. Dus hup, dat bed in! Met deze (7!) tips wordt het nog lekkerder ook.

TIP 1: Maak een lustig lijstje

Toen de vonken er nog vanaf spatten, wat vond je toen zo aantrekkelijk aan je lief? Hoe voegt jouw lichaam zich naar die van hem (of haar)? Hoe ruikt hij? Hoe zacht is haar haar? Wat voor effect heeft zijn lage stem op jou? Haal terug, schrijf op, raak opnieuw verrast. En hitsig!

TIP 2: Bevraag elkaar

Praat je wel eens over je seksleven met je lief? Doen! Bevraag elkaar. Wat zijn jouw seksuele behoeftes en fantasieën? Lassen we wel genoeg momenten voor ontspanning en erotiek in?

TIP 3: Speel!

Meer opwinding? Speel met spierspanning, tempo en de ruimte die je lichaam inneemt. Span je spieren eens wat meer aan. Of minder. Korter. Langer. Voer bewegingen langzamer en dan weer sneller uit. Neem meer of juist minder ruimte in. Oefening baart kunst. Met je lief óf lekker alleen.

TIP 4: Seks ook solo

Woody Allen zei het al: “Er is niets mis met masturbatie; het is seks met iemand van wie je houdt.” Soloseks is dé manier om je eigen lichaam beter te leren kennen. En er ontstaan patronen in de hersenen door die prettig doorwerken op seks met je lief.

seksTIP 5: Neem de tijd

Seks vanzelfsprekend? Onzin. Het is heel normaal om niet altijd evenveel zin te hebben. Leg je er bij neer als je meer tijd nodig hebt om in de stemming te komen. Niets mis met eerst even douchen of wat kaarsjes aansteken. Creëer sfeer.

TIP 6: Laat je verrassen

Buiten de slaapkamer intiem met elkaar zijn werkt door tussen de lakens. Vraag je lief naar zijn of haar hoogte- en dieptepunten van de dag. Heb je voor je het weet zelfs in drukke tijden zomaar ineens een intiem gesprek. Laat je verrassen door wat je lief gelukkig maakt!

TIP 7: Pak vast!

Niet onderschatten: het effect van even lekker ouderwets knuffelen. Bij tedere aanrakingen komt oxytocine – het ‘knuffelhormoon’ – vrij. Gevolg: je voelt je heerlijk! (Een orgasme zorgt voor een explosie aan dit feelgoodhormoon.) Elkaar even stevig vastpakken kan bovendien leiden tot meer. Mooi meegenomen toch?

Zin in méér?

Lees dan lekker verder in het boek Make more love; Waarom je nooit te oud bent voor goede seks van Ann-Marlene Henning en Anika von Keiser (Spectrum, € 12,99). Rode oortjes gegarandeerd!

Tekst: Anna Deems. Bewerking: Daniëlle Bronsgeest

Op de divan – Aflevering 2

door Reageer

Bijna iedereen krijgt ooit te maken met een traumatische gebeurtenis. Meestal verwerken we die zelf. Soms gaat dat niet en dan kan therapie helpen. Deze week op Zin.nl: 5x therapie (in 5 dagen).

Aflevering 2: EMDR

Veel mensen met een trauma zien op een gegeven moment de psycholoog met een vinger voor hun neus tegenover zich zitten. Die minutenlang van links naar rechts en weer terug gaat. Dit is onderdeel van een EMDR-behandeling.

Nieuwe betekenis geven

EMDR staat voor Eye Movement Desensitization and Reprocessing. Een moeilijk groepje woorden dat het proces beschrijft waarin je beelden moet oproepen van de traumatische gebeurtenis maar tegelijkertijd wordt afgeleid door een ‘stimulus’, bijvoorbeeld de vinger van de psycholoog. Omdat het werkgeheugen, waarmee je zowel herinneringen actief maakt als taken uitvoert, zich moeilijk op twee dingen tegelijk kan focussen, wordt de traumatische herinnering minder levendig. Zo schrijft zich als het ware een nieuwe betekenis op de harde schijf van je geheugen.

Spelletje op je telefoon

“Dit kan ook met een andere afleidende stimulus. Bijvoorbeeld met een spelletje Tetris op je telefoon,” zegt Ruud Jongedijk, psychiater en directeur van stichting Centrum ‘45, een in trauma gespecialiseerde behandelkliniek. “Vergeleken met cognitieve gedragstherapie wordt de patiënt tijdens EMDR iets minder direct blootgesteld aan het trauma. Maar een keuze voor EMDR is vooral een kwestie van voorkeur, van zowel de therapeut als de patiënt. Het wordt vooral toegepast bij minder complexe trauma’s.”

Andere therapie?

Aflevering 3: Cognitieve gedragstherapie (vanaf woensdag 14 februari)
Aflevering 1: Watchful waiting

Tekst: Victor de Kok. Bewerking: Daniëlle Bronsgeest

Dit recept wordt het vaakst voorgeschreven

door Reageer

Personeel gevraagd

De Levenseindekliniek kan het toenemend aantal aanvragen om euthanasie niet aan. Om te voorkomen dat patiënten in nood onnodig lang moeten wachten, moet het aantal artsen worden verdubbeld. Vandaar dat de kliniek met advertenties en informatiestands op beurzen en congressen actief nieuwe zorgverleners probeert te werven. Artsen van de Levenseindekliniek werken in hun regio samen met een verpleegkundige in ambulante teams. Ze doen dit meestal naast hun eigen huisartsenpraktijk.

71%

Van de Nederlanders kreeg in 2015 minstens één keer een doktersvoorschrift. Maagzuurremmers werden (net als afgelopen jaren) het vaakst voorgeschreven, gevolgd door ontstekingsremmende pijnstillers en cholesterolverlagers.

Als muziek in de oren

Gehoorproblemen door je eigen muziekinstrument? Dat is niet het eerste waar je aan denkt als je op zolder met je saxofoon oefent. Maar mensen die thuis een instrument bespelen, belasten hun gehoor dikwijls net zoveel als musici in een band of orkest. Vooral trompettisten, fluitisten en violisten komen vaak boven een (schadelijk) geluidsniveau van 90 dB(A) uit, ontdekte akoesticus en onderzoeker Remy Wenmaekers van de Technische Universiteit Eindhoven. De enige instrumenten die volgens Wenmaekers een relatief zacht geluid produceren, zijn de cello en de contrabas. Dat wordt dus zachter spelen óf met oordoppen in.

BRON: NIVEL

Jan Siebelink is 80 jaar

door Reageer

Vandaag, 13 februari 2018, viert schrijver Jan Siebelink zijn 80ste verjaardag. Zin feest vrolijk met hem mee want vandaag beantwoordt hij ook jóuw vragen aan hem. Lees het interview met Jan Siebelink hier.

Schrijver Jan Siebelink (1938):

‘De mooiste zinnen schrijf ik ’s morgens tussen 6 en 7’

Vandaag, 13 februari 2018, viert schrijver Jan Siebelink zijn 80ste verjaardag. Zin feest vrolijk met hem mee want vandaag beantwoordt hij ook jóuw vragen aan hem. En hij trakteert op zijn fraaie, nieuwste boek: De bloemen van Jan Siebelink.

Tot en met 5 februari régende het werkelijk vragen voor de jarige schrijver. Hij beantwoordt de zes allermooiste.

1. In Knielen op een bed violen neemt de godsdienst een grote plaats in. Speelt het geloof ook een rol in uw leven? Ik vind trouwens De buurjongen uw mooiste boek.
– Leny de Wilde

Jan: “In Knielen speelt religie een overheersende rol. In mijn persoonlijke leven besef ik dat de religieuze beelden van vroeger nog steeds een belangrijke rol spelen. Er is in mij nog steeds het verlangen naar een Hogere Instantie waarin ik mijn bestaan kan verankeren.

Misschien vind ikzelf De buurjongen ook wel mijn mooiste boek. Vanwege de schrijnende scènes.”

2. 80 jaar! Is er nog iets wat u graag had willen doen, maar nu niet meer kunt?
– Mirte

Jan: “Ik heb altijd van de Romaanse talen gehouden. Alleen het Frans beheers ik zodanig dat ik in Frankrijk niet als buitenlander word gezien. Hoe graag zou ik het Italiaans of het Portugees machtig zijn!”

3. Het geloof in de predestinatie geeft veel aanhangers een vrijbrief om keihard te oordelen. Terwijl uw vader zo zachtmoedig was. Kwam die zachtmoedigheid ook voort uit zijn geloof?
– N.C. Pols

Jan: “Mijn vader was van nature een zachtaardig mens. Hij was gastvrij voor mijn vrienden en drong het geloof niet op. Maar: hij geloofde in een strenge God die uitkoos en verwierp. Dat geloof verduisterde zijn zachtaardigheid.”

4. Van welke auteur leest u zelf graag boeken?
jan siebelink – Berendina

Jan: “In Nederland lees ik graag boeken van P.F. Thomése. Zijn Schaduwkind vind ik een van de aangrijpendste boeken in de hedendaagse literatuur. Van Franse schrijvers herlees ik Madame Bovary van Flaubert en À Rebours van Joris-Karl Huysmans. Flaubert en Huysmans waren met elkaar bevriend en schreven boeken in de tweede helft van de 19de eeuw.”

5. Heeft u een speciale plek waar u schrijft? Of kunt u overal schrijven?
– Tanneke Burggraaff

Jan: “’s Morgens werk ik aan de grote schrijftafel beneden van zes tot tien. In de middag van drie tot zes in mijn studeerkamer boven. Hiervan wijk ik zelden af. De mooiste zinnen schrijf ik ’s morgens tussen zes en zeven.”

6. Hoeveel uur per dag schrijft u aan een nieuw boek en gaat het moeizamer nu u ouder bent (of maakt leeftijd niets uit)?
– Anna

Jan: “Eigenlijk ben ik 24 uur per dag met een boek bezig. Dag en nacht noteer ik invallen op briefjes. Aan de schrijftafel zit ik slechts enkele uren. Vanwege mijn leeftijd was ik bang dat ik mijn concentratie zou verliezen. En iets van mijn geheugen. Maar van beide gebreken is geen sprake!”

Wie jarig is trakteert!

Leny, Mirte en N.C. Pols stuurden de drie mooiste vragen voor Jan in. Zij ontvangen, vers van de pers, het vandaag verschenen boek De bloemen van Jan Siebelink (t.w.v. € 39,95). Gesigneerd. Van Jan voor jou.

Danielle

Daniëlle Bronsgeest (1973) is senior eindredacteur bij Zin en Zin.nl. En dol op boeken. Ze gaat steevast lezend het weekend in en helpt je gretig hetzelfde te doen.

Acute leestip? Vrijdag vind je hier aflevering 4 van Lezend met Zin het weekend in!

Tot dan!

Daniëlle

Morgen al lezen?

Bestel het boek hier!