Het nieuwe boek van André Droogers, Kieswijzer Levensbeschouwing geven wij drie keer weg!

Dit boek is een soort routeplanner voor zinzoekers, zowel religieuzen als atheïsten, zwevende kiezers, maar ook voor wie al heeft gekozen en dit misschien niet heel bewust heeft gedaan. Het maakt je hoe dan ook bewust van je levensbeschouwelijke positie, op een speelse manier. Hieronder alvast een voorproefje uit Kieswijzer Levensbeschouwing:

Tevreden

Je levensbeschouwelijke keuze kan een weldadige tevredenheid teweegbrengen. Je nieuwe standpunt of ritueel beantwoordt aan je behoefte. De zoektocht leidt tot resultaat. Je hart wordt verwarmd, je hoofd komt op orde. Alles klopt. Het resultaat kan mede bevallen omdat levensbeschouwingen een eigen definitie van ‘tevredenheid’  hanteren. Die komt mee met het levensbeschouwelijk aanbod. Aanvaard je als zinzoeker dat kader, dan ontstaat gemakkelijk een resultaat dat jou bevredigt. Zo kan sociale controle je keuzes aansturen en het aanbod beperken, zoals de verzuiling heeft laten zien. Ontzuiling verbreedde de levensbeschouwelijke markt juist weer. Sinds de opkomst van het wetenschappelijke wereldbeeld zijn mensen kritischer geworden, lijkt het. Ze zijn minder snel tevreden. De redelijkheid van argumenten, in logisch verband aangeboden, weegt mee.

Tevredenheid moet je steeds opnieuw verwerven. Nieuwe gebeurtenissen kunnen voor ingrijpende veranderingen zorgen die je verworven persoonlijke tevredenheid bedreigen. Een ervaring van verlies of afscheid roept klemmende vragen op. Verstoorde vrede brengt onvrede met zich. Hoe nijpender je probleem, des te gemakkelijker lijkt het om hulp te aanvaarden. Je verwelkomt elke bijdrage aan een oplossing. Wat je hebt meegemaakt, krijgt een bevredigende duiding. Het is echter ook mogelijk dat de lat hoog ligt en niet elke remedie scoort. Je vraag kan zo insnijdend zijn dat er eigenlijk geen tevredenstellend antwoord is. Dan blijft alleen de mogelijkheid van stille aanvaarding, waarbij alle mitsen en maren je blijven toefluisteren. De lat ligt ook hoog als je de verworven tevredenheid ziet als vertrekpunt voor nieuwe zoektochten. Pas achter de horizon huist de absolute tevredenheid.

Levensbeschouwingen bedienen zich steeds meer van communicatietechnieken om mensen tevreden te stemmen. De ‘Passion’-uitzendingen zijn een voorbeeld, evenals de reclamecampagnes van de Remonstranten en het Humanistisch Verbond. De Wereldjongerendagen in de katholieke wereldkerk of de EO-Jongerendagen passen in dit stramien. Een dienst in een Pinksterkerk of een evangelische gemeente laat geheel eigen communicatie- en tevredenheidsvormen zien.

Ontevreden

Ieder lijdt aan het menselijk tekort, zoals Andre Malraux beweerde. Het lukt nooit om de begroting van het leven sluitend te maken. Dan zijn mensen per definitie ontevreden, ook als ze individueel hun weg zoeken door het levensbeschouwelijke landschap. Maar tekort? Hoezo? Mensen lijken alle andere dieren ver vooruit te zijn als het gaat om het vermogen betekenis toe te kennen aan de eigen werkelijkheid. Die geniale eigenschap is tegelijk een blok aan het been. Mensen hebben het veel moeilijker dan dieren, want ze moeten over alles nadenken. Ze kunnen nauwelijks op de automaat van het instinct door de dag komen. Het slimste kind van de klas ontdekt zijn ontevredenheid, dankzij zijn eigen slimheid.

Die uitgangspositie deprimeert. Daar komt nog bij dat de mens wel eindeloos betekenissen kan bedenken, en de vele culturen en levensbeschouwingen getuigen van de productiviteit van dat vermogen. Maar tegelijk heeft die onbeperkte betekenisgeving een open einde, waardoor zich steeds weer nieuwe en ogenschijnlijke betere betekenissen aandienen. In onze tijd symboliseren social media dat met hun één-dags-opinies en -hypes. Ook voor levensbeschouwelijke kwesties zijn zij medium. In principe is tevredenheid dus een schaars goed, want de vandaag verworven zekerheid kan morgen al achterhaald zijn. Machtsprocessen komen dan te hulp. Zij dammen de onstuimige vloed aan mogelijkheden in en leiden de aldus getemde stroom naar een keurig recht kanaal. Macht schept orde en maakt de samenleving leefbaar. Voor de duizend bloemen die eerst bloeiden, wordt een strak ingerichte Franse tuin aangelegd. Daar worden alleen kleine harmonische boeketjes geplukt.

Vroeger zorgden de levensbeschouwingen daar voor, nu is er de invloed van de media. Programmamakers snoeien in een tv-uitzending van een half uurtje de wildernis aan opinies terug tot een handzaam bloemstukje. Dat is hun macht. Omdat mensen wel getemd kunnen worden in hun betekenisgeving maar de neiging hebben door te blijven denken, roept al te strakke macht ontevredenheid op. Dat gebeurt vooral als macht zichzelf eeuwigheidswaarde toekent, eventueel met de zegen van de eeuwige.

Winnen?

Het boek is vanaf deze maand te koop (Uitgever: Amsterdam University Press €19,95). Wij mogen Kieswijzer Levensbeschouwing 3x weggeven! Vul het formulier hieronder in en maak kans.