Een prettig te lezen boek, met mooie verhalen uit een deel van de Bijbel, nauwkeurig aan de feiten gehouden, goed leesbaar voor een ieder. Als je met de Bijbel bent opgegroeid en zoals ik nog steeds kerkelijk meelevend bent, herken je verhalen, maar ben je ook verbaasd over delen, waarvan je nog nooit gehoord hebt. Neem het eerste deel over Judith, een dappere vrouw die heel slim de vijand “omlegt” en daarbij haar stad redt. Soms had ik weleens moeite met een beetje populaire zinnen, zoals: ‘Wilt u meer of minder Joden?” met daarop natuurlijk het antwoord, minder, minder. Terwijl Guus Kuijer in een interview laat weten niet te geloven, komt in dit boek zijn ongelooflijke kennis van de hele Bijbelse geschiedenis naar voren.

Het stuk met de oude rechters, de loerende ogen naar de mooie Suzanna, het onrecht tijdens de berechting, de oude “wijze” rechters hadden natuurlijk gelijk! Totdat Daniël opstaat en de misstand aan de kaak stelt en met zijn vragen recht doet aan de situatie, door simpel naar de bomen te vragen. Mooi is dan om dit verhaal, dat ik ook niet kende, in de bijbel in de apocriefe boeken op te zoeken en dan te zien hoe deze “hertaling “ ook weer nauwkeurig bij het origineel blijft. En dan al zoekend op internet kom je een schilderij tegen van Rembrandt van de mooie Suzanna.

Al lezend kom je veel te weten over die Babylonische tijd, de vele goden die vereerd worden, met hun beelden, het leven in het koninklijke paleis en de wetten die er golden, met natuurlijk “Een wet van Meden en Perzen”, waardoor Koningin Wasti in grote problemen komt als zij niet gehoorzaamt aan het bevel van de Koning. Daardoor stelt Mordechai een plan op om zijn pleegdochter Esther mee te laten dingen naar de plaats van de nieuwe Koningin, ondanks zijn twijfel hierover heeft hij een gevoel dat dit in de toekomst voor zijn volk, het Joodse volk nodig zal zijn. Want door de ballingschap, blijven de Joden een buitenstaanders, wel vaak met belangrijke beroepen, waardoor er jaloezie en haat tegen hen ontstaat. De agagiet Haman (een jodenhater) weet op slinkse wijze aan het hof te komen en laat de Koning een wet maken, waardoor de Joden op 13 december, uitgeroeid zullen worden, door toedoen van Koningin Esther wordt dit ten goede gekeerd. Daarom vieren de Joden nog steeds op 14 adar (volgens hun kalender meestal in het vroege voorjaar) het Poerimfeest.

Natuurlijk komt in dit boek ook naar voren dat de mensen op God moeten vertrouwen tot hem blijven bidden, zich verre houden van alle andere goden, Hij hun levens zal leiden. Al gaat dat beslist niet in vrede, want bij de omkeer 13 december vallen 75.000 slachtoffers.

Met veel belangstelling dit boek gelezen, verhalen nagezocht in de bijbel, een stukje wijzer geworden. Ik hoop dat er vele mensen de boeken van Guus Kuijer zullen lezen, uiteindelijk is het ook een stukje geschiedenis wat door de ontkerking straks verloren kan gaan. Zelf ga ik eerdaags zeker één van de andere delen lezen.

Ria Snelleman

Besproken worden de verhalen van Judit, Daniël, Suzanna en Ester uit het Oude Testament.

Ik heb de vorige delen niet gelezen dus viel er blanco in. Met de bijbel/kinderbijbel van vroeger nog ergens in mijn achterhoofd begon ik te lezen. Na lezing van het eerste hoofdstuk: Judit, was ik geneigd de bijbel te pakken om dat hoofdstuk daar na te lezen. Toen ik het boek uit had heb ik de bijbel erbij genomen en ik moet zeggen dat de bijbel voor ongelovigen sterker aanspreekt. Je voelt je door de wijze waarop Kuijer de verteller van deze verhalen tussendoor zijn eigen mening laat geven, persoonlijker aangesproken.

Kuijer schrijft de verhalen op zo’n manier, dat ze direct tot je komen: helder, eenvoudig, bijna een verhaal voor kinderen en tegelijkertijd zit er ook veel humor in. De verteller laat ons zien dat de geschiedenis van de mensheid zich steeds herhaalt en dat we kennelijk niets van deze geschiedenis hebben geleerd. De problemen van destijds met etnische minderheden, vluchtelingen  en noem maar op, zouden zo vandaag gebeurd kunnen zijn en wat erger is: ze gebeuren nog dagelijks.

Als verteller maakt hij opmerkingen, die wel terdege ter harte genomen moeten worden. Hij neemt soms een loopje met de bijbeltekst, omdat het een goed verhaal moet worden, dat de mensen boeit. Tenslotte is verhalen vertellen zijn broodwinning, hij moet klanten houden.

Kuijer vindt dat de verhalen uit de bijbel bewaard moeten blijven en hij slaagt er met deze serie boeken prima in om de lezer te boeien. Dat niet alleen, hij laat je nadenken over de huidige toestand in de wereld. Hebben we wat voor de ander over of zijn we alleen maar belust op rijkdom en macht? Zou het niet fantastisch zijn als iedereen zijn eigen God zou kunnen hebben zonder elkaar daar op af te rekenen of zich beter te voelen?

Wat mij betreft krijgt dit boek 5 sterren.Een geweldig boek, dat, naar mijn mening, op elke school, van welke richting dan ook, voorgelezen zou moeten worden!

De slotwoorden van de verteller: Wij moesten de haat bestrijden en de liefde zien te winnen. Ik weet  dat u die na mij leeft dat niet vreemd voorkomt omdat het een eeuwigdurende opgave is. Ik ben ervan overtuigd dat u, net als wij, deze strijd zult strijden, ook al kan hij niet worden gewonnen. Is dat niet een prachtige uitdaging?

Riet Gleis-Wensink

Het boek beschrijft het leven van Nora van Middelaar in 3 periodes van haar leven: als puber thuiswonend, als studente op kamers in de grote stad en als volwassene proberend zich staande te houden in de wereld.

Het is al snel duidelijk dat Nora geen gewoon meisje is, al probeert ze zich wel aan te passen. Flats hebben een grote aantrekkingskracht, een mogelijkheid om vanaf te springen. Ze stelt exit-lijstjes met muziek samen voor op haar begrafenis. Depressies worden afgewisseld met manische periodes. Als student is ze in therapie maar voelt ze zich toch verloren in de grote stad. Een manische periode zorgt voor inspiratie en nieuwe inzichten die ze gebruikt om haar scriptie te schrijven maar die haar ook uitput. Ze zoekt hulp, krijgt de diagnose bipolaire stoornis en gaat lithium slikken. Het lukt haar om een baan te vinden die niet teveel eisen aan haar stelt. Als het te moeilijk wordt zoekt ze weer een andere baan. De medicijnen veranderen Nora (“Ik kan niet meer. Ik ben doodmoe. Dik. Dom. Ik functioneer niet.”) en ze besluit te stoppen. Ze gaat voortaan volgens haar eigen regels, haar eigen systeem leven. Het lijkt erop dat dit haar, met vallen en opstaan, gaat lukken.

Waarschijnlijk is in dit boek de waanzin van een bipolaire stoornis zo goed beschreven dat het verhaal soms lastig te volgen is. Ook de uitweidingen over filosofie zijn niet makkelijk toegankelijk. De motto’s aan het begin van elk hoofdstuk komen (denk ik) uit het evangelie van Thomas maar zijn soms moeilijk te duiden.

Het deel waarin Nora de regie over haar eigen leven terugneemt en besluit te stoppen met de medicatie is prachtig verwoord. Ook hoe het haar daarna lukt om zich staande te houden in de maatschappij zonder dat de mensen om haar heen daar veel van merken is goed geschreven.

Het boek laat gemengde gevoelens bij mij achter: moeilijk leesbaar en ontoegankelijk maar ook mooi verwoord. Ik geef het daarom 3 sterren.

Pauline Visser

De lange worsteling van een opvallend onzichtbare voorbijgangster (genie) – 3,5e ster

Beste Nora, (Of moet ik schrijven: Beste Femke?)

Is je chef bij de Dienst Binnenstad de enige die jou echt heeft begrepen? Je bent een passant. Je wordt geen deel van het leven van anderen. Misschien van Helene, maar verder? De GGZ heeft er in elk geval niets van begrepen. Bipolair? Me hoela. De peilloze ups en downs passen bij autisme. Je pijlschema’s van de conflicten en liefdes in de klas. Je uitgesponnen en bizar gedetailleerde observaties. Het onvermogen je mening te verbergen. De bedrijfsleidster die het beter vond als je weinig omgang met de klanten had.

Jij lijkt te bestaan aan weerskanten van de grens tussen literatuur en werkelijkheid, dus ik steek ook even over: Googel eens op Annelies Spek: de diagnose autisme wordt meestal gemist bij vrouwen en bij intelligente mensen.

Terug naar het boek: een boeiende en leerzame inkijk. Bij zelfmoordgedachten dacht ik altijd aan wanhoop of afstomping, maar bij jou lijken het ijkpunten: mijn leven is kut, maar vandaag maak ik er toch geen eind aan. Obsessief en akelig is het evengoed. Ik mag de lezer niet verklappen of je dat tot na je fout volhoudt.

Het is een lange worsteling, zichtbaar in de hoofdstuknummering, van 14 met sprongetjes lopend naar 30. Ik had te doen met het pubermeisje dat jaloers was op namen in rouwadvertenties. Ik vond het waardeloos dat die lithium je een onderzoeksplaats in de filosofie heeft gekost. Maar als lezer vond ik het ook een lange zit. Tragikomisch op hoeveel manieren je jezelf in moeilijkheden kon brengen, maar ik werd er moe van, vooral omdat de mensen om je heen nauwelijks meer werden dan schetsen. En ik miste een plot, begrijpelijk voor een levensverhaal, maar het kaft suggereert er een.

Het veelkleurige – bont gemengd met doodstinten – afwegend tegen het slepende verhaal kom ik uit op 3½ ster. Minnetjes voor de stem van je veertienjarige zelf, waar te veel de volwassen auteur doorheen klinkt en voor de eindworsteling die een betere vorm verdiend had. Plussen voor de hoofdstukmotto’s uit het Thomasevangelie, die verdieping geven en voor de cursieve tussenwerpsels die zich ontwikkelen van coachend tot concreet, meegaand met je zelfkennis. Neutraal sta ik tegenover de scènewisselingen zonder overgang, die niet iedereen zal kunnen waarderen.

Een eigenzinnig debuut over een vrouw barstensvol leegte.

Hartelijke groet,

Bertus van Heusden