Skip links

De tijd van je leven

header-right

Zin magazine editie 8/9 – 2024
Zin magazine editie 7 – 2024
Zin magazine editie 6 – 2024
Zin magazine editie 4/5 – 2024
Zin magazine editie 3 – 2024

Main navigation

5 x de leukste kinderboeken voor volwassenen

5 x de leukste kinderboeken voor volwassenen

door Reageer

Kinderboeken zitten bomvol levenslessen, metaforen en extra lagen. Zonde dus, om de sectie jeugdboeken als volwassene links te laten liggen. Bovendien een heerlijk manier om te ontsnappen aan de realiteit. In het kader van de Kinderboekenweek 2021 heeft Zin een selectie gemaakt van een aantal heerlijke kinderboeken die wij eigenlijk ook als volwassenen moeten lezen.

Annet Schaap – Lampje

Lampje is een moderne klassieker van Annet Schaap, niet voor niets bekroond met een Gouden Griffel. Een prachtig verhaal over een dapper meisje en een vuurtoren.

Charles Mackery – De jongen, de mol, de vos en het paard

De jongen, de mol, de vos en het paard is een prachtig verhaal over vriendschap, liefde en jezelf zijn. Het Engelse boek is vertaald door Arthur Japin.

J.K. Rowling – Harry Potter en de Steen der Wijzen

De Harry Potter-reeks is nog altijd populair onder jonge lezers, maar de avonturen van Harry Potter zijn minstens net zo aantrekkelijk voor volwassenen. Als deel een bevalt, kun je heerlijk doorpakken met zes andere delen.

Guus Kuijer – Het boek van alle dingen

Een van de vele fijne kinderboeken die Guus Kuijer geschreven heeft: Het boek van alle dingen. Een jeugdboek over de complexiteit van godsdienst. En zoals altijd weet Kuijer moeilijke maatschappelijke kwesties weer beeldschoon te versimpelen.

Elena Favili – Bedtijdverhalen voor rebelse meisjes

Een overzichtsboek boordevol korte ‘sprookjes’ over inspirerende vrouwen. Een mooi naslagwerk om kinderen kennis te laten maken met de fantastische vrouwen die de geschiedenis rijk is. Evengoed fijn om als volwassene door te bladeren, alleen al vanwege de prachtige illustraties.

‘Ik vertel vooral, zij luistert. Ik stel haar geen vragen meer’

door Reageer

Toen haar moeder de tafel ging dekken met een badlaken, begon Simone Wit (1975) iets te vermoeden. Moeder Loes (1937) bleek Alzheimer te hebben, vader Simon (1933) had al een vorm van dementie. Met z’n tweetjes wonen ze sinds kort in ‘een fantastisch verpleeg- en verzorgingstehuis’. Fijn, maar de uiteindelijke keuzes? Die maakt zij, als dubbele mantelzorger. Simone vertelt.

Geen weg terug

“Mijn moeder verzamelde haar hele leven van alles. Een enorme cactusverzameling had ze. Ineens ging ze zakjes aardappelen verzamelen in de koelkast. Totdat ze vergingen. Ze liet ze gewoon liggen. Dat was raar.
Ze was altijd heel netjes, een keurige dame, had alles altijd goed op orde. En toen wilde ze de tafeldekken en legde ze een badlaken op tafel. Ja, op dat moment begon ik wel iets te vermoeden. Ze werd ook sneller boos. Ze was altijd iemand geweest die overzicht had, in control was. Ineens raakte ze dat kwijt, uit frustratie werd ze boos. Verdrietig om haar zo te zien. Eind 2018 ging het echt mis, de diagnose volgde al begin 2019. Alzheimer, het is een proces van aftakeling, er is geen weg terug.”

Verschrikkelijke keuzes

“Mijn moeder was een vrouw met een enorme wilskracht. Ze heeft de nodige tegenslagen gehad in het leven maar is daar knap mee omgegaan. Ze was positief en stond altijd voor anderen klaar, ze was heel sociaal. Intens verdrietig was het dan ook dat ze op een gegeven moment uit haar geliefde bridgeclub werd gezet. Via een briefje met de post. Niks geen gesprek. Ik was wel boos op de voorzitter. Omdat ze ‘licht dementerend’ was, vond hij dat ze zich niet langer in de groep kon handhaven. Ze kon de regels niet meer volgen. Misschien had hij gelijk, maar de manier waarop het ging was hartverscheurend. Zó bot. Ook pijnlijk was het moment dat ze haar autootje niet meer mocht gebruiken. Haar vrijheid! Ze reed altijd heerlijk overal naartoe. Je pakt voor je gevoel als dochter steeds meer van haar af. Het is de ziekte en de ouderdom die het veroorzaakt maar jíj moet die verschrikkelijke keuzes voor haar maken. Lastig, want ik ben alleen, kan niet overleggen met broers of zussen. Ik vraag mezelf elke keer weer af: doe ik het wel goed?”

Ontroering

“Gelukkig heb ik een groot vangnet om me heen. Mijn man, mijn gezin en niet in de laatste plaats de casemanager die bij mijn ouders betrokken was tot ze verhuisden. En het prettige tehuis waar ze nu met z’n tweetjes wonen: De Looborch in Zeist. Ze wonen er goddank samen, al hebben ze beiden een verschillende zorgvraag. Ik heb zo lang getwijfeld: haal ik ze naar Den Haag of Rijswijk? Daar woon ik, dat zou makkelijk zijn. Maar dat wilden ze niet. Zeist kennen ze. Ook nu mijn moeder dementeert herkent ze er dingen van vroeger. Als ik een ommetje met haar maak en we passeren de Lorentzlaan richting ziekenhuis, zegt ze: ‘Daar heb ik gewerkt!’ Dat kan me zo ontroeren.”

Nog altijd samen

“Het is mooi dat mijn ouders nog met z’n tweetjes kunnen zijn. Mijn vader heeft Lewy Body Dementie en is zwaar incontinent. Dat maakt hem minder mobiel helaas. In 2013 begonnen we bij hem te merken dat er iets niet klopte. Vanaf dat moment heeft mijn moeder liefdevol voor papa gezorgd. Toen vervolgens het moment kwam dat papa eigenlijk naar een verzorgingstehuis moest, bleek dat te zwaar voor mijn moeder. Ze wilde niet in een aanleunflat. Tot ook zij vergeetachtig werd. Toen heb ik snel een casemanager ingeschakeld. Zo essentieel in zo’n proces, voor mij én voor mijn ouders. Ik raad het anderen in vergelijkbare situaties echt aan. De casemanager stelde me gerust: regel nú de zorg goed voor hen samen thuis en om hen heen. Met een W-indicatie voor allebei krijgen ze vervolgens de juiste diagnose en kunnen ze samen op een wachtlijst voor een zorginstelling. Dat werd De Looborch, een wens van mijn moeder. Dat weet ik omdat ik toen het nog kon, met beiden gesprekken heb gevoerd over ‘het einde’, over de laatste fase van hun leven. Blij dat ik dat heb gedaan.”

Even een terrasje pakken

“Het is klein wat ze nu samen hebben, studentenkamerachtig, maar er is ook een woongroep in De Looborch waarvan ze als echtpaar deel uitmaken. In feite maken ze gebruik van het gehele tehuis, ze slapen en eten alleen op hun kamer. Gelukkig zitten ze niet op een gesloten afdeling, dat is nog niet nodig. Maar het heeft al wel voor een paar hectische situaties gezorgd. Mijn vader hebben ze een keer in het centrum op moeten halen, was hij een terrasje gaan pakken. Echt iets voor hem, achteraf kon ik er wel om lachen. Ze zitten nu samen in De Looborch sinds november vorig jaar, en hebben moeten wennen. Maar ze begrepen het wel, waren niet in paniek. De casemanager begeleidde de verschillende fases van het zorgproces en voerde gesprekken met mijn vader en moeder op een manier zoals je spreekt met dementerenden. Daardoor waren zij op een bepaalde manier toch voorbereid op de verhuizing en zijn ze er naartoe gegroeid. Voor mij was het anders. Je ouders uiteindelijk hun fijne appartement zien verlaten… De deur dicht horen vallen… Dat was heftig.”

Verschillende behoeften

“Mijn ouders kunnen niet zonder elkaar, dus het is fijn dat ze elkaar nog hebben. Aan de andere kant: mijn vader is een bescheiden iemand. Hij heeft de hele periode met mijn moeder een beetje over zich heen laten komen. Ik heb hem nooit boos gezien. Hij was een moeilijk te lezen man. Nu vraag ik de verpleging ze soms uit elkaar te halen. Want ze hebben verschillende behoeften. Mijn vader luistert bijvoorbeeld graag naar klassieke muziek maar zal daar nooit om vragen. Altijd was hij dienstbaar aan mijn moeder. Mijn moeder op haar beurt vit soms op mijn vader. Dat bespaar ik hem graag. Al is dat de laatste tijd wel veranderd: mijn moeder is wat milder geworden. Waardoor? Mijn moeder kreeg ondanks de vaccinaties toch Corona. Vervolgens brak ze een ruggenwervel en toen kreeg ze er nog een TIA bovenop. Ongelooflijk. En ze overleefde het allemaal – dat is mijn wilskrachtige mama, ze wil nog niet weg. ‘Een wonder’ noemde de teammanager haar. Ze is stabiel nu en een stuk milder geworden. Vit minder op mijn vader. Wonderlijk, haar hersenen zijn positief veranderd zodat dit nu naar voren komt. Ik ben er zowaar ‘blij’ mee, ze staat ook meer open voor hulp. Ze had overigens niet door wat haar allemaal is overkomen. Geen idee of ze het echt niet meer weet of dat dit de Alzheimer is. Ze heeft die diagnose lang ontkend, kon het niet accepteren.”

Behalve dat ik mijn ouders veel bezoek, doet Rineke dat ook. Zij is mantelzorgondersteuner bij het bureau gespecialiseerd in dementie dat ik onder meer voor de revalidatie van mama heb ingeschakeld: MarthaZorg. Twee keer per week neemt ze mijn moeder mee, bijvoorbeeld voor een ritje met de auto naar het tuincentrum. Of even naar buiten, met de rolstoel naar het hertenkamp. Mama kan zo genieten van kleine kinderen. Ontzettend fijn. Dat geef ik ook graag aan iedereen mee, zeker als je de enige bent: zorg voor hulp eromheen, betaald of onbetaald. Anders val je zelf om.”

Dit is mijn dochter

“Ik voer nu hele andere gesprekken met mijn ouders dan vroeger. Onze rolverdeling is veranderd. Vroeger besprak ik letterlijk alles met mama, nu hebben we het meer over kleine dingen. Over hoe ik boodschappen deed met haar kleinzoon. Ik heb het veel over de kleinkinderen. Ja, ik vertel vooral, zij luistert. Ik stel haar geen vragen meer, probeer de kleine dingen van het leven met haar te delen. Mijn moeder is heel belangrijk voor mij, altijd geweest. Ze heeft mij gevormd tot wie ik ben. Mijn vader was meer afwezig –dat zegt ook iets over mij. Wat betreft die moeder-dochterrol: het feit dat zij zo’n sterke vrouw is, dat heeft mij ook sterk beïnvloed. Wonderlijk is dat. Niet piepen bij tegenslag, vallen en weer opstaan. Zorgen voor anderen. Zij zorgde op haar beurt voor haar moeder, en wilde ook dat extra goed doen. Nu zorg ik voor haar en ontroert het mij als ze trots over de afdeling roept: ‘Dit is MIJN DOCHTER!’”

Halverwege het afscheidnemen

“Of ik bang ben voor wat komen gaat? Vroeger meer dan nu. Ik zit niet langer in die fase van beginnende aftakeling maar ben al halverwege het afscheid nemen. Mijn ouders zijn niet meer wie ze waren. Ik denk soms zelfs al aan de begrafenis. Zeker na Covid en alles wat mijn moeder kort geleden is overkomen. Het is een groot verlies, je ouders kwijtraken, altijd, maar het hoort wel bij het leven. Soms huil ik even heel hard hoor, dat blijft.
Van vriendinnen hoor ik wel dat ze met hun moeder een weekendje weg zijn geweest. Zijn gaan winkelen. Dat kan ik nooit meer met mijn moeder en ja, dat mis ik. Het samen herinneringen maken, dingen met elkaar ondernemen. Maar ik ben blij dat we altijd een goede band hadden. En dat ik die nog altijd heb met haar zusje, en haar twee schoonzussen. Het is fijn om met haar zusje over onze familie te kunnen praten. Mijn moeder kan ik over de familiegeschiedenis niets meer vragen. Wat ik ook mis, is dat mijn moeder geen oma meer kan zijn voor mijn kinderen. Ik heb een dochter van 13 en een zoon van 11. Gelukkig hebben zij nog levendige herinneringen aan hun opa en oma, aan wie ze waren.”

Carpe diem

“Die band, tussen mama en mij, is er nog. Daar ben ik dankbaar voor. Wel heb ik er lastige keuzes voor moeten maken wat betreft werk de afgelopen vijf jaar. Maar ach, dit is zoveel belangrijker. Ik hou het meest van haar op kleine momenten, als ze ineens iets bijzonders zegt. Met alle ellende die ze heeft meegemaakt zei ze een keer: ‘Maar ik vind het vooral zo vervelend voor jóu.’ En toen ze nog op de dagopvang zat, voordat ze met mijn vader in De Looborch ging wonen, gaf ze mij een kaartje: Dank voor wie je bent, stond erop. Ik heb het ingelijst en opgehangen, zo bijzonder.”

“Over de toekomst denk ik maar niet teveel na. Want mijn ouders gaan nog verder aftakelen natuurlijk. Tot ze niet meer waardig zijn. Ben bang dat mama nog een keer valt. En ze is net incontinent geworden. Het begon met dingen niet meer weten, nu ligt ze ook vies in bed. Wat als het nog erger wordt? Ik neem het met de dag, carpe diem.”

Reageren? Laat hieronder een bericht achter. Of stuur een mail naar de redactie: redactie@zin.nl

Dementie: volksziekte #1

Dementie is een verzamelnaam voor ruim vijftig aandoeningen die de hersenen aantasten en zorgen voor een geleidelijke achteruitgang van iemands geestelijke gezondheid. De meeste mensen met dementie hebben de ziekte van Alzheimer. Maar er zijn meer vormen, zoals vasculaire, Lewy body en frontotemporale dementie. Allemaal hebben zij tot gevolg dat meedraaien in het dagelijkse leven steeds moeilijker wordt. Een op de vijf mensen krijgt dementie. Bij vrouwen is het volksziekte nummer 1, ver boven hartfalen en borstkanker.

Afhankelijk

Dementie is een hersenziekte met een grote impact, ook voor dierbaren en de kring daaromheen. Kans op genezing is er (nog) niet en dagelijkse handelingen zoals eten, aankleden en boodschappen doen worden steeds lastiger waarmee de afhankelijkheid groeit. Ruim 80.000 mensen met dementie wonen daarom in verpleeg- of verzorgingshuizen. Maar de meesten (79%) wonen thuis, met hulp van zo’n 800.000 mantelzorgers.

Dementie, en dan?

Mensen met dementie leven gemiddeld 6,5 jaar met de ziekte. In welk tempo hun klachten toenemen, hoe actief zij kunnen zijn en welke zorg ze nodig hebben, verschilt. Hoe pakken zij de draad van het leven op? Hoe gaan ze om met alle veranderingen, de toenemende afhankelijkheid, hoe vinden zij nieuwe invullingen van de dag? Een van de doelen van Alzheimer Nederland is om, voor alle mensen met dementie en hun mantelzorgers, een betere kwaliteit van leven mogelijk te maken. Onder meer door het aanjagen van wetenschappelijk onderzoek en door het bieden van hulp, advies en voorlichting om meer begrip te kweken voor mensen die leven met dementie en hun naasten. Alzheimer-nederland.nl

De verbazingwekkende schoonheid van vogels

door Reageer

Fotograaf Tim Flach legde zo’n 150 vogelsoorten vast op de gevoelige plaat. Dit unieke fotoboek over exotische vogels in al hun verenpracht en praal verschijnt 26 oktober. Zin mocht alvast een voorproefje geven.

Spectaculaire vogels

Tim Flach is de fotograaf en samensteller van het prachtige boek Vogels. Zelf zegt hij in zijn voorwoord over project: Van de vaak geziene pimpelmees tot de met uitsterven bedreigde Filipijnse apenarend: het was voor mij een moeilijke keuze welke van de ruim tienduizend nu levende vogelsoorten ik in dit boek zou opnemen. Bij de selectie van 140 vogels uit die veelheid deed ik een aantal verrassende ontdekkingen. Zo bleek een ver familielid van de eend een hoorn als van een eenhoorn op zijn kop te hebben en kwam ik een zeevogel met een krulsnor tegen. Ik hoop dat dit boek niet alleen nog duidelijker maakt hoe bijzonder ze zijn, maar dat het bovendien zo veel medeleven oproept dat steeds meer mensen zich zullen inzetten voor de bescherming en het behoud van vogels. Mensen de ogen openen voor de wereld van de natuur is nog nooit zo belangrijk geweest.

Nicobar duif

From Birds by Tim Flach, copyright © Tim Flach

Filippijnse adelaar

Vogels
From Birds by Tim Flach, copyright © Tim Flac

Atlantische papegaaiduiker

Vogels
From Birds by Tim Flach, copyright © Tim Flach

Majoor Mitchell’s Kaketoe

From Birds by Tim Flach, copyright © Tim Flach.

Geknobbelde neushoornvogel

From Birds by Tim Flach, copyright © Tim Flach.

Noordelijke kardinaal

From Birds by Tim Flach, copyright © Tim Flach.

Mandarijn eend

From Birds by Tim Flach, copyright © Tim Flach

Kaketoe

From Birds by Tim Flach, copyright © Tim Flach
Vogels

Boek Vogels

Tim Flach slaagt om het karakter en gedrag van een dier te vangen in zijn kunstzinnige beelden. Veren in alle kleuren van de regenboog, bijna doorzichtige eieren en de onderzoekende, indringende blik van een flamingo of een rode kardinaal. Het boek Vogels is een ode aan alles wat veren heeft en een feest voor het oog. Voor alle vogelaars en liefhebbers van (natuur)fotografie. (Fontaine Uitgevers, €59,99)

Ben jij een goede chauffeur?

door Reageer

‘Jeetje, die kan echt niet rijden.’ We hebben genoeg aan te merken op medeweggebruikers. Maar hoe zit het eigenlijk met jouw eigen rijstijl?

Kritiek op andere

Slecht nieuws: andere weggebruikers zien jou ook als een irritante verkeersdeelnemer. We zijn voor anderen namelijk strenger dan voor onszelf. Zie je iemand onnodig links rijden? Dan is hij een sufferd die totaal niet ziet dat jij wil passeren. Rij je zelf even links? Dan ben je gewoon alvast aan het anticiperen op die vrachtwagen in de verte.

Regels veranderen

Daarnaast veranderen verkeersregels door de jaren heen. Zo leerden we vroeger dat we moest ritsen op een rustig moment. Inmiddels moeten automobilisten doorrijden tot het einde van de invoegstrook om minder hinder te veroorzaken. Wie de oude regels nog in zijn hoofd heeft, vindt de mensen die er op het laatst nog tussen willen asociaal. Wist je dat als je 15 jaar geleden je rijbewijs hebt gehaald, inmiddels 40% van de wegenverkeerswet is gewijzigd? Lees hier de belangrijkste wijzigingen van de afgelopen jaren terug.

Doe het theorie-examen

Nederland staat op de veertiende plek van de 108 landen waar het halen van je rijbewijs het moeilijkst is. En dat rijbewijs heb je vast al jaren op zak. Maar ken jij al die verkeersregels nog en kun je verkeerssituaties goed inschatten? Via deze link doe opnieuw een volledig theorie-examen. Tussen de 65 vragen zitten echt enkele hersenbrekers. Gelukkig zijn de dames van de Zin-redactie (met de hakken over de sloot) geslaagd! Jij ook?

Drie heerlijke recepten op basis van spinazie

door Reageer

In Nederland verwerken we spinazie vaak in een frisse salades, of we serveren het als warme groente bij het avondeten. Heb je geen kookinspiratie en weet je niet wat je vandaag moet eten? Dan is kiezen voor de lievelingsgroente van Popeye een goede optie! Spinazie is een gezonde eenjarige bladgroente die boordevol voedzame eiwitten, mineralen en nuttige vitaminen zit. Je kunt met deze veelzijdige groente als startpunt natuurlijk ook allerlei volwaardige gerechten klaarmaken. Wij selecteerden voor jou drie lekkere recepten op basis van spinazie, die je eenvoudig zelf thuis uitprobeert.

Warme spinazie met vis of kip

Je hebt verschillende mogelijkheden om spinazie gaar te krijgen. Zo kun je de bladgroente blancheren of met wat olijfolie in een roerbakpan bereiden. Ga je de spinazie blancheren? Laat het water dan goed koken en vervolgens uitlekken. Wil je liever de spinazie wokken? Plaats dan je wokpan met wat olijfolie op een middelhoog vuurtje. Roerbak de spinazie tot-ie helemaal zacht is. Voorzie vooraf zeker voldoende spinazie. Deze bladgroente slinkt namelijk behoorlijk wat.

Je mag spinazie gerust de volgende dag nog opnieuw opwarmen en opeten. Daarvoor is het wel cruciaal dat je de bereide groente na het afkoelen meteen in je ijskast zet. Zo voorkom je dat onaangename bacteriën zich gaan vermenigvuldigen op de spinazie. Deze heerlijke voedzame groente laat zich uitstekend combineren met kip of vis.

Spinazielasagne

Verwarm eerst je oven op 200 °C. Rasp daarna de knoflook, uien en pecorino (Italiaanse schapenkaas) fijn. Zet een pan met olie op vuur. Frituur de geraspte ui zo’n vier minuten. Hierna voeg je de knoflook, oregano en het gehakt bij de ui. Bak dit mengsel eerst mooi goudbruin. Voeg daar de tomatenblokjes toe en laat het geheel vijf minuten koken. Kruid naar smaak bij met wat peper en zout. Plaats de gehaktsaus op de pastavellen. Zorg ervoor dat je alles netjes verdeelt. Maak drie laagjes op elkaar met telkens ⅓ van de lasagnevellen, gehakt, spinazie en mascarpone. Dit alles zet je dertig minuten in de oven, met aluminiumfolie erover. Laat de aluminiumfolie nog zo’n twintig minuten liggen als je het gerecht uit de oven haalt. Eens afgekoeld kun je meteen lekker smullen met je familie.

Tagliatelle met spinazie en gamba`s

Start met het koken van de tagliatelle. Hiervoor zet je eerst voldoende water in een kookpot op het vuur. Zie je het water al koken? Doe dan de pasta in de kookpot. Zet het vuur uit zodra je merkt dat de droge linten helemaal zacht gekookt zijn. Schep nu de tagliatelle uit het hete water en laat de natte slierten goed uitlekken in een vergiet. Nu is het tijd om de spinazie schoon te maken. Hiervoor zet je de groente in een bodempje water met een royale snuif zout. Dankzij het zout en het water laat het zand, aarde en ander vuil gemakkelijk los. Hierna spoel je de groentebladeren nog twee keer na onder stomend water. Laat de gewassen spinazie lang genoeg uitlekken en drogen.

Snijd de rode uien in stukjes en scheur de oesterzwammen in gelijke delen. Bij het pellen van de gamba’s kun je het staartje behouden ter decoratie. Het darmkanaaltje verwijderen is een heus precisiewerkje. Maak het je zelf gemakkelijker en snijd vooraf al een stukje in de rug van de gamba’s. Bak de gesneden rode ui met de gescheurde oesterzwammen in een pan tot ze een mooie goudbruine kleur krijgen. Voeg dan al roerend de uitgelekte spinazie toe en vervolgens de pasta. Houd de tijd in de gaten: de spinazie hoeft amper twee minuten mee te koken. Bak daarna de gamba’s gaar. Schep de pasta zonder het kookvocht op de borden. Maak het gerecht ten slotte af met olijven, stukken gorgonzola, verse oregano, én uiteraard de gamba’s. Buon appetito!

7 beroemde dieren die je wilt volgen op Instagram

door Reageer

Het is de vrolijkste dag van 2021: Dierendag. Om dat te vierren delen we deze leuke Instagramaccounts van beroemde dieren met jou. Schrijnend maar waar: al deze Insta-famous dieren hebben waarschijnlijk een beter salaris dan wij.

1. Popeye the Foodie

Popeye the Foodie is gek op uit eten gaan. In en om Los Angeles test hij alle hondtoegankelijke restaurants. Pas op voor deze harige culinair recensent!

https://www.instagram.com/p/CSfQMsWHRH4/

2. Charlotte the Tortoise

Klaar met al dat honden- en poezengeweld? Welkom in de wereld van de influencende schildpadden. Dit is Charlotte, en zij is de schildpad van voormalig White House-fotograaf Pete Souza.

https://www.instagram.com/p/CSr5xKAJAsY/

Darcy the Flying Hedgedog

Misschien wel de leukste egel van Instagram: Darcy the Flying Hedgedog. Darcy beleeft allerlei avonturen en gelukkig mogen we die meebeleven via de socials.

https://www.instagram.com/p/CUcgJ10pZFs/

4. Pringle the Bearded Dragon

Als je kriebelig wordt van reptielen kun je beter even overslaan. Maar voor Super Pringle wil je misschien wel een uitzondering maken.

https://www.instagram.com/p/BnxWo2GhMmo/

5. Doug the Pug

Doug the Pug mag niet ontbreken in dit rijtje met influencende dieren. Het is de hond met misschien wel de meeste volgers van alle honden op Instagram.

https://www.instagram.com/p/CTm4xZ0LvMX/

6. Juniperfoxx

Juniperfoxx is misschien wel het vrolijkste vosje van heel Instagram. Ooit is ze in gevangenschap geboren, maar nu is ze geadopteerd door een nieuwe familie en lijkt ze het behoorlijk naar haar zin te hebben.

https://www.instagram.com/p/CUDF5vBFeUh/

7. Real Grumpy Cat

We komen in dit rijtje niet onder de Real Grumpy Cat uit, een heus icoon onder de katten. Helaas overleed ze op zevenjarige leeftijd aan een blaasontsteking, maar op haar Instagrampagina leeft ze nog steeds voort.

https://www.instagram.com/p/CTxwZ9Ipd94/

Gewatteerd flatteert

door Reageer

De nieuwste trends op modegebied, de do’s maar ook de absolute don’ts voor ons: modejournalist Liddie Austin (1959) weet er wel raad mee.

Winterjas

Je draagt hem (haast) elke dag, hij moet weer en wind kunnen doorstaan en jou er het liefst een beetje knap laten uitzien – als je erover nadenkt is de winterjas best een belangrijk en zwaarbelast personage in de garderobe. En omdat een winterjas mede daarom vaak ook best een uitgave is, ga je bij de aanschaf meestal niet over een nacht ijs (woordspeling!). Ik tenminste niet. Ooit kocht ik na lang wikken en wegen van een substantieel deel van mijn uitbetaalde vakantiegeld toen ik van baan wisselde een jas die in de uitverkoop nog altijd bijna onbetaalbaar was. Ik meen me te herinneren dat ik buiten de modezaak bijna heb overgegeven van de stress die de aanschaf bij me opriep. Gelukkig bleek die jas een goede, veel vreugde brengende investering te zijn: ik heb hem zeker twaalf winters gedragen en liet hem toen dat nodig was eindeloos opknappen, net zolang totdat het echt niet meer kon. Omdat ik er maar geen afscheid van kan nemen, hangt hij thuis nog steeds aan de kapstok. Ik moet oppassen dat ik hem in een onbewaakt ogenblik niet even aanschiet naar de supermarkt want voordat ik het weet, draag ik hem daarna toch weer elke dag, zo zacht en troostend is hij, ondanks zijn staat van ontbinding.

Puffer coat

Die jas die deze lieveling opvolgde draag ik ook alweer bijna tien jaar. “Wat leuk dat jij die nog hebt,” zei een bekende een tijdje geleden tegen me op de markt. Zij had hem ook gehad. “Nu ik jou erin zie, heb ik een beetje spijt dat ik die jas heb weggedaan.” Ik doe lang met mijn winterjassen, dat zal duidelijk zijn. Dat kon in het oude normaal, maar afgelopen winter, toen het dagelijkse wandelen in mijn leven kwam, wilde ik iets anders. Tijdens mijn ommetjes werd ik namelijk nogal eens overvallen door een regenbui. Dan werd eerst mijn wollen jas nat en zompig, vervolgens werd ik nat en koud en eenmaal thuis duurde het lang voordat de jas weer droog en toonbaar was. Dus toen ik aan het einde van de winter een puffer coat in de uitverkoop zag, sloeg ik toe. Niks lang nadenken, hup, in mijn mandje. En nu gun ik iedereen zo’n gewatteerde jas, in elk geval voor erbij. Hij is lekker warm, hij is licht, hij kan vaak goed regen hebben en de mijne heeft fijne zakken. Zo’n jas is er echt niet meer alleen voor op de wintersport.

Wegkruipen

Ook deze komende winter zie je ze in alle soorten, maten en prijsklassen. De puffer coat kan extreem groot, dik en lang zijn – kennelijk hebben we na of nog half in de pandemie een beetje behoefte aan kleren waarin we kunnen wegkruipen. Hij is er in allerlei kleuren, want ook dat is duidelijk in het huidige modebeeld: we willen weer eens iets leuks, onder de mensen zijn, vrolijkheid. Kleur dus. Is een turquoise oversized gewatteerde jas weliswaar grappig en optimistisch maar toch nét een tikje te veel van het goede, dan zijn er ook meer dan genoeg wat neutraler (bruin- of olijfgroen) gekleurde exemplaren te vinden. Als niet de kleur maar het volume angst aanjaagt, zijn er dunnere of korte pufferjassen, al dan niet met een ceintuur. Die korte jacks leggen de nadruk op de taille, waardoor je er met een smal gesneden broek of rok onder toch niet als een wandelend donzen dekbed uitziet. En voor degenen die willen meedoen met deze trend zonder zich onmiddellijk in een gewatteerde jas te hullen, zijn er tegenwoordig gewatteerde tassen. Die flatteren iedereen.

En toen ging ik met pensioen

door Reageer

Zolang van gedroomd, over gefantaseerd, plannen voor gemaakt… En dan ineens is het zover: tijd voor jezelf, je gaat met pensioen! Wat is het eerste wat je dan doet (of deed)? Welke droom maakt(e) je waar? Zin-lezers vertellen.

Stoppen voor Wilma

Sinds 1 september jl. ben ik pensionaris op mijn 64ste jaar. Ik was het nog niet van plan maar vorig jaar ging een en ander in een stroomversnelling. Mijn lieve vrouw Wilma had sinds 2018 een burn-out, zo dacht men op haar werk. Vorig jaar werd er echter Lewy Body Dementie vastgesteld op haar 60ste… Ons leven staat sindsdien op de kop. Ik besloot direct minder te gaan werken en stop nu na ruim 43 jaar in onderwijsland Nederland om bij Wilma en haar mantelzorger te kunnen zijn. Vorig jaar hebben we Wilma haar 60ste verjaardag en ons 10-jarig huwelijk in augustus ‘groots’ met familie en vrienden gevierd. In de geest van wijlen Marc de Hond: we gaan zelf wel de lampjes ophangen in de tunnel waarin we zijn beland. Zo zijn we in mei samen een week met een camper op pad geweest en hopen we dit in september na mijn afscheidsreceptie weer te doen. En zo heeft Wilma in mei en juni meegedaan aan de opnames voor het tv-programma Restaurant Misverstand wat sinds 1 september op SBS6 te zien is. Een zware maar mooie ervaring voor ons beiden! Voor ons is het motto nu in de geest van Bibian Mentel: Carpe Diem, leef in het nu, verzamel herinneringen in plaats van bezittingen en wees een beetje lief voor elkaar. We kijken naar de mogelijkheden in de situatie waarin we zijn beland.
Johan (1957)

Geen zorgen

Na 35 jaren in het onderwijs zet ik met ingang van het nieuwe schooljaar de spreekwoordelijke punt achter mijn carrière. Het spookt steeds door mijn hoofd: Partir c’est mourir un peu. Niet zomaar een zinnetje: het komt uit een oud Frans gedicht. Er is een tijd van komen en een tijd van gaan, lieve leerlingen en collega’s! Opperdepop en uiterdefluit. Bovendien: je laat wat achter in de tijd maar je neemt er ook weer iets van mee. Dat is nu precies wat er in het oude Franse gedicht staat! “En wat ga je nou doen als je pensionado bent?” vragen de collega’s bij het kopieerapparaat. Niks! Ik wil gewoon de klok de dag niet meer laten regeren. Maak je om mij vooral geen zorgen. En dan citeer ik, vrij naar P. Langkous: “Pensioen? Ik heb het nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het wel kan!”
Hanneke (1957)

Vijf weken in mijn eentje

Volgend jaar 1 april ga ik met pensioen. Ik ben dan 64 jaar. Ik stop drie jaar eerder, want wie kan mij zeggen dat over drie jaar mijn gezondheid nog steeds goed is? Ik wil eerst een aantal maanden gaan ervaren hoe het is om niet te werken (na 46 jaar), en zeven dagen in de week vrij te zijn. Mijn vrijwilligerswerk blijf ik wel doen. Hierna ga ik voorbereidingen treffen voor mijn grote reis. Ik wil namelijk in mijn eentje naar Santiago de Compostella gaan fietsen. De afstand is 2500 kilometer en ik verwacht hier zo’n vijf weken voor nodig te hebben. Ik hou van uitdagingen en ben benieuwd of ik vijf weken (zonder mijn vrouw) deze tocht kan volbrengen. Ik ben ook benieuwd waar ik zal slapen, waar ik zal eten, welke interessante mensen ik zal ontmoeten en wat deze fietstocht mentaal met mij zal doen. Ik kijk er naar uit.
Gerard (1958)

Kippenvel

Volgend jaar op 1 november ga ik met pensioen. Een heerlijk vooruitzicht waar ik echt naar uitkijk. Vanaf mijn 19de heb ik altijd met veel plezier gewerkt maar als ik denk aan het feit dat ik straks kan doen en laten waar ik zin in heb, ja dan krijg ik kippenvel. Afspreken en afspraken maken wanneer je maar wilt. Op vakantie gaan zonder er over na te denken: hoeveel vakantiedagen moet ik opnemen en heb ik dan nog genoeg dagen over? Heb al veel van de wereld gezien maar er staan nog talloze bestemmingen op mijn lijstje. Wil een cursus Spaans doen, kookworkshops volgen, het interieur van mijn appartement veranderen. Zoveel leuke plannen en straks genoeg tijd om alles te doen! Hoop dat Corona dan vertrokken is en we weer spontaan van alles kunnen doen en dat ik dan misschien weer een leuke partner heb. Ben sinds twee jaar vrijgezel en het is leuker om alles met iemand samen te doen en te delen.
Gerie (1956)

Een verleden delen

De Tweede Wereldoorlog in Brüx herleeft. Mijn vader is krijgsgevangene. Het zijn zijn woorden: “De dag van mijn thuiskomst: een onvervuld verlangen is in vervulling gegaan.” Het leek zo mooi maar bleek beladen. Had je niet voor de vijand gewerkt? Wijselijk hield je je mond, zocht een uitweg. Bevrijding bood het grote, grijze, dikke schrift dat je kocht. Je begon met schrijven, woorden vloeiden uit je pen, rechtstreeks uit je hart. Als kind nam ik het schrift geregeld in mijn handen en bladerde het door, las erin. Het lag in je nachtkastje. Voor jou een gesloten boek, geen onderwerp tot gesprek. Mij liet het nooit los. Mijn pensioen: de tijd bleek rijp. Nader onderzoek in tal van archieven leidde tot het beschrijven van jouw oorlogsverhaal en dat van circa 1200 medegevangen landgenoten in Tsjecho-Slowakije. Jullie ontberingen, de honger, bombardementen en het gemis zijn nu aanleiding tot het geven van presentaties en gastlessen. Een verleden herleeft.
Leny (1950)

Zin editie 11 - 2021

Ronde Noordzee

We zijn in 2010 met pensioen gegaan. Om los te komen van het werk hebben we een reusachtige fietstocht gepland: Ronde Noordzee. Vanuit onze woonplaats Warmenhuizen gingen we langs de kust van Nederland, Duitsland, Denemarken, Zweden en Noorwegen, met het vliegtuig naar Aberdeen en met de boot naar de Shetlandeilanden. Toen met de boot naar Orkney, met de boot naar Schotland, vervolgens de kust van Engeland afgefietst en toen met de boot van Harwich naar Hoek van Holland. Via de kust van Zuid- en Noord-Holland fietsten we weer terug naar huis. We hebben er drie maanden over gedaan, ruim 6000 kilometer gefietst en zoveel beleefd onderweg! Op 15 mei 2011 zijn we vertrokken, op 13 augustus waren we weer thuis. We hebben stapels foto’s gemaakt en geven nog steeds presentaties over deze fietstocht. En we blijven actief: wandelen en fietsen!
Peter (1949) & Marian (1948)

Meer inspirerende verhalen staan in Zin 11. Dit nummer ligt nu in de winkel of bestel je hier eenvoudig online.

Het is alsof je er zelf rondwandelt, in het ruige berglandschap

door Reageer

Dolblij sprongen we op en neer op de Zinredactie: een nieuwe Cognetti! En weer toont hij ons de schoonheid van het machtige berglandschap. Alsof je daar zelf rondwandelt. En trakteert hij ons op een juweel van een verhaal. Geen Cognettifan? We selecteerden nog veel meer moois voor je!

Leven op de berg

Roman | Hoog boven Milaan en Turijn, ligt een andere, stille en ruige wereld waarin je je kunt terugtrekken en je wonden likken. Dat is precies wat de pas gescheiden schrijver Fausto nodig heeft. Al vanaf zijn jeugd is de ongereptheid van de Italiaanse Alpen zijn beste medicijn. Hij besluit als kok te overwinteren in een klein bergdorp en vindt warmte bij de jonge, onrustige Silvia. Als de sneeuw smelt, roept de stad hem weer, maar het leven op de berg zit te diep in hem. Hij keert terug in het besef dat dit misschien voorgoed kan zijn. Cognetti kan zo beeldend schrijven over de schoonheid van dit machtig landschap dat je jezelf al daar ziet lopen. Het leven is er misschien hard en koud maar ook jaloersmakend simpel en overzichtelijk.
Paolo Cognetti, Het geluk van de wolf (De Bezige Bij, € 21,99)

Verslavend debut

Romandebuut | IJzige kou, verwaarloosde huizen en bezopen types. Nee, haar geboortegrond in het hoge noorden waarnaar Jana terugkeert, heeft bepaald geen warm, knusse Zweedse kinderserie gehalte. Het is een rauwe wereld vol geweld en liefdeloosheid. Jana beseft dit als geen ander, maar ze heeft nog wat losse endjes liggen en bovendien wil ze zich om haar tweelingbroer bekommeren. Hij verdient een beter lot dan als alcoholist te sterven. Ondanks de doffe ellende die door alles heen wasemt, is deze roman zo warm, intiem en bij vlagen ook erg humoristisch dat het eerder oplicht dan somber maakt. Een razendknap en verslavend debuut. Er volgen nog twee delen. En snel graag!
Karin Smirnoff, Mijn broer (Querido, € 22,50)

Open wond

Roman | Lome en louterende roadtrip dwars door het bloedhete Australië, ergens in de jaren 90. Voorin zitten een wanhopige vader en zijn apathisch lijkende zoon. Ze worstelen allebei met hetzelfde trauma; het plotselinge vertrek van Mom. Waarom heeft ze hen jaren geleden zomaar verlaten en is nooit meer teruggekeerd? Waren zij het niet waard? Een open wond die schreeuwt om stelping en een happy end.
Nando Broers, Breng me thuis (Ambo Anthos, € 21,99)

O zo hilarisch

Korte verhalen | Yes, La Kroonenberg buigt zich opnieuw over de vaak ingewikkelde relaties tussen vrouwen en mannen. Ze weet als geen ander al die veelvoorkomende problemen, situaties en verschillende archetypes allemaal even raak te treffen. Nooit gemeen, maar o zo hilarisch en (soms) pijnlijk herkenbaar.
Yvonne Kroonenberg, Alles went behalve een vent (Pluim, € 21,99)

Totaal andere wereld

Roman | Deze intense roman biedt een inkijk in hoe de Hopi eeuwenlang leefden op de hoge, droge plateaus van Arizona. Een fascinerende en totaal andere wereld waarin stammen hecht samenleefden op het ritme van hun vaste rituelen en gebruiken. Ze hadden een heilig ontzag voor de natuur en het leven. De schrijfster woonde flinke tijd bij de Hopi en beschrijft hun wereld heel zintuigelijk. Achterin het boek staan zwartwit foto’s van rond 1900 die dat beeld versterken.
Bérengère Cournut, Gelukkig geboren in de woestijn (Prometheus, € 20,99)

Meer fijne leestips staan in Zin 11. Dit nummer ligt nu in de winkel of bestel je hier eenvoudig online.

Tekst: Margriet de Groot

Als ik een medewandelaar zie naderen, raak ik toch een beetje in paniek

door Reageer

Een nieuwe column van cabaretière Katinka Polderman: ‘Het oogcontact moet niet te laat worden gezocht – voor je het weet is het groetmomentum weg.’

Wandelingetje

Als je het zachte – maar altijd aanwezige – grommen van de snelweg wegdenkt of omdenkt tot geruis van een zee, zou het wandelpad dat om de plas slingert best kunnen doorgaan voor een paadje in de natuur. Het pad begint vlak bij de school van mijn oudste zoon. Als ik hem ’s ochtends heb weggebracht, begin ik de dag zo vaak mogelijk met een rondje plas, met de jongste in de buggy. Een halfuur duurt deze route, hij voert langs de kinderboerderij, een strandje waar ’s zomers wordt gezwommen, een stukje dat bos moet voorstellen, een grasveld met fitnessapparaten en een afsplitsing waar je kunt kiezen tussen een pad met een bruggetje en een parallel geasfalteerd pad zonder bruggetje. Tijdens mijn wandelingetje kom ik vaak dezelfde mensen tegen. Er zijn er die alleen op dinsdag hun rondje lopen, er zijn wandelaars die ik vaker tegenkom en sommigen zelfs elke dag.

Groetmoment

Ik woon in een stad, daar groet je onbekenden meestal niet op straat, maar zodra het toegangshek tot het park is gepasseerd bevind je je in een groetzone waarin niet-groeten duidt op onbeschoftheid of een psychisch mankement. En dat is een probleem, want ik ben vriendelijk en min of meer normaal, maar ik ben óók een moeilijke groeter.
Van moeten groeten word ik zenuwachtig: eerst moet je oogcontact maken, en als ik vanuit de verte een onbekende medewandelaar zie naderen, raak ik toch een beetje in paniek: op welk moment moet ik dat oogcontact maken? Het moet niet te vroeg zijn – als ik mijn tegenligger twintig meter lang dwangmatig in de ogen kijk voordat we elkaar groetend passeren, kan dat op de tegenligger nogal griezelig overkomen. Maar het oogcontact moet ook niet te laat worden gezocht – voor je het weet is het groetmomentum weg.

Perfecte timing

Als ik uiteindelijk het oogcontact goed heb getimed, doet zich dikwijls een ander probleem voor: wanneer de passant en ik elkaar precíes tegelijk groeten. In een fractie van een seconde moet ik inschatten of de medewandelaar mijn groet gehoord heeft of dat ik mijn groet moet herhalen om er zeker van te zijn dat ik niet word aangezien voor een ongemanierde niet-groeter. Dat luistert nauw, want als de wandelaar mijn groet wél heeft gehoord, loop ik het risico dat ik twee keer achter elkaar groet. De tegenligger zou kunnen denken dat er een steekje bij me los zit, wat absoluut niet zo is. Zo werk ik me van tegenligger naar tegenligger. Veel langer dan een halfuur moet het rondje ook niet duren, dat houdt een mens niet vol. Gelukkig gaat het groeten steeds beter. Na een paar maanden rondjes lopen, sta ik met een aantal mensen op goede groetvoet. We groeten uit herkenning, niet uit beleefdheid. Er zijn er zelfs een paar naar wie ik zwaai als zij op het parallelle wandelpad lopen, en zij naar mij. Waarmee ik maar wil zeggen: ook voor de moeilijke groeters is er hoop.

Zin editie 11 - 2021

Katinka Polderman (1981) is cabaretier. Ze woont in Den Bosch met haar man Peter, zonen Bram (5) en Koen (0) en poes Beertje. Haar dagen vult ze met schrijven, tekenen, Lego en boeken. Het liefst dwaalt ze door onbekende Nederlandse provinciesteden en plaatselijke boekhandels.

Nooit meer een column van Katinka missen? Met deze aanbieding lees je Zin wel erg voordelig.

‘Vandaag zijn we op op de Sallandse Heuvelrug en dat zullen we weten!’

door 1 Reactie

Susan wandelt het Pieterpad in 26 etappes in 16 afleveringen. Deze keer aflevering 9: Ommen naar Hellendoorn.

Uitdaging

Het Pieterpad is een uitdaging. Dat zit ’m niet altijd in het aantal af te leggen kilometers per etappe. Het zit ’m tot nu toe ook niet echt in het weer, dat is allemaal goed te doen. Het zit ’m vaak in de omstandigheden. Soms is het een uitdaging om er te komen. Soms doet het lijf niet helemaal wat ik wil (blaren, zere rug). Soms moeten we ons over een angst heen zetten, voor honden bijvoorbeeld. Maar vandaag zit de uitdaging voor het eerst in de heuvels.

Heuvelrug

Tot nu toe is Nederland heerlijk vlak gebleven en dat was prima voor de niet al te geoefende wandelaars die wij zijn. Nu zijn we op de Sallandse Heuvelrug en dat zullen we weten! De eerste heuvel, de Besthmenerberg, is een 33 meter hoge voorpost van die heuvelrug en daar staat dan ook nog een uitkijktoren op. We zijn nog fris en fruitig – natuurlijk beklimmen we die toren eventjes. We zijn er nu toch. Als we boven staan, zien we in de verte de volgende Pieterpadtop al weer liggen (al weten we dat dan nog niet).

Ruiters

De volgende horde blijken twee ruiters op héél grote paarden. Mijn angst voor honden hebben we al behandeld, net als mijn verdedigingsreflex: Jacoline voor me trekken. Voor paarden ben ik veel banger dan voor honden. Dat stamt uit de tijd van het originele Ponypark Slagharen waar een pony mij – toen klein, blond, schattig en zo licht als een veertje – chagrijnig van zijn rug afwierp. Het is niet meer goed gekomen. Ik vind paarden gróót en onbegrijpelijk. Deze paarden en hun ruiters willen langs de Steile Oever en dat snap ik dan weer wel, want dat is prachtig. Maar daarvoor moeten ze door een hek en dat is vanaf een paardenrug behoorlijk lastig open te krijgen. Jacoline toont zich wederom een held en houdt galant het hek open, terwijl ik op veilige afstand (in de bosjes) afwacht tot het gevaar geweken is.

Navigeren

Ik kom weer een beetje bij als we via een prachtig heidegebied vol gigantische jeneverbessen onze weg vervolgen. Helaas is dat van korte duur. De Archemerberg doemt voor ons op, en dat vinden we met z’n 75 meter een indrukwekkende top. Het is flink zwoegen om erop te komen, al blijken we nog te boffen. Boven komen we een hardloopster bezig die al een uur probeert de paarse route naar de camping te volgen. Ze komt alleen steeds op hetzelfde punt uit. Na uitvoerig overleg besluit ze de paarse pijlen te laten voor wat ze zijn, ze zoekt in de verte het dorp waar de camping ligt en dendert puur op richtingsgevoel de helling weer af. Het is te hopen dat ze het gevonden heeft. Wat zijn wij blij met de duidelijke rood/witte markering waarmee ons Pieterpad aangegeven is. Het is al genoeg uitdaging zonder ook nog te moeten navigeren!

De wandelaar

Susan Haveman (1971) is getrouwd met Erik en moeder van Daan en Thomas. Ze woont in ’s-Graveland en is altijd op zoek naar het mooie in het leven. Samen met haar vriendin Jacoliene loopt ze het Pieterpad. Lees haar avonturen elke maand in Zin. 

Blijf herinneringen maken

door Reageer

Onze herinneringen zeggen iets over wie we zijn. Het samen creëren ervan zorgt voor geluk, verbinding en troost. In het verleden, in het hier en nu, én in de toekomst. “Herinneringen bouwen de brug tussen wie je was en wie je bent geworden.”

Ervaring

“Verzamel herinneringen, geen bezittingen,” zei Bibian Mentel (1971-2021), oud-snowboarder. Die opmerking is tekenend voor de levenslust waarmee ze velen heeft geïnspireerd, en nog altijd inspireert. Het raakt ook aan iets dat breder lijkt te spelen in de samenleving. Minimalisme en ontspullen à la Marie Kondo zijn in zwang geraakt. Steeds vaker geven we elkaar liever een ‘ervaring’, zoals een concert, etentje of weekendje weg, in plaats van weer een nieuw boek, sieraad of beautypakket. Juist in een tijd waarin alles wat we willen in een paar muisklikken is besteld, lijken we gedeelde ervaringen en de blijvende herinneringen daaraan weer meer op waarde te schatten.

Herbeleven

Het ophalen van positieve herinneringen is goed voor ons gemoed. “Door een positief moment te herbeleven, roep je ook de positieve gevoelens op die je toen had. Dat geeft een goed gevoel, een beter gevoel over jezelf en soms een nieuwe blik op iets,” vertelt Charlotte van Schie (1986), psycholoog en postdoc aan de Universiteit van Wollongong in Australië. Ze onderzoekt de herbeleving van herinneren bij mensen met een persoonlijkheidsstoornis, eerder deed ze dat bij personen zonder een diagnose.
Hoe levendiger een herinnering is, hoe groter het effect. “Dan is het net alsof je er weer helemaal in zit. Je ziet dat ook aan de hersengebieden die dan geactiveerd worden: de amygdala en de hippocampus, belangrijk voor emotionaliteit en het geheugen.”
Mensen met depressieve gevoelens of persoonlijkheidsproblematiek zijn soms meer gefocust op negatieve (aspecten van) ervaringen. Ook lijkt de herbeleving van positieve herinneringen minder levendig vergeleken met mensen zonder diagnose. “Toch zien we nog steeds een positief effect, als je dat gestructureerd aanpakt.” Dat kan bijvoorbeeld door herinneringen uit te schrijven en daarbij veel details terug te halen. Ook sensorische input, zoals geuren of muziek, kunnen sterke herinneringen oproepen.

Illustratie: Nelleke Verhoeff

Op ontdekkingstocht

Hoe creëren we überhaupt herinneringen die beklijven? Door het avontuur aan te gaan, als je het aan psycholoog en psychotherapeut Roosje Koninckx (1984) vraagt. “Niemand herinnert zich zijn beste dag achter een scherm,” luidt de slogan in het boek Wolvenkinderen, dat ze maakte met foto- en videograaf Richard Van der Vieren. Met recepten en tips moedigen ze ‘alle kinderen onder de 100 jaar’ aan op ontdekkingstocht in de natuur te gaan.
Het idee daarvoor ontstond toen Van der Vieren langskwam op de biodynamische boerderij waar Koninckx met haar man en drie kinderen woont. Haar buiten spelende kinderen raakten hem: het bracht herinneringen aan zijn eigen jeugd naar boven, van bomen klimmen met zijn broer en kapotte knieën. De foto’s die hij die avond maakte, resoneerden weer bij haar en vrienden en familie met wie ze de foto’s deelde.
“Het riep herinneringen op van vrijheid, niet weten wat een dag gaat brengen. Het zijn avonturen, jouw eigen verhalen,” zegt Koninckx. “Als ik terugdenk aan mijn kinderjaren, denk ik aan periodes met zware regenval. De velden liepen onder water, ik ging met vriendjes in een bootje varen, viel eruit en zat daarna met een dekentje bij de kachel. Ik had het vast superkoud en was misschien een week ziek, maar ik denk nog steeds aan dat kacheltje bij mijn familie en mijn nog altijd beste vrienden.”

Zin editie 11 - 2021

Zin in meer?

Meer over dit onderwerp staat in Zin 11. Zoals over onvergetelijke herinneringen in de buitenlucht. Dit nummer ligt nu in de winkel of bestel je hier eenvoudig online.

Tekst: Anna Deems. Illustraties: Nelleke Verhoeff

‘Je moet je dingen doen en elkaar de vrijheid gunnen’

door Reageer

Het acteursechtpaar Trudy de Jong (1948) en Theo de Groot (1944) kent elkaar van de toneelschool, uit de tijd dat trouwen not done en burgerlijk was. Inmiddels zijn ze vijftig jaar getrouwd terwijl hun generatiegenoten ‘drie keer gescheiden en hertrouwd’ zijn.

Jullie zijn al sinds de toneelschool samen, dat lijkt wel 100 jaar.

Theo: “Nog maar 50 jaar hoor, vorig jaar december!”
Trudy: “Ik was het op de dag zelf vergeten toen er gebeld werd en Theo zei dat ik open moest doen. Stond daar ineens onze bloemist met vijftig rozen. Dat vond ik wel heel leuk.”
Theo: “In onze tijd was het heel behouden en ouderwets om te trouwen, maar wij wilden het graag. Samen forever young zijn. Inmiddels zijn onze vrienden onderhand drie keer gescheiden en hertrouwd en zijn wij nog steeds samen.”
Trudy: “Trouwen was not done. Theo is mijn grote liefde, het was liefde op het eerste gezicht en ik vind hem nog steeds woest aantrekkelijk.”

Seks is overrated

Theo: “Trudy verzorgt zichzelf goed en wij hebben vanaf het begin een goed seksleven gehad. Het is biologisch dat de frequentie afneemt maar ik heb nog steeds een behoorlijk libido, al zeg ik het zelf.”
Trudy: “Als je jong bent giert alles door je lijf. Soms staat je kop er niet naar en Theo heeft me altijd gerespecteerd. Het was nooit van ‘ik wil nu’; seks is alleen leuk als je het leuk vindt om intiem te zijn. Niet dat erop en eraf, de een-twee-drie-werkmansrit. Nee.”
Theo: “Ik kan me best voorstellen dat er mensen zijn die helemaal geen zin meer hebben maar toch gelukkig zijn samen.”
Trudy: “En waarom ook niet? Seks is ook overrated hoor, ik zie die meiden op Instagram met hun getuite lippen, dikke konten en tieten… Waar solliciteer je naar, denk ik dan!”

Jullie werken niet alleen samen als acteurs maar hebben ook samen een antiekwinkel. Wordt dat samenzijn nooit een sleur?

Theo: “Nooit. We hebben gezamenlijke passies maar er ook bewust voor gekozen om in het verleden in verschillende groepen te werken.”
Trudy: “Je moet je dingen doen en elkaar de vrijheid gunnen. Ik ga weg met vriendinnen en sta alleen in de winkel, dan heb je elkaar ook wat te vertellen. Tegelijkertijd is het heerlijk om samen te acteren en de winkel te runnen, het zijn allebei onze passies. We reizen veel voor de inkoop en houden van kunst, musea en theater.”

Lees het hele interview met Theo en Trudy in Zin 11. Dit nummer ligt nu in de winkel of bestel je hier eenvoudig online.

Tekst: Ebru Umar. Foto: Studiogrotius, Alexander de Groot

‘Elke keer dat we elkaar zien zijn we alert: ben je nog wie je was?’

door Reageer

Dementie kent zoveel gezichten. Wat doet het met jou en je dierbaren wanneer je geest je in de steek laat en het dagelijkse leven ingewikkelder wordt? Voor de zussen Marnel (1982) en Sandra (1983) is het onderwerp dementie nooit ver weg. Hun moeder leed eraan, net als een flink aantal andere familieleden.

Gedragsverandering

Marnel: “Op de basisschool begon ik te voelen dat er iets niet klopte. Onze moeder veranderde, ze werd agressief. Als oudste van vier kinderen had ze het steeds vaker op mij gemunt.”
Sandra: “Ze was ook altijd bezig met: heb ik het gas uitgedaan, is de deur op slot? Later vertelde ze me dat ze bang was voor Alzheimer, net als opa had gehad.”
Marnel: “Een van de symptomen, zeker op jonge leeftijd, is gedragsverandering, en dat merkten we. Maar wat kun je ermee als kind? Bovendien ging de meeste aandacht naar ons broertje met een verstandelijke beperking en hadden we een vader die zich nooit met ons bemoeide. Het was een gek huishouden.”
Sandra: “We waren volop aan het overleven. Pas later ben ik gaan beseffen hoe snel onze moeder achteruit is gegaan. Zo vond ik laatst mijn eerste schoolrapport van de middelbare school waarop ze elk kwartaal haar handtekening moest zetten. Haar krabbel werd steeds warriger, op het laatst kon ze zelfs haar naam niet meer spellen.”
Marnel: “Op haar 38ste kwam de officiële diagnose: ze had inderdaad dementie, een rollercoaster volgde. Eerst hadden we gezinshulpen, maar die vonden het vanwege de agressie al gauw niet meer verantwoord. Mijn moeder werd uiteindelijk fulltime opgenomen in een verpleeghuis, waar ze op haar 42ste overleed. 18 en 19 waren Sandra en ik, onwerkelijk.”

Erfelijkheid

Sandra: “Ik herinner me vooral opluchting, we waren haar al zo lang kwijt.”
Marnel: “Vanwege de erfelijkheid kwamen we daarna in de onderzoekmolen terecht.”
Sandra: “Voordat ik kinderen kreeg, wilde ik weten of het gen heb.”
Marnel: “Ik besloot me juist halverwege de tests terug te trekken. Wat gaat de uitslag me eigenlijk brengen, vroeg ik me opeens af. Als ik drager blijk, ga ik dan ophouden met leven? Zo’n aftakeling als die van mijn moeder, zou ik mijn dierbaren en mezelf nooit aandoen. Ik sta nog steeds achter mijn beslissing want als toen was gebleken dat ik erfelijk belast ben, was ik nooit aan het fijne gezin begonnen dat ik nu heb. Mijn man, toen nog mijn vriend, was het daarmee eens, hij zei: ‘Ik weet wat er kan gebeuren, maar met jou kan ik de wereld aan’.”
Sandra: “Ik was net 20 toen ik vlak voor kerst het verlossende telefoontje kreeg: ik had het gen niet, dolblij was ik. Tegelijk voelde het zo dubbel. Ik vertelde het mijn zus en broers en dacht: is de kans nu extra groot voor jullie? Daar lijkt bijna geen ontkomen aan want bij één oom hebben vier van de zeven kinderen het, bij de andere twee van de drie.”
Marnel: “Inmiddels zijn er vijf van onze neven en nichten ziek, één is er overleden, drie neven zijn getest en niet ziek, een neef heeft er ook voor gekozen om zich niet te laten testen en is oké. Zo is de stand in onze familiegeneratie nu.”
Sandra: “Inmiddels weet ik: een goede testuitslag is ook niet alles, de twijfel blijft. Vergeet ik een keer iets, dan denk ik: zou het dan tóch? Ik geniet van mijn gezin, mijn werk, van het leven, maar echt onbekommerd is het nooit.”
Marnel: “Ik ben nu 39, onze moeder was op deze leeftijd allang ziek. Tot hier heb ik het gered, daar ben ik dankbaar voor. Maar het klopt: de angst is nooit ver weg, ook niet voor Sandra en onze broers.”
Sandra: “We hebben geregeld contact en zien elkaar een paar keer per jaar. Op die momenten zijn we extra alert. Dan checken we bij elkaar: ben je nog wie je was?”

Dementie, en dan?

Mensen met dementie leven gemiddeld 6,5 jaar met de ziekte. In welk tempo hun klachten toenemen, hoe actief zij kunnen zijn en welke zorg ze nodig hebben, verschilt. Hoe pakken zij de draad van het leven op? Hoe gaan ze om met alle veranderingen, de toenemende afhankelijkheid, hoe vinden zij nieuwe invullingen van de dag? Een van de doelen van Alzheimer Nederland is om, voor alle mensen met dementie en hun mantelzorgers, een betere kwaliteit van leven mogelijk te maken. Onder meer door het aanjagen van wetenschappelijk onderzoek en door het bieden van hulp, advies en voorlichting om meer begrip te kweken voor mensen die leven met dementie en hun naasten.

Zin in meer? Lees meer interviews in Zin 11. Nú in de winkel of bestel ‘em hier.
Productie & Tekst: Teus Lebbing. Beeld: Mark Uyl

Win het nieuwe album van Racoon

door 2 Reacties

Feel Like Flying was hét nummer waarmee de band Racoon 21 jaar geleden doorbrak Daarna volgende enorme hits als Love you more en No mercy. Met het prachtige nummer Ocean liet de Zeeuwse band al horen prima in het Nederlands uit te voeten te kunnen. Hun gloednieuwe en zevende studioalbum heet Spijt voor later en is hun eerste Nederlandstalige album.

Moedertaal

Al jaren liep zanger Bart van der Weide rond met het idee om een album in zijn moedertaal te maken. “Ik kwam erachter dat Nederlands veel makkelijker schrijft dan Engels. Het overlijden van mijn oudste zusje Anne in 2016, gaf me de duw om dingen die ik heel graag wil, ook echt te gaan doen. Daarom besloot ik nu echt serieus aan de slag te gaan met teksten in het Nederlands.”

Racoon

Geef je hart niet zomaar weg

Samen met gitarist Dennis Huige legde Bart de basis voor de liedjes waarna bassist Maarten van Damme de finishing touch deed. Het resultaat is een volgens Bart “zeer autobiografisch” album over familiebanden, mannelijkheid en tevreden zijn met wat je hebt. “De ups en downs van het westelijke bestaan, daar gaat-ie een beetje over. Je moet eigenlijk niet zeiken, want je hebt alles wat je hartje begeert. En als je dan toch nog weet te zeiken, nou….”
Beluister de eerste single Geef je hart niet zomaar weg hieronder:

De inhoud op deze pagina wordt momenteel geblokkeerd om jouw cookie-keuzes te respecteren. Klik hier om jouw cookie-voorkeuren aan te passen en de inhoud te bekijken.
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."

Win het album

Nieuwsgierig geworden naar het hele album? Wij geven er een aantal weg. Laat hieronder een reactie achter om kans te maken. Winnaars hebben inmiddels bericht gekregen. Liever live muziek horen? Vanaf 2 oktober gaat Racoon met Spijt Is Iets Voor Later op theatertour. Tickets zijn hier verkrijgbaar. 

Fotograaf afbeelding bovenaan Racoon: Bibian Bingen

Kate Jenkins is een brei-genie

door Reageer

De Britse kunstenaars Kate Jenkins is beroemd om haar unieke haak- en breiwerken. Ze transformeert het liefst alledaagse dingen en dieren in kunstwerkjes van textiel. En zo krijg je opeen een hele bijzondere taart, zakje chips of blikje sardientjes. Kate zegt zelf over haar passie: ‘Het werken met textiel betekent vaak iets uit niets creëren. Ik hou van de manier waarop je iets moois kunt maken van een koon garen en wat steken.’ Bekijk onze favorieten werkjes:

https://www.instagram.com/p/CPS7qH-HxIO/

Asperges

https://www.instagram.com/p/COHq4wgn1QO/

Bakkerij baksels

https://www.instagram.com/p/CNeiBpcnojT/

Hamburgers

https://www.instagram.com/p/CMwLy1gnnR7/

Sushi

https://www.instagram.com/p/CL1JhVJHMGs/

Toast met bonen en ei

https://www.instagram.com/p/CT37kLEoYIF/

Taart

https://www.instagram.com/p/CT9Cc5BovtD/

Zeebanket

https://www.instagram.com/p/CT6QPUjo0fh/

Kersen uit blik

https://www.instagram.com/p/CRgIHxCnKzt/

Bekijk meer mooie creaties van Kate op haar Instagrampagina

‘Ik ben vrijer geworden in vorm en inhoud. Gedurfder’

door Reageer

‘Om poëzie te kunnen schrijven moet je een grote taalgevoeligheid bezitten en iets te zeggen hebben.’ Zelf heeft dichter, schrijver en beeldend kunstenaar Gerry van der Linden (1952) dat zeker. In haar nieuwste poëziebundel Niemand blijft het langst vertelt ze en bezweert ze, creëert ze een ander universum dan in haar vorige werk.

Je schrijft en publiceert al ruim veertig jaar. Is je literaire stem veranderd door de jaren heen? Welke ontwikkeling heb je doorgemaakt?

“Mijn werkelijke stem is niet veranderd, wel heb ik een eigen stijl ontwikkeld. Elk boek of elke bundel weerspiegelt een tijd van leven en de vragen die dat bij mij oproept. Ik ben vrijer geworden in vorm en inhoud, gedurfder.”

Je gedichten zijn heel beeldend, je kunt ze bijna voor je zien. En ze ademen surrealisme. Spreekt hier de beeldend kunstenaar die je ook bent?

“Jazeker, ik ben een fan van de surrealistische dichter, schrijver en beeldend kunstenaar Henri Michaux; de werken van Marcel Broodthaers vind ik ook mooi. Veel gedichten in de bundel Niemand blijft het langst hebben een verhalend karakter en tonen een bezwerend ritme, absurd beeld en spreektaal ineen. Een ander universum dan dat van mijn vorige bundels.”

Je gedichten bevatten soms ogenschijnlijke tegenstrijdigheden, zoals ‘vijandige liefde’ en ‘in het licht en in het zwart’. Wat wil je daarmee laten zien of op de lezer overbrengen?

“De tegenstelling. Licht en duisternis, die ieder mens in zich draagt. De beweging ertussen, de onhandigheid, de ironie en de tragiek. Niets staat op zichzelf, alles is verbonden met elkaar. Wij zijn een.”

Niemand blijft het langst luidt de titel van je bundel. De frase komt voor in het gedicht Als kind keek ik vaak over mijn schouder. Kun je de titel uitleggen?

“Niemand blijft het langst. Oei, moeilijk om de titel uit te leggen. Ik denk dat het te maken heeft met de spanning tussen het vrijwillig gekozen alleen-zijn en het verlangen naar gezelschap van de ander.”

Je hebt je bundel in drie gedichtencycli opgedeeld. Hoe verhouden die zich elk tot de titel?

“De afdelingen Alles is vroeger, Stemmen en Binnenin/buitenom hebben alle drie het thema Toen en Nu. De eerste afdeling handelt over de zintuiglijke kindertijd in geur en beeld, de tweede over het verleden en nu van anderen in stemmen en personages, en de derde over de spanning tussen een vroegere en huidige binnen- en buitenwereld, zowel in hoofd als hart, de kronkels en omwegen van de dichter.”

Fotograaf: Patrick Siemons

In de straten in de gaten van de opgebroken weg klinkt bijzonder ritmisch. Dat zijn meer van je gedichten. Speel je met ritme? Is ritme ook van invloed op de betekenis van een gedicht?

“Voor mij is het ritme een noodzakelijk onderdeel van het gedicht, evenals de klank en de toon. Het ritme is de ademhaling. Die kan vloeiend gaan of met horten en stoten, daarmee zeg je iets. De vorm zit aan de inhoud vast. Althans, voor mij.”

Je bent ook docent poëzie aan de Schrijversvakschool. Is poëzie schrijven wel iets wat je kunt leren?

“Om poëzie te kunnen schrijven moet je een grote taalgevoeligheid bezitten en iets te zeggen hebben. Oorspronkelijkheid dus. Je kunt je aanleg ontwikkelen, dat is hard werken en zeker geen ‘ijdel werk’.”

Je bent creatief en actief als dichter, schrijver, beeldend kunstenaar en dus docent. Hoe zie jij jezelf vooral? Waarin kun jij vooral jezelf zijn?

“Ik zie mijzelf allereerst als dichter, schrijver en beeldend kunstenaar. Daarin kan ik volledig mijzelf zijn. In zesentwintig jaar docentschap poëzie en schrijftraining heb ik gegeven en gekregen. De student is een spiegel. Dat maakt het interessant, houdt je alert.”

Alweer nieuwe (schrijf)projecten op stapel?

“Jazeker. Ik heb alweer wat gedichten geschreven met als werktitel Afbreekbaar, en ik ben gestart met een roman – de laatste dateert uit 2000. Ook wil ik mijn korte verhalen bundelen. Immer voorwaarts! Er zit niets anders op.”

Over de bundel & win!

De raadselachtig indringende gedichten in Niemand blijft het langst, die ontroering combineren met surrealisme en verontrusting met herkenning, eisen een bijzondere plaats op in het oeuvre van de altijd verrassende Gerry van der Linden: als een muzikale en even geestige als melancholieke spiegel van de tijd waarin wij leven. Wij geven drie exemplaren weg. Laat hieronder een korte reactie achter om kans te maken. Winnaars hebben inmiddels bericht gekregen.
(Niemand blijft het langst. Nieuw Amsterdam, € 20)

Wandelen verfrist & ontstrest

door Reageer

Ga zoveel mogelijk naar buiten! Dat is de levensles die journalist Louël de Jong graag met ons deelt. Wandel in het bos om de hoek, door drassige weilanden, over Europese kustpaden, in de bergen. Met vriendinnen, je hond, je kinderen. Wandelen verrijkt, kalmeert. En vaak poppen ook nog de beste ideeën op!

Knoop in maag

Sinds 2013 is wandelen een dagelijkse bezigheid dankzij de komst van hond Keet – type jachthond waarmee gewándeld moet en een blokje om niet volstaat. Goed voor haar, maar ook voor mij, dat gebanjer door plassen, die wind langs de oren, gebladerte zien komen en gaan en sluiproutes kiezen tussen dennenbomen en bosbessenstruiken. Veel mensen ontdekten dit tijdens de corona-lockdown, ik had die levensles al gehad. Zo wil ik het best noemen: een levensles. Want al dat gewandel heeft me verrijkt. Het is louterend en verfrist letterlijk en figuurlijk je hoofd. ‘Ga zoveel mogelijk naar buiten’ zou ik dan ook willen toevoegen aan rijtjes waarin ook ‘angst is een illusie’, ‘vriendschap kost onderhoud’ en ‘alles gaat voorbij’ staan. Ga ik het bos in met een knoop in m’n maag of te hoge ademhaling, na een klein uur kom ik terug met een lichter gevoel. Niet dat die prangende deadline verdwenen is of dat dilemma helemaal opgelost, maar ik heb afstand kunnen nemen. Onbewust trouwens. Gewoon door te lopen, het seizoen te ruiken en wolkenluchten te zien openbreken. Het maaldenken ebt langzaam en onopvallend weg. Naast dat dit rustgevend is, poppen in die stilte vaak als bonus ook nog goeie ideeën op.

Het w-woord

Tegelijk ga ik ook weleens aan de wandel om juist met iemand te praten. Dat gaat gemakkelijk als je naast elkaar loopt, in eenzelfde cadans, omringd door ruimte en groen. Zo wandel ik met vriendin Nicole geregeld een Klompenpad en liep ik met mijn ‘Spanje clubje’ een prachtig stuk op de Camino de Ronda langs de Costa Brava-kust. Extra onbetaalbaar: tijdens het uitlaten van Keet heb ik de beste gesprekken met mijn kinderen (21 en 17 jaar). Tumult met vrienden, verliefdheden en hun complexiteiten, schoolkeuzes, onzekerheden, grappige voorvallen, plannen, alles komt voorbij. Thuis hebben we ons eigen programma, hier niet.
We wonen om de hoek bij oude bossen en zandverstuivingen, dat is een geluk, maar we gaan ook verder van huis. ‘Noem bij kinderen vooral niet het w-woord!’ kreeg ik ooit als dringend advies. Niet zeggen dus dat je gaat wandelen, maar: “Verderop schijnt een heel mooie baai te zijn om te zwemmen.” Met die missie maakten we met het gezin een prachtige rondwandeling op schiereiland Saint-Jean-Cap-Ferrat, aan de Côte d’Azur. Op een warme, lome namiddag liepen we over een goudgeel kustpad langs grillige rotsen, imposante villa’s, bougainville en já daar was de beloofde baai voor een duik in de Middellandse Zee. En zo lokte ik vanuit het Zwitserse Zermatt de kinderen mee een alm op om schattige Walliser zwartneusschapen te aaien op een schaapherdersfeest.

Verbinding

Wandelen zorgt voor verbinding. Met jezelf, met de ander, met de natuur. Ik weet nu hoe bepaalde vogels fluiten, dat sommige mossen van dichtbij net tropische eilandjes zijn, hoe een veld met hoog gras in de ochtenddauw verandert in een zee van diamanten. Dat lijkt niks, tegelijk is het alles. Het zet dingen in perspectief. In de natuur gaat alles namelijk gewoon door, óók als je liefdesverdriet hebt of een misser op je werk hebt begaan. Binnenkort heb ik zicht op de machtige Mont Blanc. Ik sta te popelen om na twee jaar weer een besneeuwde bergtop te zien. Toch weet ik inmiddels dat fijn wandelen overal kan, het liefst op goede schoenen.

Zin editie 11 - 2021

Meer wandelverhalen

Lees het hele verhaal in Zin 11. Daar vind je ook de mooiste wandelroutes in Europa, fijne wandelboeken en een lijstje met gezondheidsvoordelen. Dit nummer ligt nu in de winkel of bestel je hier eenvoudig online.

Tekst en beeld: Louël de Jong

Afbeelding boven: Camino de Ronda, wandelpad langs de Costa Brava-kust