In Opruimen voor je doodgaat ontvouwt Margareta Magnusson de kunst van döstädning, het Zweedse gebruik om materiële bezittingen te ordenen voor het einde van het leven of voor een verhuizing.

Cadeautjes

Kijk eens rond in huis voor leuke spullen die klein zijn en dus gemakkelijk zijn weg te geven, zoals een mooi snuisterijtje of iets origineels uit een ander land. Wie wordt uitgenodigd voor een visite of etentje, kan in plaats van bloemen iets van dat bijzondere spul meenemen als persoonlijke attentie.

Klaar voor de start?

Begin met ‘ontspullen’ in de kelder, op zolder, het rommelhok of gangkasten: dat zijn plekken bij uitstek om spullen die je te veel hebt ‘even’ op te slaan. Er liggen waarschijnlijk veel dingen die lang niet zijn gebruikt – een goed begin om te ervaren dat er best veel weg kan.

Stapelen & indelen

Orden per kamer spullen in de categorieën ‘weggeven’, ‘weggooien’, ‘hier laten’ en eventueel ‘verhuizen’. Specificeer bij ‘weggeven’ aan wie of aan welke instantie. Neem vervolgens een week per kamer om die op te ruimen. Een ruimte als een bijkeuken kost minder tijd, zo is er meer tijd voor een andere kamer of andere klusjes.

Frisse blik

Even het overzicht kwijt of behoefte aan advies? Vraag iemand om mee te denken. Bijvoorbeeld over naar welk goed doel bepaalde spullen het beste kunnen. Of wie er blij zou zijn met dat ene schilderij, dat geen waarde heeft, maar best mooi is. Het is fijn als iets een goede bestemming krijgt.

Doorgeven

Een (klein)kind of andere bekende die op zichzelf gaat wonen? Nodig diegene uit, laat spullen zien en vertel er iets over. Denk aan een oud bureau – welke brieven zijn daaraan geschreven? Met welke gedachten? Zorg dat er tassen of dozen klaarstaan zodat hij of zij het kleine spul meteen kan meenemen.

Boek winnen? Ga dan naar de website en maak kans op Opruimen voor je doodgaat!

Het is de meest ongrijpbare emotie die we kennen maar ook ons leven lang koesteren. Hoop. Wat is dat precies? En wáár hopen we op, wat kopen we ervoor? Kunnen we zonder of is hoop echt een eerste levensbehoefte? Lees hier deel 1!

Durf te hopen

Durf is cruciaal binnen hoop. Iets waar je echt op hoopt, kan ook mislukken of niet doorgaan. En daar sta je dan, in je blootje met je valse hoop. De kunst van het hopen houdt in dat je je op zo’n moment niet van de wijs laat brengen. Ergens moet de motor blijven draaien, dus je gaat onvermoeibaar door met hopen dat het de volgende keer wél lukt. En hoe onmogelijk het voor de wanhopers, zwartkijkers en pessimisten onder ons ook mag lijken, de boodschap van de deskundigen op dit gebied luidt unaniem: iedereen kan leren hoopvol te worden.

Positieve pschychologie

Een aantal psychologen houdt zich sinds begin deze eeuw bezig met positieve psychologie. Dat wil zeggen: ‘de gewaardeerde subjectieve ervaringen als welbevinden en tevredenheid (in het verleden), hoop en optimisme (voor de toekomst) en flow en geluk (in het heden)’. Doel is mensen sterk en veerkrachtig leren worden. Het belangrijkste recept daarvoor? Hoop.

Hopamine

Allereerst zou je je moeten aanleren de aandacht voor het negatieve naar het positieve te verschuiven. Je verzekert jezelf dan meteen al van een flink shot ‘hopamine’. Klinkt dit gekunsteld? Denk je misschien: waarom zou ik mijzelf veranderen in de wetenschap dat de wereld alsnog ten onder gaat? De crux: precies met díe vraag stap je in de eerste verraderlijke valkuil op de weg naar hoop. Je móet de wereld namelijk helemaal niet willen veranderen. Omdat dat in de meeste gevallen niet kán. De club van positieve psychologen draait het om: juist als we onze manier van denken over de wereld veranderen, bereiken we een staat van aanhoudende hoop. En een ‘hoopvolle oriëntatie voedt het subjectieve welbevinden en versterkt de psychologische veerkracht’. Van jou, van ons allemaal.

Dappere idealisten

Wie de zoete smaak van hoop kent, weet dat hopen op de jackpot in de loterij daar een slap aftreksel van is. Afwachtend hopen dat de ruzie met je broer of beste vriend vanzelf overwaait: helaas. Natuurlijk kún je die miljoenen winnen en misschien staat je broer plots weer vrolijk op de stoep. Maar is het hoop in de ware zin van het woord? Nee. Want voor echt vervullende hoop moeten we iets doen waar we misschien eerst voor terugdeinzen, namelijk: risico’s nemen.

Vervlogen project

Het risico van een idealistisch bedrijf beginnen, praten over onze misschien nu nog absurd klinkende idealen, taboes doorbreken. Pas als je diep vanbinnen aanvaardt dat je hoop kan vervliegen, je project kan mislukken of je ideaal nog eindeloos ver weg lijkt; op dat moment heb je van hoop een levenshouding gemaakt. Gelijke rechten voor vrouwen en homoseksuelen: ze kwamen er dankzij hoopvolle, idealistische individuen die elkaar opzochten in een wereld waarin vrouwen nog niets te zeggen hadden en homoseksuelen in gevangenissen of psychiatrische klinieken belandden. Of kijk eens naar een tv-programma als Het familiediner: zijn de dappere helden daarin niet juist diegenen die de brief aan het programma hebben geschreven en dus actief hopen dat tante A en zwager B hun jarenlange vete eindelijk eens beëindigen?

Open hart

Bevredigender kan hoop niet zijn en hoe verdrietig ook als de bemiddeling niks oplevert (de hoop is voorlopig weer vervlogen), toch zal degene die de boel in gang heeft gezet ook tevreden zijn: ik heb er in elk geval alles aan gedaan. En dat geldt evenzeer op maatschappelijk vlak, of het nu de vrijwilliger is die kleding inzamelt voor een ontwikkelingsland of degene die de dozen van de Voedselbank vult. Ze lossen er niet meteen hele problemen mee op maar geven hun hoop vleugels door te dóen. En de échte geluksvogels maken van hoop natuurlijk hun (betaalde) baan. Hoop begint met verbeeldingskracht, schrijft activistisch journalist Rebecca Solnit in Hope in the dark: Hopen is gokken. Het is wedden op de toekomst, op je verlangens, op de mogelijkheid dat een open hart en onzekerheid beter is dan somberheid en veiligheid. Hopen is gevaarlijk en toch het tegenovergestelde van angst. Want leven is risico’s nemen.

Het is de meest ongrijpbare emotie die we kennen maar ook ons leven lang koesteren. Hoop. Wat is dat precies? En wáár hopen we op, wat kopen we ervoor? Kunnen we zonder of is hoop echt een eerste levensbehoefte?

Altijd en overal

Hoeveel hoop je op een dag? Wie even stilstaat bij deze merkwaardige vraag zal verbaasd zijn over het grote aantal zaken waarbij we in meer of mindere mate hoop koesteren. De hele dag door. We hopen dat onze familie dit jaar met kerst na jaren weer samen zal zijn, dat er sneeuw ligt op de pistes in Tirol. En we wachten nog steeds op een telefoontje van diegene die al zolang niets van zich heeft laten horen. Voor de ongeneeslijk zieke buurman hopen we stiekem op een wonder. ’s Avonds bij het journaal wensen we honger, oorlogen en racisme de wereld uit. Kan het nieuwe kabinet iets betekenen voor leraren en ouderenzorg? (Daar hebben we in maart toch onze stem door laten bepalen.) En alsjeblieft, mogen de natuurrampen wat minder? Hoop is er, als je er even over nadenkt, altijd. En overal.

Het Obama-effect

Loop die, ongetwijfeld lange, ‘hooplijst’ in je hoofd – of nog beter, op papier – eens af. Zit er verschil in wat je zoal hoopt? Het beantwoorden van deze vraag wordt eenvoudiger als je weet wat hoop is. In het boek Hoop, dat de directeur van innovatiebureau Freedomlab Roland van der Vorst schreef, passeren heel wat definities de revue.

Hopen is dromen

Allereerst: ‘hoop is een van de weinige emoties waarvan je blij wordt vóór je een concrete reden hebt blij te zijn’. En warempel, deze ‘uitgestelde emotie’ of ‘voorpret’ zet zelfs de dopaminefabriek aan. Terwijl er nog niets concreets is gebeurd of ingelost, krijg je al een shot gelukshormoon toegediend. Van der Toorn noemt dopamine in dit verband daarom frivool ‘hopamine’. Het maakt hoop tot een uitzonderlijke emotie. Alleen al de hoop dat de hele familie aan de kerstdis zal zitten veroorzaakt positieve vibes. Je wordt al gelukkig bij het vooruitzicht. Met de verbetering van de zorg is het net zo: je ziet waar de mogelijkheden liggen en daar zet je op in. Hopen is dromen is overal op van toepassing. Het beroemdste zinnetje over hoop zegt het zelfs letterlijk: I have a dream. De woorden, in 1963 uitgesproken door Martin Luther King tijdens een mars voor gelijke burgerrechten voor Afro-Amerikanen, hadden nogal een impact.

Prestatiehoop gever

Roland van der Vorst schreef zijn boek over hoop in 2009, het jaar dat Barack Obama president van de Verenigde Staten werd. Zelden straalde een leider van het machtigste land ter wereld zoveel hoop uit als hij. “Obama was een uitzonderlijke hoopgever, een typische prestatiehoop gever: een held op wie mensen hun hoop projecteren. Vijftig jaar geleden was de wereld klein en waren de verhalen groot. Nu is het precies andersom: de wereld is groot – alle wereldproblemen verschijnen op onze telefoon – en de verhalen zijn klein.

Diepste levensvragen

Obama was uitzonderlijk omdat hij deed geloven in grote verhalen: over klimaat, vrede en verdraagzaamheid.” De ultieme prestatiehoopgevers zijn religie en spiritualiteit, waarbij de hoopvolle lange- termijnverwachting zelfs het aardse leven ontstijgt. Geloof biedt antwoorden op een paar van de diepste levensvragen en maakt spirituele mensen doorgaans optimistischer in hun oordeel over levensgebeurtenissen. In feite doet religie nog een extra schep bovenop de standaard hoop. De Braziliaanse theoloog/ filosoof Reubem Alves vat het zo samen: “Wie hoopt, hoort de melodie van de toekomst. Wie gelooft, danst erop.” Geloof is zo doordrenkt van hoop dat andersom ook geldt: wie niet hoopt, zal lastig tot een geloof bekeren.

Vervlogen hoop

Maar toch. Vijf jaar na I have a dream, het was 1968, spatte de droom van Martin Luther King op een wrede manier uiteen: hij werd doodgeschoten. Kings dood maakte twee reacties los. Sommige mensen raakten zo van slag dat ze zijn droom als vervlogen beschouwden met wanhoop tot gevolg. Maar er waren ook genoeg mensen die de moed níet opgaven en het werk van King onvermoeibaar voortzetten. Min of meer hetzelfde gebeurde bij de verkiezing van Donald Trump, vorig jaar. Wat komt er nu nog terecht van de ronkende Yes we can-belofte van Obama? Klimaatverandering en oorlogen: met Trump lijkt de grote hoop op verbetering verdwenen. Dichter bij huis: hoe reageer je op de aanslagen in Barcelona, Manchester, Parijs en Londen? Zakt de moed je in de schoenen of houdt je hoop dat het weer een keer goedkomt?